EKSPROPRIJACIJA PREOSTALIH NEPOKRETNOSTI
Zakon o eksproprijaciji
čl. 9 i 29
Ispunjeni su uslovi za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti ako je zainteresovano lice kao vlasnik onemogućeno u njihovom normalnom korišćenju na način kako ih je do tada koristilo, a zahtjev za ovu eksproprijaciju se može podnijeti u roku od dvije godine od završetka izgradnje objekta, odnosno završetka izvođenja radova, što znači da se može podnijeti i odmah ili u toku izgradnje kada se utvrdi da je usljed iste došlo do promijenjenih okolnosti u pogledu dosadašnjeg načina korišćenja nepokretnosti.
Obrazloženje:
"Iz podataka spisa predmeta proizlazi da je postupak za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti pokrenut po zahtjevu zainteresovanog lica koji je podnesen dana 15. decembra 2006. godine. Prethodno je zahtjev bio odbačen zaključkom od 16. februara 2007. godine, uz primjenu sada važećeg Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj: 112/06, 37/07, 66/08, 110/08), koji zaključak je održan na snazi rješenjem tužene, ali je isto presudom Okružnog suda u B., broj:... od 26. novembra 2007. godine poništeno, s uputom da se o zahtjevu odluči primjenom člana 9. stav 1. ZE. U ponovnom postupku, nakon što je izvršeno geodetsko snimanje objekata i ivice nadvožnjaka od strane "G." d.o.o. B. i vještačenje putem vještaka urbaniste Lj.D., čiji nalaz je dva puta dopunjen, rješenjem od 29. jula 2011. godine je zahtjev zainteresovanog lica usvojen, koje je održano na snazi rješenjem tužene od 03. oktobra 2011. godine i presudom Okružnog suda u B., broj:... od 24. maja 2013. godine tužba ze ocjenu zakonitosti tog rješenja je odbijena, jer je sud prihvatio stav tužene da je zainteresovanom licu usljed eksproprijacije onemogućeno normalno korišćenje preostalih nepokretnosti koje su se izgradnjom objekta našle između nadvožnjaka i lokalnog puta u zaštitnim pojasevima istih, ugrožene bezbjednosti i bez mogućnosti da se život na njima organizuje kao prije eksproprijacije. Presudom Vrhovnog suda Republike Srpske, broj:... od 06. novembra 2014. godine, ista je preinačena, jer je propušteno da se utvrdi pravo svojine na tim nepokretnostima i legalnost objekata koji su na terenu, a prihvaćen je stav da je zainteresovanom licu zbog blizine nadvožnjaka i zaštitnog pojasa lokalnog puta i iz bezbjednosnih razloga onemogućeno normalno korišćenje preostalih nepokretnosti.
U ponovnom postupku, u izvršenju navedene presude i rješenja tužene od 17. decembra 2014. godine, doneseno je prvostepeno rješenje koje je zasnovano na utvrđenju: da su prethodno od zainteresovanog lica eksproprisane nepokretnosti po rješenju broj:... od 03. avgusta 2005. godine, radi izgradnje auto-puta; tokom 2006. godine korisnik eksproprijacije je pristupio izgradnji dva nadvožnjaka koji su zahvatili veću površinu od nepokretnosti koje su bile predmet eksproprijacije; u toku izgradnje nadvožnjaka je došlo do oštećenja kuće i ostalih objekata zainteresovanog lica, koji su se ovom izgradnjom našli u zaštitnom pojasu autoputa i lokalnog puta s druge strane, pri čemu se nepokretnost zainteresovanog lica našla ispod nadvožnjaka, što su razlozi za koje je saznala u toku izgradnje, a koji onemogućavaju normalno korišćenje preostalih nepokretnosti. Postupljeno je po uputama suda i tuženog i utvrđeno da je zainteresovano lice vlasnik predmetnih nepokretnosti i provedeni su dokazi na okolnost legalnosti objekata na osnovu kojih je utvrđeno kao u tački 1. dispozitiva rješenja, o čemu su dati dovoljno obrazloženi razlozi, zbog čega se rješenje moglo održati osporenim aktom, pa nije osnovan prigovor da je njegovim donošenjem došlo do povrede člana 230., u vezi sa članom 197. stav 2. ZOUP.
