ZAKON O ZANATSKO-PREDUZETNIČKOJ DJELATNOSTI REPUBLIKE SRPSKE
("Sl. glasnik RS", br. 117/2011, 121/2012, 67/2013 i 44/2016)
I - OSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi, početak, načini i prestanak obavljanja zanatsko-preduzetničke djelatnosti, obrazovanje i osposobljavanje preduzetnika (sticanje majstorskog zvanja), organizovanje preduzetnika i vođenje registra preduzetnika.
Član 2
Cilj donošenja ovog zakona je razvoj i unapređivanje preduzetništva, zaštita starih i umjetničkih zanata i domaće radinosti.
Član 2a
Postupak registracije preduzetnika zasniva se na sljedećim načelima:
a) prioriteta, koje podrazumijeva da registracioni organ postupa po urednim pojedinačnim zaprimljenim zahtjevima prema redoslijedu njihovog prijema,
b) jednoobraznosti zahtjeva, koje podrazumijeva da se registracija preduzetnika sprovodi na jedinstvenom obrascu u koji podnosilac upisuje odgovarajuće podatke radi registracije,
v) formalnosti, koje podrazumijeva da registracioni organ donosi akte na osnovu podataka iz zahtjeva i priloženih dokaza, bez ispitivanja tačnosti činjenica iz zahtjeva i vjerodostojnosti priloženih dokaza,
g) javnosti i dostupnosti, koje podrazumijeva da svako, bez dokazivanja pravnog interesa, može ostvariti neposredan uvid u podatke upisane u registre preduzetnika, osim ako javnost i dostupnost nije ograničena posebnim propisom i
d) vremenskog nastanka, koje podrazumijeva da se podaci vode u registru prema vremenu njihovog upisa.
Član 3
(1) Zabranjuje se svaki vid diskriminacije, nasilja i uznemiravanja na osnovu pola, jezika, nacionalne pripadnosti, vjeroispovijesti, socijalnog porijekla, obrazovanja, imovnog stanja, političkog i drugog uvjerenja u postupcima propisanim ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona.
(2) Gramatički izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za označavanje muškog ili ženskog roda podrazumijevaju oba pola.
Član 4
(1) Poslovima zanatsko-preduzetničke djelatnosti (u daljem tekstu: preduzetnička djelatnost), u smislu ovog zakona, smatra se svaka privredna djelatnost utvrđena važećom klasifikacijom djelatnosti koju fizičko lice obavlja proizvodnjom, prometom i pružanjem usluga na tržištu, radi sticanja dobiti i za čije obavljanje nije potreban drugi oblik organizovanja.
(2) Poseban oblik preduzetničke djelatnosti predstavlja zanatska djelatnost koja obuhvata zanatsku proizvodnju, pružanje zanatskih usluga, kao i stare zanate, umjetničke zanate i domaću radinost.
(3) Zanatska proizvodnja je proizvodnja manjih serija proizvoda uz korišćenje mašina i tehničke opreme na način koji nema obilježja industrijske proizvodnje.
(4) Zanatske usluge obuhvataju popravku i održavanje proizvoda, uređaja, objekata, kao i vršenje ličnih usluga.
(5) Ministar nadležan za industriju (u daljem tekstu: ministar), uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost i pribavljenog mišljenja Zanatsko-preduzetničke komore Republike Srpske, donosi pravilnik o djelatnostima koje se smatraju zanatskom proizvodnjom i zanatskim uslugama.
(6) Smatra se da preduzetnik obavlja zanatsku djelatnost ako jednu od djelatnosti iz stava 5. ovog člana obavlja kao pretežnu djelatnost, odnosno pretežnu djelatnost izdvojene jedinice.
Član 5
(1) Starim zanatima, u smislu ovog zakona, smatraju se djelatnosti izrade i dorade predmeta pretežno ručnim radom, pod uslovima i na način kojim se čuva i odražava izraz tradicionalnog narodnog stvaralaštva, znanja i vještina.
(2) Umjetničkim zanatima, u smislu ovog zakona, smatraju se djelatnosti oblikovanja plemenitih materijala, kamena, metala, tekstila, stakla i drugih materijala, pri čijoj izradi dolazi do izražaja lični ukus i vještina proizvođača po zamisli ili nacrtu stvaraoca ili drugog lica.
