ISPUNjENjE UGOVORA OD STRANE POVJERIOCA I DUŽNIKA
Zakon o obligacionim odnosima
član 262 stav 1
Ako cijena telekomunikacionog saobraćaja, koju tužitelj plati međunarodnom operateru prema kome su sporni pozivi poslani, nije rezultat neispravnosti njegove opreme, već je prouzrokovana neovlaštenim radnjama trećeg nepoznatog lica usljed bezbjedonosnih propusta na mreži tuženog, tuženi je dužan da plati sporni račun obzirom da je tužitelj ispunio svoju ugovorenu obavezu - omogućio je slanje međunarodnih poziva.
Obrazloženje:
"Na temelju tih činjenica, imajući u vidu tačke 12.5. i 12.15. Opštih uslova za pružanje telekomunikacionih usluga ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 68/06, dalje: Opšti uslovi), koje propisuju da se pretplatnički telekomunikacioni uređaji nalaze u zgradi ili na zemljištu kojeg koristi pretplatnik i da je pretplatnik dužan da ih održava u stanju koje obezbjeđuje pravilno obavljanje telekomunikacionog saobraćaja, prvostepeni sud je zaključio da je tuženi kao korisnik usluge u obavezi da brine o opremi i mreži koja je njegovo vlasništvo, a tužitelj o ispravnosti opreme, mreže i vodova u njegovom vlasništvu. Utvrđujući (na temelju podataka iz nalaza vještaka elektro struke i iskaza saslušanih svjedoka) da je sporni saobraćaj nastao zbog propusta na konfiguraciji opreme koja je u vlasništvu tuženog, odnosno da se radi o napadu na mrežu tuženog koja nije bila dovoljno zaštićena od takvih zlonamjernih napada, imajući pri tome u vidu utvrđenu činjenicu - da je kod tuženog konfiguracija opreme mijenjana nakon spornog saobraćaja i da su nakon dodatnih osiguranja na opremi tuženog sporni pozivi prestali, te utvrđujući da tuženi nije dokazao postojanje propusta u pogledu sigurnosti mreže u vlasništvu tužitelja, prvostepeni sud je zaključio da je tužitelj, kao povjerilac, ispunio svoju obavezu i da je, saglasno odredbi člana 262. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima ("Službeni list SFRJ" br. 29/78, 39/85 i 57/89 te "Službeni glasnik Republike Srpske" br. 17/93, 3/96, 39/03 i 74/04- dalje: ZOO), ovlašten da od dužnika zahtijeva ispunjenje njegove obaveze. U pogledu prigovora da je tužitelj doprinio nastanku potrošnje tako velikog broja impulsa, prvostepeni sud je stanovišta da je tužitelj blagovremeno reagovao i da prema Opštim uslovima nije imao obavezu da svakodnevno prati količinu ostvarenog saobraćaja za svoje korisnike. Saglasno tome, prvostepeni sud je sudio tako što je zahtjev tužitelja u cjelosti usvojio.
Odlučujući o žalbi tuženog, drugostepeni sud je prihvatio činjenična utvrđenja i pravne zaključke prvostepenog suda, slijedom čega je izjavljenu žalbu odbio i prvostepenu presudu potvrdio.
Pobijana presuda je pravilna i zakonita i revizionim navodima nije dovedena u ozbiljnu sumnju.
Prema činjenicama koje su utvrdili nižestepeni sudovi, sporni saobraćaj, koji je tužitelj platio međunarodnom operateru prema kome je poziv poslan, nije rezultat neispravnosti opreme tužitelja i tuženog. Isti je rezultat neovlaštenih radnji trećeg nepoznatog lica, ali je nastao usljed bezbjedonosnih propusta na mreži tuženog, koju je u skladu sa Opštim uslovima on održavao (koja je bila povezana na javni internet). Nasuprot tome, u dokaznom postupku nije proizašlo postojanje bezbjedonosnih propusta na mreži tužitelja (koja nije bila povezana sa javnim internetom), pa se zloupotreba učinjena od strane trećeg lica i time sporni odlazni saobraćaj ne može staviti tužitelju na teret. Stoga, te kako je tužitelj ispunio svoju ugovorenu obavezu (omogućio slanje međunarodnih poziva), to je tuženi, primjenom odredbe člana 262. stav 1. ZOO, pravilno obavezan na plaćanje spornog računa. Time nisu osnovani navodi revidenta da je pogrešno primjenjena navedena zakonska odredba.
Prednja činjenična utvrđenja nižestepenih sudova, kojima se prigovara u revizionim navodima, saglasno odredbi člana 240. stav 2. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", broj 58/03, 85/03, 74/05, 63/07, 49/09, 61/13 - dalje: ZPP), ne mogu biti predmet ispitivanja od strane ovog revizionog suda. Pri tome su, suprotno revizionim navodima, ova utvrđenja rezultat pravilne ocjene izvedenih dokaza, prevashodno ocjene nalaza i mišljenja (sa dopunom i izjašnjenjem na ročištu od 04.07.2016. godine) vještaka elektro struke, koji je prihvaćen kao detaljan i urađen u skladu sa pravilima struke, te iskaza saslušanih svjedoka M.G. (radnik tužitelja), te Lj.Đ. i O.D. (radnici tuženog), čije iskaze je prvostepeni sud prihvatio kao pouzdane.