Prigovori tužioca da su predmetni objekti nelegalno izgrađeni i da nisu trebali biti na terenu, te da su ih nadležni organi trebali srušiti, ne mogu uticati na pravilnost odlučivanja u ovoj stvari, jer upravni organi u ovom postupku nisu trebali utvrđivati šta je trebalo biti na predmetnom zemljištu, nego koji su se objekti zatekli na zemljištu u vrijeme eksproprijacije, kako je i navedeno u pobijanoj presudi. Na tu okolnost je provedeno vještačenje putem vještaka građevinske struke N.V., čiji nalaz je organ prihvatio, te su pribavljena uvjerenja Odjeljenja za prostorno uređenje opštine L. od 06. oktobra 2015. godine i od 27. novembra 2015. godine i izjašnjenje stručnog saradnika za katastarske poslove od 17. decembra 2015. godine, na osnovu kojih je organ utvrdio koji objekti se mogu smatrati legalnim, a koji ne mogu, dajući za to valjane razloge, koje je tužena u cjelosti prihvatila odbijajući žalbu zainteresovanog lica izjavljenu na ovaj dio rješenja. Pitanje legalnosti objekata u ponovljenom postupku je dovoljno raspravljeno i na osnovu utvrđenih činjenica je u tački 1. dispozitiva rješenja jasno navedeno koji objekti se smatraju legalno izgrađenim, a koji to nisu, zbog čega se ne mogu prihvatiti osnovanim prigovori izneseni u tom pravcu.
Ispravan je stav nižestepenog suda da u ponovnom postupku nije trebalo raspravljati već utvrđenu činjenicu da je zainteresovanom licu izgradnjom nadvožnjaka onemogućeno normalno korišćenje preostalog dijela nepokretnosti, što je jedan od uslova za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti iz člana 9. stav 1. ZE, te da tužilac nije argumentovano osporio nalaz vještaka urbaniste Lj.D., sa dopunama na kojem je zasnovano prvostepeno rješenje.
Ovaj vještak se izjasnio o nepovoljnom uticaju izgradnje nadvožnjaka na korišćenje preostalih nepokretnosti, navodeći da planirana ograda neće biti dovoljna zaštita u slučaju eventualnog izlijetanja vozila sa nadvožnjaka, uz argumentovane razloge koje tužilac svojim prigovorima nije doveo u sumnju.
U pogledu prigovora da je zahtjev zainteresovanog lica trebalo odbaciti kao preuranjen, jer je podnesen 15. decembra 2006. godine, a objekat završen i upotrebna dozvola izdata 28. aprila 2011. godine, sud je u pobijanoj presudi dao valjane razloge za odbijanje istog, pozivajući se na član 29. stav 2. ZE, prema kojem se zahtjev za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti može podnijeti u roku od dvije godine od završetka izgradnje objekta, odnosno završetka izvođenja radova, što ne znači da se ne može podnijeti odmah ili u toku izgradnje kada se utvrdi da je usljed iste došlo do promijenjenih okolnosti u pogledu dosadašnjeg načina korišćenja nepokretnosti, kao što je ovdje slučaj.
S obzirom na izneseno upravni organi su pravilno utvrdili da su ispunjeni uslovi iz člana 9. stav 1. ZE za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti, jer je zainteresovano lice kao vlasnik onemogućeno u njihovom normalnom korišćenju na način kako ih je do tada koristilo, budući da se nalaze ispod nadvožnjaka na mjestu na kojem je ugrožena bezbjednost, pa su neosnovani prigovori da zainteresovano lice može i dalje da koristi preostale nepokretnosti.
