Helle protiv Finske
(predstavka br. 20772/92) - 19. decembar 1997.
1. Osnovne cinjenice
Podnosilac predstavke je penzionisani sveštenik Evangelijsko-luteranske crkve u Mentseli (Mäntsälä).
Iako je obavljao funkciju za župu od 1952. godine, tek je 21. septembra 1966. godine Vijeće župe donijelo odluku da službeno osnuje poziciju sveštenika i da potvrdi funkciju podnosioca predstavke na toj poziciji. Tokom osnivanja te pozicije nije bilo naznake da li će to biti sa punim ili nepunim radnim vremenom. Župno vijeće je kasnije odlučilo da podnosilac predstavke treba da bude ovlašten i da upravlja pogrebnom kućom.
Dana 16. novembra 1977. Župni odbor je službeno ocijenio da je pozicija podnosioca predstavke mjesto sa nepunim radnim vremenom, u svjetlu činjenice da mu je data dozvola i da upravlja mrtvačnicom. Župni odbor je također potvrdio da je radno vrijeme sveštenika 35 sati sedmično i da njegova plata iznosi 87% od plate koja se plaća svešteniku sa punim radnim vremenom.
Međutim, sveštenik je svoje obaveze obavljao uvijek sa razumijevanjem da je njegovo radno mjesto sa punim radnim vremenom. O tome i posljedicama odluke iz 1977. godine je saznao 1988. godine po saznanju da su prava koja su vezana za platu posljedično niža u odnosu na one sa punim radnim vremenom.
Prvi postupak:
Podnosilac predstavke se žalio protiv odluke iz 1977. godine Župnom vijeću potražujući zaostale plaće i izgubljenu zaradu.
Dana 10. oktobra 1989. Župno vijeće je odlučilo da podnosiocu predstavke ex gratia isplati razliku u plati i punu platu počev od 1. januara 1987. godine. Također je povećao doprinose za penziju i isplatio mu paušalni iznos na ime naknade štete.
U međuvremenu, podnosilac predstavke se žalio Vijeću crkvene opštine, tvrdeći da odluka Župnog odbora iz 1977. predstavlja jednostranu izmjenu odluke Odbora u vezi sa prirodom njegovog radnog mjesta i da je nanijela finansijsku štetu.
U svojoj odluci, Vijeće crkvene opštine je istaklo da Župni odbor nije bio nadležan da mjesto sa punim radnim vremenom preobrati u radno mjesto sa nepunim radnim vremenom. Vijeće je stoga utvrdilo da odlukom iz 1977. godine nije izmijenjeno radno mjesto podnosioca predstavke sa punog na nepuno radno vrijeme. Vijeće je
dalje utvrdilo je da nije imalo nadležnost u pogledu ispitivanja zahtjeva radi isplate naknade štete i stoga odbacilo taj dio žalbe.
Dana 8. marta 1991. godine Vrhovni upravni sud je, bez održavanja usmene rasprave, podržao odluku Vijeća crkvene opštine u vezi sa dejstvom odluke iz 1977. godine, ne našavši razloga da tu odluku mijenja. Na drugoj strani je utvrdio da Vijeću crkvene opštine nije bilo nadležno da ispituje spor u vezi sa zahtjevom za naknadu štete i vratio je predmet na ponovno odlučivanje. Odluka Vijeća crkvene opštine od
1. juna 1990. godine je bila pripojena odluci Vrhovnog upravnog suda, ali se Vrhovni sud nije pozvao na dostavljeno mišljenje Vijeća crkvene opštine niti na komentare podnosioca predstavke u vezi s tim pitanjem.
Drugi postupak:
U svom novom podnesku upućenom Vijeću crkvene opštine podnosilac predstavke je ostao kod svojih ranijih navoda u pogledu odluke iz 1977. i navoda o visini naknade koju je odredilo Župno vijeće. Također je istakao da u slučaju da Vijeće crkvene opštine nije smatralo da njegovo radno mjesto treba da bude sa punim radnim vremenom počev od dana osnivanja, zatražio je da Vijeće crkvene opštine održi usmenu raspravu i sasluša svjedoke na te okolnosti. Također je dostavio nekoliko pismenih izjava svjedoka na okolnost da je radio 45 sati u sedmici obavljajući službu sveštenika.