Prema usmenom izjašnjenju vještaka, u trenutku odvijanja spornog saobraćaja nije postojao mehanizam koji bi tužitelja bezuslovno upozorio na postojanje neregularnosti, a tužitelj je po prijemu dopisa tuženog (kojim se ukazivalo na neuobičajene dolazne, a ne odlazne pozive) izvršio provjeru i utvrdio postojanje neregularnosti o čemu je dopisom od 28.11.2009. godine obavijestio tuženog, koji je nakon toga vršio poboljšanje bezbjedonosnih uslova na mreži, nakon čega su sporni odlazni pozivi prestali, pa se ne mogu prihvatiti ni revizioni navodi da je tužitelj mogao spriječiti nastanak spornog saobraćaja. Pri tome, kako to pravilno utvrđuje prvostepeni sud, odredbama Opštih uslova nije propisana obaveza tužitelja da svakodnevno prati telekomunikacioni saobraćaj svojih korisnika.
Neosnovano je pozivanje revidenta da tužitelj nije ispoštovao tačku 1.7.3 Opštih uslova, kojom je propisana obaveza pružanja kvalitetnih i sigurnih usluga, jer u konkretnom slučaju nije dokazano da se radi o nekvalitetnom pružanju usluge od strane tužitelja. Nije od uticaja ni pozivanje na tačku 1.16.4. Opštih uslova, koja propisuje da je pružalac usluga dužan u normalnim uslovima otkloniti tehničku smetnju u pružanju osnovnih telekomunikacionih usluga u roku od 24 časa, jer kako je već rečeno sporni saobraćaj nije rezultat tehničke neispravnosti opreme tužitelja.
Nisu osnovani revizioni navodi kojima se revident poziva na odredbu člana 267. ZOO, jer se u konkretnom slučaju ne radi o naknadi štete, već ispunjenju ugovorene obaveze.
Iz datih razloga, te kako je suprotno revizionim navodima, drugostepeni sud obrazložio žalbene navode i dao razloge za svoju odluku, to je izjavljenu reviziju valjalo odbiti, primjenom odredbe člana 248. ZPP."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 57 0 Ps 090059 17 Rev od 8.2.2018. godine)
Zakon o obligacionim odnosima
član 262 stav 1
Ako cijena telekomunikacionog saobraćaja, koju tužitelj plati međunarodnom operateru prema kome su sporni pozivi poslani, nije rezultat neispravnosti njegove opreme, već je prouzrokovana neovlaštenim radnjama trećeg nepoznatog lica usljed bezbjedonosnih propusta na mreži tuženog, tuženi je dužan da plati sporni račun obzirom da je tužitelj ispunio svoju ugovorenu obavezu - omogućio je slanje međunarodnih poziva.
Obrazloženje:
"Na temelju tih činjenica, imajući u vidu tačke 12.5. i 12.15. Opštih uslova za pružanje telekomunikacionih usluga ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 68/06, dalje: Opšti uslovi), koje propisuju da se pretplatnički telekomunikacioni uređaji nalaze u zgradi ili na zemljištu kojeg koristi pretplatnik i da je pretplatnik dužan da ih održava u stanju koje obezbjeđuje pravilno obavljanje telekomunikacionog saobraćaja, prvostepeni sud je zaključio da je tuženi kao korisnik usluge u obavezi da brine o opremi i mreži koja je njegovo vlasništvo, a tužitelj o ispravnosti opreme, mreže i vodova u njegovom vlasništvu. Utvrđujući (na temelju podataka iz nalaza vještaka elektro struke i iskaza saslušanih svjedoka) da je sporni saobraćaj nastao zbog propusta na konfiguraciji opreme koja je u vlasništvu tuženog, odnosno da se radi o napadu na mrežu tuženog koja nije bila dovoljno zaštićena od takvih zlonamjernih napada, imajući pri tome u vidu utvrđenu činjenicu - da je kod tuženog konfiguracija opreme mijenjana nakon spornog saobraćaja i da su nakon dodatnih osiguranja na opremi tuženog sporni pozivi prestali, te utvrđujući da tuženi nije dokazao postojanje propusta u pogledu sigurnosti mreže u vlasništvu tužitelja, prvostepeni sud je zaključio da je tužitelj, kao povjerilac, ispunio svoju obavezu i da je, saglasno odredbi člana 262. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima ("Službeni list SFRJ" br. 29/78, 39/85 i 57/89 te "Službeni glasnik Republike Srpske" br. 17/93, 3/96, 39/03 i 74/04- dalje: ZOO), ovlašten da od dužnika zahtijeva ispunjenje njegove obaveze. U pogledu prigovora da je tužitelj doprinio nastanku potrošnje tako velikog broja impulsa, prvostepeni sud je stanovišta da je tužitelj blagovremeno reagovao i da prema Opštim uslovima nije imao obavezu da svakodnevno prati količinu ostvarenog saobraćaja za svoje korisnike. Saglasno tome, prvostepeni sud je sudio tako što je zahtjev tužitelja u cjelosti usvojio.