Kod takvog stanja stvari, po ocjeni ovog suda pobijanom presudom nije ostvaren razlog njene nezakonitosti iz odredbe člana 35. stav 2. ZUS, pa se zahtjev tužioca za vanredno preispitivanje na osnovu člana 40. stav 1. istog zakona odbija kao neosnovan."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 11 0 U 018722 17 Uvp od 26.9.2019. godine)
Zakon o eksproprijaciji
čl. 9 i 29
Ispunjeni su uslovi za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti ako je zainteresovano lice kao vlasnik onemogućeno u njihovom normalnom korišćenju na način kako ih je do tada koristilo, a zahtjev za ovu eksproprijaciju se može podnijeti u roku od dvije godine od završetka izgradnje objekta, odnosno završetka izvođenja radova, što znači da se može podnijeti i odmah ili u toku izgradnje kada se utvrdi da je usljed iste došlo do promijenjenih okolnosti u pogledu dosadašnjeg načina korišćenja nepokretnosti.
Obrazloženje:
"Iz podataka spisa predmeta proizlazi da je postupak za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti pokrenut po zahtjevu zainteresovanog lica koji je podnesen dana 15. decembra 2006. godine. Prethodno je zahtjev bio odbačen zaključkom od 16. februara 2007. godine, uz primjenu sada važećeg Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj: 112/06, 37/07, 66/08, 110/08), koji zaključak je održan na snazi rješenjem tužene, ali je isto presudom Okružnog suda u B., broj:... od 26. novembra 2007. godine poništeno, s uputom da se o zahtjevu odluči primjenom člana 9. stav 1. ZE. U ponovnom postupku, nakon što je izvršeno geodetsko snimanje objekata i ivice nadvožnjaka od strane "G." d.o.o. B. i vještačenje putem vještaka urbaniste Lj.D., čiji nalaz je dva puta dopunjen, rješenjem od 29. jula 2011. godine je zahtjev zainteresovanog lica usvojen, koje je održano na snazi rješenjem tužene od 03. oktobra 2011. godine i presudom Okružnog suda u B., broj:... od 24. maja 2013. godine tužba ze ocjenu zakonitosti tog rješenja je odbijena, jer je sud prihvatio stav tužene da je zainteresovanom licu usljed eksproprijacije onemogućeno normalno korišćenje preostalih nepokretnosti koje su se izgradnjom objekta našle između nadvožnjaka i lokalnog puta u zaštitnim pojasevima istih, ugrožene bezbjednosti i bez mogućnosti da se život na njima organizuje kao prije eksproprijacije. Presudom Vrhovnog suda Republike Srpske, broj:... od 06. novembra 2014. godine, ista je preinačena, jer je propušteno da se utvrdi pravo svojine na tim nepokretnostima i legalnost objekata koji su na terenu, a prihvaćen je stav da je zainteresovanom licu zbog blizine nadvožnjaka i zaštitnog pojasa lokalnog puta i iz bezbjednosnih razloga onemogućeno normalno korišćenje preostalih nepokretnosti.
U ponovnom postupku, u izvršenju navedene presude i rješenja tužene od 17. decembra 2014. godine, doneseno je prvostepeno rješenje koje je zasnovano na utvrđenju: da su prethodno od zainteresovanog lica eksproprisane nepokretnosti po rješenju broj:... od 03. avgusta 2005. godine, radi izgradnje auto-puta; tokom 2006. godine korisnik eksproprijacije je pristupio izgradnji dva nadvožnjaka koji su zahvatili veću površinu od nepokretnosti koje su bile predmet eksproprijacije; u toku izgradnje nadvožnjaka je došlo do oštećenja kuće i ostalih objekata zainteresovanog lica, koji su se ovom izgradnjom našli u zaštitnom pojasu autoputa i lokalnog puta s druge strane, pri čemu se nepokretnost zainteresovanog lica našla ispod nadvožnjaka, što su razlozi za koje je saznala u toku izgradnje, a koji onemogućavaju normalno korišćenje preostalih nepokretnosti. Postupljeno je po uputama suda i tuženog i utvrđeno da je zainteresovano lice vlasnik predmetnih nepokretnosti i provedeni su dokazi na okolnost legalnosti objekata na osnovu kojih je utvrđeno kao u tački 1. dispozitiva rješenja, o čemu su dati dovoljno obrazloženi razlozi, zbog čega se rješenje moglo održati osporenim aktom, pa nije osnovan prigovor da je njegovim donošenjem došlo do povrede člana 230., u vezi sa članom 197. stav 2. ZOUP.