(3) Domaća radinost, u smislu ovog zakona, jeste djelatnost izrade, dorade i oplemenjivanja predmeta kod kojih preovladava ručni rad i koji imaju estetsko obilježje narodne umjetnosti.
(4) Radi očuvanja tradicije ministar donosi pravilnik kojim se propisuju djelatnosti koje se smatraju starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinosti, način njihovog certifikovanja i vođenje evidencije o izdatim certifikatima.
Član 6
(1) Preduzetnik, u smislu ovog zakona, jeste fizičko lice koje obavlja preduzetničku djelatnost u svoje ime i za svoj račun radi sticanja dobiti, i kao takav upisan je u registar preduzetnika.
(2) Preduzetnik može obavljati jednu ili više djelatnosti od kojih je jedna pretežna, ako ispunjava uslove za njihovo obavljanje.
(3) Preduzetničke djelatnosti određuju se po šifri i nazivu djelatnosti, a prema najnižem hijerarhijskom nivou važeće klasifikacije djelatnosti.
(4) Pretežnu djelatnost prilikom podnošenja zahtjeva za obavljanje preduzetničke djelatnosti određuje preduzetnik.
(5) Pretežna djelatnost je ona djelatnost prema kojoj preduzetnik ostvaruje najveće učešće u ukupnom prihodu.
Član 7
(1) Preduzetnička djelatnost može se obavljati u poslovnom prostoru, stambenom prostoru ili bez poslovnog prostora.
(2) Preduzetnička djelatnost obavlja se u obliku radnje, radionice, kancelarije, biroa, agencije, studija, pansiona, ateljea, salona, laboratorije i slično.
(3) Preduzetnik koji po pravilu posluje u poslovnom prostoru može obavljati djelatnost i van poslovnog prostora, kada je po prirodi same djelatnosti takvo obavljanje moguće ili uobičajeno.
(4) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima za čije obavljanje nije potreban poslovni prostor, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
(5) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima koje se mogu obavljati u stambenom prostoru, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za prostorno uređenje i građevinarstvo i ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
Član 8
(1) Više fizičkih lica (ortaka) može zajednički obavljati preduzetničku djelatnost.
(2) Odredbe ovog zakona koje se odnose na obavljanje preduzetničke djelatnosti primjenjuju se i na zajedničko obavljanje preduzetničke djelatnosti, ako nije drugačije propisano ovim zakonom.
Član 9
(1) Preduzetnik obavlja preduzetničku djelatnost sopstvenim sredstvima rada koja odgovaraju tehničkoj prirodi obavljanja djelatnosti.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, preduzetnik pri obavljanju preduzetničke djelatnosti može koristiti sredstva rada i poslovni prostor po osnovu zakupa ili po drugim osnovima.
Član 10
(1) Preduzetnik može zapošljavati radnike.
(2) Međusobna prava, obaveze i odgovornosti preduzetnika i lica koje zapošljava uređuju se ugovorom o radu, koji se zaključuje u skladu sa Zakonom o radu, kolektivnim ugovorom i drugim propisima kojima se uređuju radni odnosi.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog člana preduzetniku koji obavlja djelatnost starih i umjetničkih zanata, odnosno domaće radinosti mogu pomagati članovi porodičnog domaćinstva bez zasnivanja radnog odnosa, na način da rade u njegovom prisustvu.
(4) Članovima porodičnog domaćinstva, u smislu ovog zakona, smatraju se bračni supružnik, djeca i roditelji, usvojenici i usvojioci, pastorčad i lica koja je preduzetnik dužan da izdržava, a koja žive u zajedničkom domaćin stvu.
Član 11
Odredbe zakona i drugih propisa iz oblasti radnih odnosa, tehničke opremljenosti, zaštite na radu i zaštite i unapređivanja životne sredine, kao i drugi propisani uslovi koji se odnose na privredna društva, primjenjuju se na obavljanje preduzetničke djelatnosti.
Član 12
(1) Preduzetnik je odgovoran za zakonito poslovanje i za zakonit rad lica koja zapošljava.
(2) Preduzetnik za sve obaveze nastale u vezi sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti odgovara cjelokupnom svojom imovinom.