U svojoj odluci od 29. avgusta 1991. godine Vijeće crkvene opštine je, uzimajući u obzir dokaze, podržao odluku Župnog vijeća od 10. oktobra 1991. godine te odbacio ostale zahtjeve u vezi sa naknadom štete zbog nedostatka dokaza.
Podnosilac predstavke se žalio Vrhovnom upravnom sudu.
Dana 31. marta 1992. godine Vrhovni upravni sud je, bez održavanja usmene rasprave, podržao odluku Vijeća crkvene opštine od 29. avgusta 1991. godine, ne našavši razloge da drugačije odluči. Odluka Vijeća crkvene opštine od 29. avgusta 1991. godine je priložena odluci Vrhovnog upravnog suda, pri čemu odluka Vrhovnog upravnog suda nije uzela u obzir dostavljeno mišljenje Vijeća crkvene opštine ili komentare podnosioca predstavke.
2. Odluka Suda
Podnosilac predstavke se žalio da mu je bilo uskraćeno pravo na pravičnu i usmenu raspravu pred nezavisnim i nepristrasnim sudom, kao i pravo na adekvatno obrazloženje odluka Vijeća crkvene opštine i Vrhovnog upravnog suda, što je dovelo do povrede člana 6 stav 1 Konvencije.
50 51
Sud je prvo istakao da je član 6 stav 1 primjenjiv, s obzirom da se spor odnosi na finansijske koristi koje su u vezi sa zaposlenjem, i stoga potpada pod kategoriju
„građanskog” prava, bez obzira na to što se radi o upravnom postupku.
Što se tiče neodržavanja javne rasprave, Sud je naveo da je postojala mogućnost da se održi javna rasprava pred Vrhovnim upravnim sudom, i da je, za potrebe člana 6 stav 1, ovo nadomjestilo neodržavanje rasprave pred Vijećem crkvene opštine. Prema tome, nije došlo do povrede člana 6 stav 1 u vezi sa činjenicom da se javna rasprava nije održala.
U odnosu na navodni propust Vijeća crkvene opštine i Vrhovnog suda da jasno iznesu razloge koji su doveli do odbijanja zahtjeva podnosioca predstavke, Sud je istakao da opseg obaveze da se pruže razlozi zavisi od prirode odluke i da ovu obavezu treba ispitati u okviru okolnosti slučaja.
Prvi postupak:
Sud se pozvao na razloge koje je iznio Vrhovni upravni sud potvrđujući odluku Vijeća crkvene opštine da nije našao razloge zbog kojih bi izmijenio tu odluku. Stoga bi se moglo učiniti da je za odlučivanje Vrhovni upravni sud iskoristio razloge koje je dalo Vijeće crkvene opštine. Zbog toga je značajno da su odluke Vijeća crkvene opštine pripojene objema odlukama po žalbama koje je donio Vrhovni upravni sud. Na pitanje da li obrazloženje posredstvom tehnike unošenja razloga koje koristi Vrhovni upravni sud zadovoljava uslove iz člana 6 stav 1 u okolnostima ovog slučaja, mora se odgovoriti imajući u vidu razloge na kojima se temelji odluka Vijeća crkvene opštine za odbijanje provođenja dokaza podnosioca predstavke i odbacivanje njegovih prigovora.
Sud je uočio da je jasan zaključak u odluci Vijeća crkvene opštine od juna 1990. godine da Župno vijeće nije bilo nadležno da izmijeni radno mjesto sa punim u radno mjesto sa nepunim radnim vremenom i da je bilo koja odluka koju je donio Župni odbor u vezi sa pozicijom podnosioca predstavke služila samo kao potvrda njegovog radnog vremena. Sud je naveo da je Vijeće crkvene opštine sa dužnom pažnjom razmatralo dokumente u postupku ali nije utvrdio da predstavlja dokaz za navod podnosioca predstavke da je odlukom iz 1966. određeno da njegovo radno mjesto sveštenika bude sa punim radnim vremenom. Njegovo obrazloženje je otišlo dalje nego što je to bilo u odluci Župnog vijeća u odluci od 1989. godine jer Župno vijeće nije uzelo u obzir nedostatak nadležnosti Župnog odbora da mijenja prirodu radnog mjesta. Sud stoga nije našao propuste u načinu na koji je Vijeće crkvene opštine cijenilo dokaze, niti u razlozima na kojima je zasnovao odluku kojom odbija žalbu podnosioca predstavke.