Prigovori tužioca da su predmetni objekti nelegalno izgrađeni i da nisu trebali biti na terenu, te da su ih nadležni organi trebali srušiti, ne mogu uticati na pravilnost odlučivanja u ovoj stvari, jer upravni organi u ovom postupku nisu trebali utvrđivati šta je trebalo biti na predmetnom zemljištu, nego koji su se objekti zatekli na zemljištu u vrijeme eksproprijacije, kako je i navedeno u pobijanoj presudi. Na tu okolnost je provedeno vještačenje putem vještaka građevinske struke N.V., čiji nalaz je organ prihvatio, te su pribavljena uvjerenja Odjeljenja za prostorno uređenje opštine L. od 06. oktobra 2015. godine i od 27. novembra 2015. godine i izjašnjenje stručnog saradnika za katastarske poslove od 17. decembra 2015. godine, na osnovu kojih je organ utvrdio koji objekti se mogu smatrati legalnim, a koji ne mogu, dajući za to valjane razloge, koje je tužena u cjelosti prihvatila odbijajući žalbu zainteresovanog lica izjavljenu na ovaj dio rješenja. Pitanje legalnosti objekata u ponovljenom postupku je dovoljno raspravljeno i na osnovu utvrđenih činjenica je u tački 1. dispozitiva rješenja jasno navedeno koji objekti se smatraju legalno izgrađenim, a koji to nisu, zbog čega se ne mogu prihvatiti osnovanim prigovori izneseni u tom pravcu.
Ispravan je stav nižestepenog suda da u ponovnom postupku nije trebalo raspravljati već utvrđenu činjenicu da je zainteresovanom licu izgradnjom nadvožnjaka onemogućeno normalno korišćenje preostalog dijela nepokretnosti, što je jedan od uslova za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti iz člana 9. stav 1. ZE, te da tužilac nije argumentovano osporio nalaz vještaka urbaniste Lj.D., sa dopunama na kojem je zasnovano prvostepeno rješenje.
Ovaj vještak se izjasnio o nepovoljnom uticaju izgradnje nadvožnjaka na korišćenje preostalih nepokretnosti, navodeći da planirana ograda neće biti dovoljna zaštita u slučaju eventualnog izlijetanja vozila sa nadvožnjaka, uz argumentovane razloge koje tužilac svojim prigovorima nije doveo u sumnju.
U pogledu prigovora da je zahtjev zainteresovanog lica trebalo odbaciti kao preuranjen, jer je podnesen 15. decembra 2006. godine, a objekat završen i upotrebna dozvola izdata 28. aprila 2011. godine, sud je u pobijanoj presudi dao valjane razloge za odbijanje istog, pozivajući se na član 29. stav 2. ZE, prema kojem se zahtjev za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti može podnijeti u roku od dvije godine od završetka izgradnje objekta, odnosno završetka izvođenja radova, što ne znači da se ne može podnijeti odmah ili u toku izgradnje kada se utvrdi da je usljed iste došlo do promijenjenih okolnosti u pogledu dosadašnjeg načina korišćenja nepokretnosti, kao što je ovdje slučaj.
S obzirom na izneseno upravni organi su pravilno utvrdili da su ispunjeni uslovi iz člana 9. stav 1. ZE za eksproprijaciju preostalih nepokretnosti, jer je zainteresovano lice kao vlasnik onemogućeno u njihovom normalnom korišćenju na način kako ih je do tada koristilo, budući da se nalaze ispod nadvožnjaka na mjestu na kojem je ugrožena bezbjednost, pa su neosnovani prigovori da zainteresovano lice može i dalje da koristi preostale nepokretnosti.
Kod takvog stanja stvari, po ocjeni ovog suda pobijanom presudom nije ostvaren razlog njene nezakonitosti iz odredbe člana 35. stav 2. ZUS, pa se zahtjev tužioca za vanredno preispitivanje na osnovu člana 40. stav 1. istog zakona odbija kao neosnovan."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 11 0 U 018722 17 Uvp od 26.9.2019. godine)