(3) Odgovornost za obaveze iz stava 2. ovog člana ne prestaje brisanjem preduzetnika iz registra preduzetnika.
Član 13
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave svojim aktom određuje raspored početka i završetka radnog vremena za pojedine djelatnosti.
II - OBAVLjANjE PREDUZETNIČKE DJELATNOSTI
1. Način obavljanja preduzetničke djelatnosti
Član 14
Preduzetnička djelatnost može se obavljati kao osnovno, dopunsko i dodatno zanimanje.
Član 15
(1) Fizičko lice koje nije u radnom odnosu obavlja preduzetničku djelatnost kao osnovno zanimanje.
(2) Fizičko lice može obavljati preduzetničku djelatnost kao dopunsko zanimanje isključivo ličnim radom, najduže do polovine sedmičnog punog radnog vremena, pod uslovom da je u radnom odnosu kod drugog poslodavca sa punim radnim vremenom.
(3) Fizičko lice koje obavlja preduzetničku djelatnost kao dopunsko zanimanje mora ispunjavati uslove propisane ovim zakonom.
(4) Fizičko lice koje je u radnom odnosu na nekim drugim poslovima, student, korisnik penzije, kao i u drugim slučajevima kada posebnim propisima nije drugačije uređeno, može kao dodatno zanimanje da registruje preduzetničku djelatnost ako zaposli lice koje ispunjava uslove za obavljanje tražene djelatnosti.
(5) Fizičko lice može registrovati sezonsko obavljanje preduzetničke djelatnosti najduže na period do šest mjeseci u toku jedne kalendarske godine.
(6) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima koje se mogu obavljati sezonski i uslove za njihovo obavljanje, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
(7) O načinu obavljanja preduzetničke djelatnosti iz st. 1, 2, 4. i 5. ovog člana fizičko lice, odnosno preduzetnik izjašnjava se prilikom podnošenja zahtjeva i ne podnosi dokaz kojim potvrđuje status u kojem se nalazi.
Član 16
(1) Preduzetničku djelatnost može zajednički obavljati više fizičkih lica (ortaka), a najviše deset, o čemu se zaključuje ugovor.
(2) Ugovor kojim se uređuju međusobni odnosi ortaka obavezno sadrži: ime i prezime i jedinstveni matični broj za svakog ortaka, šifru i naziv pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti, poslovno sjedište, osnivačkaulaganja i učešće u raspodjeli, zastupanje i predstavljanje, uslove i način za pristupanje, odnosno istupanje i način prestanka zajedničkog obavljanja djelatnosti.
(3) Svi ortaci potpisuju zahtjev za izdavanje rješenje o registraciji preduzetnika, a uz zahtjev, osim dokaza o ispunjenosti uslova propisanih ovim zakonom, prilaže se i ugovor iz stava 2. ovog člana.
(4) Ako je za obavljanje preduzetničke djelatnosti neophodno zadovoljiti uslove u pogledu stručne spreme, dovoljno je da dokaz o ispunjenosti uslova priloži jedan od ortaka ili da zaposle lice sa odgovarajućom stručnom spre mom.
(5) Zajedničko obavljanje preduzetničke djelatnosti prestaje ako se broj ortaka svede na jednog.
(6) U slučaju iz stava 5. ovog člana može se izvršiti promjena načina obavljanja djelatnosti iz zajedničkog u samostalno obavljanje preduzetničke djelatnosti, na osnovu zahtjeva i ugovora o raskidu zajedničkog obavljanja djelatnosti.
(7) Promjena načina obavljanja djelatnosti moguća je i iz samostalnog obavljanja djelatnosti u zajedničko obavljanje djelatnosti pod uslovima iz stava 1. ovog člana.
(8) Rješenje o promjeni načina obavljanja djelatnosti dostavlja se nadležnim organima u skladu sa članom 21. stav 5. ovog zakona.