Drugi postupak:
Što se tiče drugog postupka pred Vijećem crkvene opštine, Sud je naveo da je Vijeće crkvene opštine, sa potpunim uvidom u pismene dokaze koje je predložio podnosilac predstavke, zaključilo da ti dokazi ne ukazuju na osnovanost navoda da je podnosilac predstavke radio 45 sati sedmično, posebno uzimajuci u obzir da je vodio pogrebnu kuću pored svojih obaveza kao sveštenik, što je faktor koji je mogao nositi određenu težinu u pogledu računanja radnih sati. Sud je ponovo našao da razlozi dati za ocjenu dokaza nisu protivni zahtjevima iz člana 6 stav 1.
Što se tiče Vrhovnog upravnog suda i tehnike unošenja razloga odluke, Sud je istakao da je ovdje jasno naznačeno da podnosilac predstavke nije predložio bilo kakve nove dokaze koji bi mogli imati određenu težinu u žalbi. Ne može se ni u ovim okolnostima cijeniti da Vrhovni upravni sud u suštini nije razmotrio navode koje je podnio podnosilac predstavke. Sud je smatrao da je bitno što je Vrhovni upravni sud vratio na ispitivanje pitanje u vezi sa naknadom štete Vijeću crkvene opštine, što je potvrda da je on zauzeo novi i pažljiv pristup u vezi sa svim iznesenim navodima i prigovorima. Ovo je značajno i zbog toga što član 6 zahtijeva da se domaći sud koji ne iznosi dovoljne razloge za svoju odluku u stvari osvrne na odlučujuća pitanja koja su u njegovoj nadležnosti, a ne da jednostavno samo potvrdi utvrđenja nižih sudova bez daljnjeg upuštanja u raspravljanje. Ovo je sve utoliko važnije tamo gdje stranka nije u mogućnosti da iznese svoj slučaj na usmenoj raspravi u domaćem postupku.
Sud je zaključio da su zadovoljeni uslovi u posebnim okolnostima ovog slučaja te stoga nije došlo do povrede člana 6 Konvencije.
(predstavka br. 20772/92) - 19. decembar 1997.
1. Osnovne cinjenice
Podnosilac predstavke je penzionisani sveštenik Evangelijsko-luteranske crkve u Mentseli (Mäntsälä).
Iako je obavljao funkciju za župu od 1952. godine, tek je 21. septembra 1966. godine Vijeće župe donijelo odluku da službeno osnuje poziciju sveštenika i da potvrdi funkciju podnosioca predstavke na toj poziciji. Tokom osnivanja te pozicije nije bilo naznake da li će to biti sa punim ili nepunim radnim vremenom. Župno vijeće je kasnije odlučilo da podnosilac predstavke treba da bude ovlašten i da upravlja pogrebnom kućom.
Dana 16. novembra 1977. Župni odbor je službeno ocijenio da je pozicija podnosioca predstavke mjesto sa nepunim radnim vremenom, u svjetlu činjenice da mu je data dozvola i da upravlja mrtvačnicom. Župni odbor je također potvrdio da je radno vrijeme sveštenika 35 sati sedmično i da njegova plata iznosi 87% od plate koja se plaća svešteniku sa punim radnim vremenom.
Međutim, sveštenik je svoje obaveze obavljao uvijek sa razumijevanjem da je njegovo radno mjesto sa punim radnim vremenom. O tome i posljedicama odluke iz 1977. godine je saznao 1988. godine po saznanju da su prava koja su vezana za platu posljedično niža u odnosu na one sa punim radnim vremenom.
Prvi postupak:
Podnosilac predstavke se žalio protiv odluke iz 1977. godine Župnom vijeću potražujući zaostale plaće i izgubljenu zaradu.
Dana 10. oktobra 1989. Župno vijeće je odlučilo da podnosiocu predstavke ex gratia isplati razliku u plati i punu platu počev od 1. januara 1987. godine. Također je povećao doprinose za penziju i isplatio mu paušalni iznos na ime naknade štete.
U međuvremenu, podnosilac predstavke se žalio Vijeću crkvene opštine, tvrdeći da odluka Župnog odbora iz 1977. predstavlja jednostranu izmjenu odluke Odbora u vezi sa prirodom njegovog radnog mjesta i da je nanijela finansijsku štetu.