Odlučujući o žalbi tuženog, drugostepeni sud je prihvatio činjenična utvrđenja i pravne zaključke prvostepenog suda, slijedom čega je izjavljenu žalbu odbio i prvostepenu presudu potvrdio.
Pobijana presuda je pravilna i zakonita i revizionim navodima nije dovedena u ozbiljnu sumnju.
Prema činjenicama koje su utvrdili nižestepeni sudovi, sporni saobraćaj, koji je tužitelj platio međunarodnom operateru prema kome je poziv poslan, nije rezultat neispravnosti opreme tužitelja i tuženog. Isti je rezultat neovlaštenih radnji trećeg nepoznatog lica, ali je nastao usljed bezbjedonosnih propusta na mreži tuženog, koju je u skladu sa Opštim uslovima on održavao (koja je bila povezana na javni internet). Nasuprot tome, u dokaznom postupku nije proizašlo postojanje bezbjedonosnih propusta na mreži tužitelja (koja nije bila povezana sa javnim internetom), pa se zloupotreba učinjena od strane trećeg lica i time sporni odlazni saobraćaj ne može staviti tužitelju na teret. Stoga, te kako je tužitelj ispunio svoju ugovorenu obavezu (omogućio slanje međunarodnih poziva), to je tuženi, primjenom odredbe člana 262. stav 1. ZOO, pravilno obavezan na plaćanje spornog računa. Time nisu osnovani navodi revidenta da je pogrešno primjenjena navedena zakonska odredba.
Prednja činjenična utvrđenja nižestepenih sudova, kojima se prigovara u revizionim navodima, saglasno odredbi člana 240. stav 2. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", broj 58/03, 85/03, 74/05, 63/07, 49/09, 61/13 - dalje: ZPP), ne mogu biti predmet ispitivanja od strane ovog revizionog suda. Pri tome su, suprotno revizionim navodima, ova utvrđenja rezultat pravilne ocjene izvedenih dokaza, prevashodno ocjene nalaza i mišljenja (sa dopunom i izjašnjenjem na ročištu od 04.07.2016. godine) vještaka elektro struke, koji je prihvaćen kao detaljan i urađen u skladu sa pravilima struke, te iskaza saslušanih svjedoka M.G. (radnik tužitelja), te Lj.Đ. i O.D. (radnici tuženog), čije iskaze je prvostepeni sud prihvatio kao pouzdane.
Prema usmenom izjašnjenju vještaka, u trenutku odvijanja spornog saobraćaja nije postojao mehanizam koji bi tužitelja bezuslovno upozorio na postojanje neregularnosti, a tužitelj je po prijemu dopisa tuženog (kojim se ukazivalo na neuobičajene dolazne, a ne odlazne pozive) izvršio provjeru i utvrdio postojanje neregularnosti o čemu je dopisom od 28.11.2009. godine obavijestio tuženog, koji je nakon toga vršio poboljšanje bezbjedonosnih uslova na mreži, nakon čega su sporni odlazni pozivi prestali, pa se ne mogu prihvatiti ni revizioni navodi da je tužitelj mogao spriječiti nastanak spornog saobraćaja. Pri tome, kako to pravilno utvrđuje prvostepeni sud, odredbama Opštih uslova nije propisana obaveza tužitelja da svakodnevno prati telekomunikacioni saobraćaj svojih korisnika.
Neosnovano je pozivanje revidenta da tužitelj nije ispoštovao tačku 1.7.3 Opštih uslova, kojom je propisana obaveza pružanja kvalitetnih i sigurnih usluga, jer u konkretnom slučaju nije dokazano da se radi o nekvalitetnom pružanju usluge od strane tužitelja. Nije od uticaja ni pozivanje na tačku 1.16.4. Opštih uslova, koja propisuje da je pružalac usluga dužan u normalnim uslovima otkloniti tehničku smetnju u pružanju osnovnih telekomunikacionih usluga u roku od 24 časa, jer kako je već rečeno sporni saobraćaj nije rezultat tehničke neispravnosti opreme tužitelja.
Nisu osnovani revizioni navodi kojima se revident poziva na odredbu člana 267. ZOO, jer se u konkretnom slučaju ne radi o naknadi štete, već ispunjenju ugovorene obaveze.
Iz datih razloga, te kako je suprotno revizionim navodima, drugostepeni sud obrazložio žalbene navode i dao razloge za svoju odluku, to je izjavljenu reviziju valjalo odbiti, primjenom odredbe člana 248. ZPP."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 57 0 Ps 090059 17 Rev od 8.2.2018. godine)