2. Uslovi za obavljanje djelatnosti
Član 17
(1) Fizičko lice može se registrovati za obavljanje preduzetničke djelatnosti ako ispunjava sljedeće uslove:
a) da je punoljetan,
b) da mu pravosnažnom odlukom nadležnog organa nije izrečena mjera zabrane obavljanja djelatnosti koju registruje,
v) da ima posebnu zdravstvenu sposobnost, ako je to posebnim propisom utvrđeno za obavljanje određenih djelatnosti,
g) da ima odgovarajuću stručnu spremu ili da zaposli lice sa odgovarajućom stručnom spremom, ako je to posebnim propisom utvrđeno za obavljanje određenih djelatnosti,
d) da posjeduje opremu, odnosno sredstva rada, kadrove i odgovarajući poslovni prostor, u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisom i
đ) da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza, u skladu sa posebnim propisima.
(2) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti dokaz o zaposlenom radniku, a taj uslov se provjerava u inspekcijskom pregledu.
Član 18
(1) Poslovni prostor, u smislu ovog zakona, jeste prostor izgrađen u skladu sa urbanističkograđevinskim propisima, a što utvrđuje nadležni organ rješenjem o odobrenju za upotrebu.
(2) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti odobrenje za upotrebu, ali se ova činjenica provjerava zajedno sa utvrđivanjem postojanja uslova iz člana 17. stav 1. tačka d) ovog zakona.
3. Registracija preduzetnika
Član 19
(1) Fizičko lice koje namjerava da obavlja preduzetničku djelatnost podnosi neposredno, poštom ili elektronskim putem, zahtjev registracionom organu za poslove privrede (u daljem tekstu: registracioni organ) na čijem području želi imati sjedište.
(2) Ministar donosi pravilnik o sadržaju i obliku zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(3) Uz zahtjev se prilažu dokazi o ispunjenosti uslova iz člana 17. t. a) i b) ovog zakona u originalu ili ovjerenim kopijama, koji nisu stariji od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(4) Registracioni organ, po službenoj dužnosti u postupku registracije osnivanja preduzetnika, putem jedinstvene elektronske aplikacije za registraciju preduzetnika, provjerava kod Poreske uprave Republike Srpske ispunjenost uslova iz člana 17. stav 1. tačka đ) ovog zakona.
(5) Izuzetno od stava 4. ovog člana, u slučajevima kada se izmirenost poreskih obaveza ne može provjeriti putem jedinstvene elektronske aplikacije, ovaj uslov u postupku registracije podnosilac zahtjeva dokazuje uvjerenjem nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske, kojim se potvrđuje da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza i koje nije starije od osam dana od dana podnošenja zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(6) Ispunjenost uslova iz člana 17. t. v) do d) ovog zakona provjerava nadležni inspekcijski organ u inspekcijskom pregledu.
(7) Ako je zahtjev nepotpun ili sadrži druge nedostatke, odnosno ako uz zahtjev nisu priloženi potrebni dokazi, registracioni organ zatražiće od podnosioca zahtjeva da u roku od osam dana otkloni nedostatke.
(8) Registracioni organ obezbijediće dostupnost informacija o proceduri, uslovima i potrebnim dokumentima za podnošenje zahtjeva za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika.
(9) Fizičko lice, odnosno preduzetnik koji podnese zahtjev za registraciju obavljanja preduzetničke djelatnosti ili za promjenu podataka u poslovanju odgovara za tačnost datih podataka i priloženih dokaza uz zahtjev.
(10) Potpisivanje elektronskog zahtjeva i dokumenata, kao i ovjera elektronskih dokumenata, vrši se u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
(11) Fizičko lice podnošenjem zahtjeva za registraciju preduzetnika daje saglasnost za javnu objavu poslovnih podataka koji su predmet registracije i od značaja su za pravni promet, osim ako javnost i dostupnost nisu ograničene posebnim propisom.
(12) Ako fizičko lice u zahtjevu za registraciju preduzetnika navede informacije u vezi sa poslovnim telefonom, telefaksom, elektronskom poštom i internet stranicom smatra se da je saglasno sa njihovom javnom objavom na centralnom registru preduzetnika.
Član 19a
Prije početka poslovanja u formi preduzetnika, fizičko lice obavezno je da pribavi rješenje o registraciji preduzetnika, koje donosi nadležni registracioni organ.
Član 19b
(1) Jedinstvena elektronska aplikacija je programsko rješenje za registraciju preduzetnika i dio je Jedinstvenog informacionog sistema za registraciju poslovnih subjekata u Republici Srpskoj.