U svojoj odluci, Vijeće crkvene opštine je istaklo da Župni odbor nije bio nadležan da mjesto sa punim radnim vremenom preobrati u radno mjesto sa nepunim radnim vremenom. Vijeće je stoga utvrdilo da odlukom iz 1977. godine nije izmijenjeno radno mjesto podnosioca predstavke sa punog na nepuno radno vrijeme. Vijeće je
dalje utvrdilo je da nije imalo nadležnost u pogledu ispitivanja zahtjeva radi isplate naknade štete i stoga odbacilo taj dio žalbe.
Dana 8. marta 1991. godine Vrhovni upravni sud je, bez održavanja usmene rasprave, podržao odluku Vijeća crkvene opštine u vezi sa dejstvom odluke iz 1977. godine, ne našavši razloga da tu odluku mijenja. Na drugoj strani je utvrdio da Vijeću crkvene opštine nije bilo nadležno da ispituje spor u vezi sa zahtjevom za naknadu štete i vratio je predmet na ponovno odlučivanje. Odluka Vijeća crkvene opštine od
1. juna 1990. godine je bila pripojena odluci Vrhovnog upravnog suda, ali se Vrhovni sud nije pozvao na dostavljeno mišljenje Vijeća crkvene opštine niti na komentare podnosioca predstavke u vezi s tim pitanjem.
Drugi postupak:
U svom novom podnesku upućenom Vijeću crkvene opštine podnosilac predstavke je ostao kod svojih ranijih navoda u pogledu odluke iz 1977. i navoda o visini naknade koju je odredilo Župno vijeće. Također je istakao da u slučaju da Vijeće crkvene opštine nije smatralo da njegovo radno mjesto treba da bude sa punim radnim vremenom počev od dana osnivanja, zatražio je da Vijeće crkvene opštine održi usmenu raspravu i sasluša svjedoke na te okolnosti. Također je dostavio nekoliko pismenih izjava svjedoka na okolnost da je radio 45 sati u sedmici obavljajući službu sveštenika.
U svojoj odluci od 29. avgusta 1991. godine Vijeće crkvene opštine je, uzimajući u obzir dokaze, podržao odluku Župnog vijeća od 10. oktobra 1991. godine te odbacio ostale zahtjeve u vezi sa naknadom štete zbog nedostatka dokaza.
Podnosilac predstavke se žalio Vrhovnom upravnom sudu.
Dana 31. marta 1992. godine Vrhovni upravni sud je, bez održavanja usmene rasprave, podržao odluku Vijeća crkvene opštine od 29. avgusta 1991. godine, ne našavši razloge da drugačije odluči. Odluka Vijeća crkvene opštine od 29. avgusta 1991. godine je priložena odluci Vrhovnog upravnog suda, pri čemu odluka Vrhovnog upravnog suda nije uzela u obzir dostavljeno mišljenje Vijeća crkvene opštine ili komentare podnosioca predstavke.
2. Odluka Suda
Podnosilac predstavke se žalio da mu je bilo uskraćeno pravo na pravičnu i usmenu raspravu pred nezavisnim i nepristrasnim sudom, kao i pravo na adekvatno obrazloženje odluka Vijeća crkvene opštine i Vrhovnog upravnog suda, što je dovelo do povrede člana 6 stav 1 Konvencije.
50 51
Sud je prvo istakao da je član 6 stav 1 primjenjiv, s obzirom da se spor odnosi na finansijske koristi koje su u vezi sa zaposlenjem, i stoga potpada pod kategoriju
„građanskog” prava, bez obzira na to što se radi o upravnom postupku.
Što se tiče neodržavanja javne rasprave, Sud je naveo da je postojala mogućnost da se održi javna rasprava pred Vrhovnim upravnim sudom, i da je, za potrebe člana 6 stav 1, ovo nadomjestilo neodržavanje rasprave pred Vijećem crkvene opštine. Prema tome, nije došlo do povrede člana 6 stav 1 u vezi sa činjenicom da se javna rasprava nije održala.
U odnosu na navodni propust Vijeća crkvene opštine i Vrhovnog suda da jasno iznesu razloge koji su doveli do odbijanja zahtjeva podnosioca predstavke, Sud je istakao da opseg obaveze da se pruže razlozi zavisi od prirode odluke i da ovu obavezu treba ispitati u okviru okolnosti slučaja.