(2) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, koji obuhvata osnivanje, promjenu podataka i prestanak obavljanja djelatnosti preduzetnika, koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju za unos, pregled podataka, dokumenata i izradu akata, u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(3) Pored podataka iz stava 2. ovog člana, jedinstvena elektronska aplikacija može sadržavati i druge podatke od značaja za poslovanje preduzetnika, u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(4) Jedinstvena elektronska aplikacija omogućava povezivanje registracionog organa sa Agencijom za posredničke, informatičke i finansijske usluge (u daljem tekstu: Agencija), Poreskom upravom Republike Srpske, kao i drugim institucijama, uz prethodnu saglasnost Ministarstva industrije, energetike i rudarstva.
(5) Agencija i Poreska uprava Republike Srpske, putem jedinstvene elektronske aplikacije, imaju pristup registru preduzetnika, radi pregleda podataka iz evidencije.
(6) Registracioni organ može koristiti jedinstvenu elektronsku aplikaciju i za pribavljanje, provjeru i razmjenu drugih podataka od značaja za postupak registracije preduzetnika, u skladu sa stavom 4. ovog člana.
(7) Registracioni organ obezbjeđuje i održava računarsku opremu (računar, štampač i skener) i pristup internetu, koji su potrebni za korišćenje jedinstvene elektronske aplikacije.
(8) Računarska oprema iz stava 7. ovog člana je oprema koju registracioni organ uobičajeno koristi u izvršavanju svojih redovnih aktivnosti.
(9) Registracioni organ određuje službenike koji imaju pristup jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji.
(10) Službenici iz stava 9. ovog člana dužni su da tokom rada u jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji postupaju u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
Član 20
(1) Na zahtjev stranog državljanina, registracioni organ donosi rješenje o odobrenju obavljanja preduzetničke djelatnosti ako ispunjava uslove utvrđene u članu 17. ovog zakona, a može početi sa obavljanjem djelatnosti po dobijanju radne dozvole.
(2) Strani državljanin dužan je da dostavi ovjerenu kopiju radne dozvole organu iz stava 1. ovog člana u roku od 30 dana od dana izdavanja rješenja o obavljanju preduzetničke djelatnosti.
Član 21
(1) Registracioni organ, na osnovu podnesenog zahtjeva i priloženih dokaza u skladu sa ovim zakonom, rješenjem odlučuje o registraciji, odnosno svim promjenama podataka od značaja za pravni promet.
(2) Registracioni organ dužan je da donese rješenje o registraciji preduzetnika, najkasnije u roku od dva dana od dana dostavljanja urednog zahtjeva.
(3) Rješenje o registraciji preduzetnika obavezno sadrži:
a) predmet zahtjeva (osnivanje ili promjene podataka ili prestanak obavljanja djelatnosti),
b) ime i prezime, adresu i broj lične karte preduzetnika, odnosno broj pasoša i državu izdavanja za stranog državljanina,
v) poslovno ime,
g) sjedište,
d) vrijeme obavljanja djelatnosti (tokom cijele godine ili sezonski),
đ) vrstu zanimanja (osnovno ili dopunsko ili dodatno),
e) mjesto obavljanja djelatnosti (poslovni prostor ili stambeni prostor ili bez prostora),
ž) šifru i naziv pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti u skladu sa klasifikacijom djelatnosti i
z) jedinstveni identifikacioni broj.
(4) Osim podataka iz stava 3. ovog člana, rješenje o registraciji preduzetnika može sadržavati ime i prezime, adresu i broj lične karte poslovođe, podatke o izdvojenoj jedinici i druge podatke od značaja za pravni promet.
(5) Registracioni organ obavezan je da bez odgađanja neposredno, poštom ili elektronskim putem, dostavi rješenje o registraciji preduzetnika podnosiocu zahtjeva, Agenciji, nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave Republike Srpske i nadležnom inspekcijskom organu.
(6) Preduzetnik može da obavlja samo one djelatnosti koje su navedene u rješenju o registraciji preduzetnika.
(7) Preduzetnik je dužan da počne sa obavljanjem djelatnosti najkasnije u roku od 30 dana od dana dostavljanja rješenja iz stava 1. ovog člana.
(8) Ispunjenost uslova za obavljanje djelatnosti provjerava nadležni inspekcijski organ u roku od 45 dana od dana dostavljanja rješenja o registraciji preduzetnika.