Prvi postupak:
Sud se pozvao na razloge koje je iznio Vrhovni upravni sud potvrđujući odluku Vijeća crkvene opštine da nije našao razloge zbog kojih bi izmijenio tu odluku. Stoga bi se moglo učiniti da je za odlučivanje Vrhovni upravni sud iskoristio razloge koje je dalo Vijeće crkvene opštine. Zbog toga je značajno da su odluke Vijeća crkvene opštine pripojene objema odlukama po žalbama koje je donio Vrhovni upravni sud. Na pitanje da li obrazloženje posredstvom tehnike unošenja razloga koje koristi Vrhovni upravni sud zadovoljava uslove iz člana 6 stav 1 u okolnostima ovog slučaja, mora se odgovoriti imajući u vidu razloge na kojima se temelji odluka Vijeća crkvene opštine za odbijanje provođenja dokaza podnosioca predstavke i odbacivanje njegovih prigovora.
Sud je uočio da je jasan zaključak u odluci Vijeća crkvene opštine od juna 1990. godine da Župno vijeće nije bilo nadležno da izmijeni radno mjesto sa punim u radno mjesto sa nepunim radnim vremenom i da je bilo koja odluka koju je donio Župni odbor u vezi sa pozicijom podnosioca predstavke služila samo kao potvrda njegovog radnog vremena. Sud je naveo da je Vijeće crkvene opštine sa dužnom pažnjom razmatralo dokumente u postupku ali nije utvrdio da predstavlja dokaz za navod podnosioca predstavke da je odlukom iz 1966. određeno da njegovo radno mjesto sveštenika bude sa punim radnim vremenom. Njegovo obrazloženje je otišlo dalje nego što je to bilo u odluci Župnog vijeća u odluci od 1989. godine jer Župno vijeće nije uzelo u obzir nedostatak nadležnosti Župnog odbora da mijenja prirodu radnog mjesta. Sud stoga nije našao propuste u načinu na koji je Vijeće crkvene opštine cijenilo dokaze, niti u razlozima na kojima je zasnovao odluku kojom odbija žalbu podnosioca predstavke.
Drugi postupak:
Što se tiče drugog postupka pred Vijećem crkvene opštine, Sud je naveo da je Vijeće crkvene opštine, sa potpunim uvidom u pismene dokaze koje je predložio podnosilac predstavke, zaključilo da ti dokazi ne ukazuju na osnovanost navoda da je podnosilac predstavke radio 45 sati sedmično, posebno uzimajuci u obzir da je vodio pogrebnu kuću pored svojih obaveza kao sveštenik, što je faktor koji je mogao nositi određenu težinu u pogledu računanja radnih sati. Sud je ponovo našao da razlozi dati za ocjenu dokaza nisu protivni zahtjevima iz člana 6 stav 1.
Što se tiče Vrhovnog upravnog suda i tehnike unošenja razloga odluke, Sud je istakao da je ovdje jasno naznačeno da podnosilac predstavke nije predložio bilo kakve nove dokaze koji bi mogli imati određenu težinu u žalbi. Ne može se ni u ovim okolnostima cijeniti da Vrhovni upravni sud u suštini nije razmotrio navode koje je podnio podnosilac predstavke. Sud je smatrao da je bitno što je Vrhovni upravni sud vratio na ispitivanje pitanje u vezi sa naknadom štete Vijeću crkvene opštine, što je potvrda da je on zauzeo novi i pažljiv pristup u vezi sa svim iznesenim navodima i prigovorima. Ovo je značajno i zbog toga što član 6 zahtijeva da se domaći sud koji ne iznosi dovoljne razloge za svoju odluku u stvari osvrne na odlučujuća pitanja koja su u njegovoj nadležnosti, a ne da jednostavno samo potvrdi utvrđenja nižih sudova bez daljnjeg upuštanja u raspravljanje. Ovo je sve utoliko važnije tamo gdje stranka nije u mogućnosti da iznese svoj slučaj na usmenoj raspravi u domaćem postupku.
Sud je zaključio da su zadovoljeni uslovi u posebnim okolnostima ovog slučaja te stoga nije došlo do povrede člana 6 Konvencije.