(9) Ako je posebnim propisom, kao uslov za obavljanje određene preduzetničke djelatnosti, predviđeno pribavljanje posebnog odobrenja, saglasnosti, dozvole ili drugog akta nadležnog organa, preduzetnik može početi sa obavljanjem djelatnosti po dobijanju odobrenja, saglasnosti ili drugog akta nadležnog organa.
(10) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti dokaz o posjedovanju saglasnosti ili drugog akta nadležnog organa iz stava 9. ovog člana, a ova činjenica provjerava se u inspekcijskom pregledu.
(11) Vlada, na prijedlog Ministarstva industrije, energetike i rudarstva, a prema klasifikaciji djelatnosti, donosi uredbu kojom se propisuju djelatnosti koje se mogu obavljati kao preduzetničke djelatnosti, kao i za koje je nakon registracije, a prije početka obavljanja potrebno posebno odobrenje, saglasnost, dozvola ili drugi akt nadležnog organa.
(12) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, putem jedinstvene elektronske aplikacije pribavlja jedinstveni indentifikacioni broj od Poreske uprave Republike Srpske, što predstavlja registraciju kod poreskog organa.
(13) Preduzetnik može obavljati registrovane djelatnosti u spoljnotrgovinskom poslovanju, u skladu sa propisima kojima se uređuje spoljnotrgovinska politika.
Član 21a
(1) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, donosi akte u materijalnom i elektronskom obliku na obrascu koji je sastavni dio jedinstvene elektronske aplikacije.
(2) Akti u elektronskom obliku obavezno sadrže elektronski potpis u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
Član 21b
(1) Podaci navedeni u članu 21. st. 3. i 4. ovog zakona od značaja su za pravni promet i njihovu promjenu preduzetnik je obavezan da registruje.
(2) Upis i promjena informacija u vezi sa poslovnim telefonom, telefaksom, elektronskom poštom i internet stranicom preduzetnika ne predstavljaju poslovne promjene.
(3) Preduzetnik nije dužan da upis i promjenu informacija iz stava 2. ovog člana u registru preduzetnika pokreće putem propisanog zahtjeva za registraciju preduzetnika i ove izmjene ne podliježu plaćanju takse za postupak registracije preduzetnika, u skladu sa zakonom kojim se uređuju administrativne takse.
Član 21v
(1) Ako registracioni organ na osnovu rješenja posebnih propisa, a pregledom evidencije o preduzetnicima ili na osnovu akta nadležnog organa, ustanovi da preduzetnik obavlja djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, poziva preduzetnika da u roku od 30 dana od dana dostavljanja poziva podnese zahtjev za izmjenu ili brisanje ove djelatnosti.
(2) U slučaju da preduzetnik ne postupi na način iz stava 1. ovog člana, registracioni organ po službenoj dužnosti donosi rješenje, kojim se briše djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, a preduzetnik može nastaviti sa obavljanjem drugih registrovanih djelatnosti.
(3) Ako registracioni organ, postupanjem na način iz stava 2. ovog člana, briše pretežnu djelatnost preduzetnika, istim rješenjem za novu pretežnu djelatnost preduzetnika određuje prvu sljedeću registrovanu šifru djelatnosti.
Član 22
(1) Ako podnosilac zahtjeva ne postupi na način i u roku iz člana 19. stav 7. ovog zakona, registracioni organ odbacuje zaključkom zahtjev za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika.
(2) Registracioni organ odbija rješenjem zahtjev za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika, ako:
a) podnosilac zahtjeva traži obavljanje djelatnosti koju može obavljati isključivo pravno lice ili
b) podnosilac zahtjeva ne ispunjava uslove iz člana 17. stava 1. t. a) i b) ili
v) predloženo poslovno ime izaziva zabunu o identitetu sa drugim registrovanim preduzetnikom, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti preduzetnika.
(3) U slučaju da nije ispunjen uslov iz člana 17. stav 1. tačka đ), registracioni organ o ovoj činjenici u pisanoj formi obavještava podnosioca zahtjeva i upućuje ga da u roku od 15 dana od dostavljanja obavještenja riješi pitanje svojih poreskih obaveza kod nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske.
(4) Ako poslije isteka roka iz stava 3. ovog člana, registracioni organ putem elektronske aplikacije za registraciju preduzetnika utvrdi da nije ispunjen uslov iz člana 17. stav 1. tačka đ) ovog zakona, donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(5) Izuzetno od stava 4. ovog člana, u slučajevima kada se izmirenost poreskih obaveza ne može provjeriti putem jedinstvene elektronske aplikacije, registracioni organ može od podnosioca zahtjeva tražiti da u roku od deset dana dostavi uvjerenje izdato od nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske, da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza i koje nije starije od osam dana.
(6) Ako na osnovu uvjerenja iz stava 5. ovog člana proističe da podnosilac zahtjeva ima dospjele a neizmirene poreske obaveze, registracioni organ donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(7) Protiv akata iz st. 1, 2, 4. i 6. ovog člana dozvoljena je žalba ministarstvu nadležnom za pretežnu djelatnost koja je predmet registracije ili drugom nadležnom organu uprave u skladu sa posebnim propisima.
Član 23
(1) Na zahtjev fizičkog lica koje namjerava da počne sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti, a ne raspolaže poslovnim prostorom ili sredstvima rada, registracioni organ može izdati rješenje o registraciji pripremnih radnji za obavljanje preduzetničke djelatnosti, a najduže na period do godinu dana.
(2) Rješenje iz stava 1. ovog člana registracioni organ upisuje u registar preduzetnika.
(3) Prije početka obavljanja preduzetničke djelatnosti lice iz stava 1. ovog člana dužno je da se obrati registracionom organu sa zahtjevom za izdavanje rješenja iz člana 21. stav 1.
4. Sjedište i poslovno ime
Član 24
(1) Sjedište preduzetnika je mjesto u kome preduzetnik obavlja djelatnost.
(2) Ako za obavljanje djelatnosti nije potreban poslovni prostor, sjedištem se smatra mjesto u kojem preduzetnik ima prebivalište.
Član 25
(1) Preduzetnik može promijeniti sjedište na području jedinice lokalne samouprave u kojoj obavlja djelatnost, kao i da prenese sjedište na područje druge jedinice lokalne samouprave.
(2) U slučajevima iz stava 1. ovog člana preduzetnik podnosi zahtjev za promjenu sjedišta i rješenje o obavljanju djelatnosti registracionom organu na čijem će području biti novo sjedište.
(3) Registracioni organ iz stava 2. ovog člana, u roku od dva dana od dana prijema zahtjeva donosi rješenje o promjeni sjedišta i upisuje preduzetnika u registar.
(4) (brisano)
(5) Organ koji je donio rješenje o promjeni sjedišta preduzetnika o tome obavještava nadležne organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona, kao i organ prethodnog sjedišta, ako je promjena na područje druge jedinice lokalne samouprave, radi brisanja preduzetnika iz registra.
Član 26
(1) Preduzetnik obavlja djelatnost pod poslovnim imenom.
(2) Poslovno ime preduzetnika obavezno sadrži opis djelatnosti, naziv, ime i prezime preduzetnika, oznaku s. p. (samostalni preduzetnik) i mjesto sjedišta, bez navođenja adrese, a može sadržavati i posebne oznake (crteži, slike i oznake kojima se bliže određuje djelatnost).
(3) Poslovno ime ne može sadržavati nazive i oznake koji su u suprotnosti sa važećim propisima i međunarodnim konvencijama.
(4) Poslovno ime preduzetnika mora da se razlikuje od naziva poslovnog imena drugog preduzetnika tako da ne izaziva zabunu o identitetu sa drugim preduzetnikom na području iste jedinice lokalne samouprave, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti preduzetnika.
(5) Ako više preduzetnika zajednički obavlja djelatnost, poslovno ime sadrži imena svih osnivača ili jednog ili više njih i oznaku "i ostali".
(6) Preduzetnik je dužan da poslovno ime istakne na ulazu u objekat u sjedištu i izdvojenoj jedinici, odnosno na ulazu u stambeni objekat, ako djelatnost obavlja u stambenom prostoru.
(7) Ako preduzetnik obavlja djelatnost izvan sjedišta, odnosno obavlja djelatnost bez poslovnog prostora, dužan je da poslovno ime istakne na mjestu odnosno objektu gdje takvu djelatnost obavlja.
(8) Promjenu poslovnog imena preduzetnik je dužan da prijavi nadležnom organu, koji donosi rješenje o promjeni poslovnog imena i upisuje promjenu poslovnog imena u registar preduzetnika.
(9) Na pitanja koja se odnose na poslovno ime i koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe Zakona o privrednim društvima.
(10) Preduzetnik može registrovati i u pravnom prometu koristiti skraćeno poslovno ime koje sadrži naziv, ime i prezime preduzetnika, oznaku s. p. (samostalni preduzetnik) i mjesto sjedišta bez navođenja adrese.
(11) Registracioni organ dužan je da, po službenoj dužnosti, vodi računa da u registar ne upiše poslovno ime preduzetnika, koje može izazivati zabunu o poslovnom identitetu, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti sa drugim registrovanim preduzetnikom.
(12) Registracioni organ dužan je da u postupku registracije preduzetnika unese u rješenje o registraciji sve obavezne elemente poslovnog imena iz st. 2. i 10. ovog člana.
Član 26a
(1) Ako preduzetnik smatra da je registracioni organ postupio suprotno odredbi člana 26. stav 11. ovog zakona, može tužbom pred nadležnim okružnim privrednim sudom tražiti promjenu poslovnog imena preduzetnika, za kojeg smatra da čini povredu njegovog poslovnog imena, kao i naknadu nastale štete.
(2) Tužba iz stava 1. ovog člana može se podnijeti u roku od dvije godine od dana registracije preduzetnika koji je tužen.
(3) Postupak po tužbi iz stava 1. ovog člana je hitan.
(4) Presudu kojom se nalaže promjena poslovnog imena preduzetnika koji je tužen okružni privredni sud dostavlja registracionom organu.
(5) Preduzetnik kome se nalaže promjena poslovnog imena dužan je da u roku od 30 dana od pravnosnažnosti presude iz stava 4. ovog člana izvrši promjenu poslovnog imena kod nadležnog registracionog organa.
5. Poslovođa, izdvojena jedinica i dužnosti preduzetnika
Član 27
(1) Preduzetnik može pisanim ovlašćenjem povjeriti vođenje poslovanja poslovođi, koji je u radnom odnosu kod preduzetnika.
(2) Vođenje poslovanja posredstvom poslovođe može biti opšte ili ograničeno, na jednu ili više izdvojenih jedinica.
(3) Ako su za obavljanje djelatnosti preduzetnika propisani posebni uslovi u pogledu stručne spreme i zdravstvene sposobnosti, poslovođa mora ispunjavati te uslove.
(4) Poslovođa vodi posao u ime i za račun preduzetnika.
(5) Preduzetnik prijavljuje vođenje poslovanja posredstvom poslovođe registracionom organu koji donosi rješenje o registraciji i vrši njegov upis u registar preduzetnika.
Član 28
(1) Preduzetnik može obavljati djelatnost i posredstvom izdvojene jedinice, koja predstavlja njegov organizacioni dio.
(2) U jednoj ili više izdvojenih jedinica preduzetnik može obavljati djelatnosti različite od pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti koje obavlja u sjedištu, ako ispunjava uslove za njihovo obavljanje.
(3) Preduzetnik ima obavezu da u svakoj izdvojenoj jedinici zaposli radnika, a u izdvojenoj jedinici u kojoj zapošljava više od tri radnika imenuje poslovođu.
(4) Obavljanje preduzetničke djelatnosti u izdvojenoj jedinici preduzetnik prijavljuje registracionom organu.
(5) Organ iz stava 4. ovog člana donosi rješenje o obavljanju djelatnosti u izdvojenoj jedinici, koje upisuje u registar i o tome obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona, i nadležni organ sjedišta preduzetnika ako je izdvojena jedinica na području druge jedinice lokalne samouprave.
(6) Prije prestanka obavljanja djelatnosti u izdvojenoj jedinici, preduzetnik je dužan da registruje prestanak rada izdvojene jedinice.
(7) Preduzetnici čije poslovno ime sadrži oznaku za izdvojenu jedinicu nemaju obavezu da nakon stupanja na snagu ovog zakona ovu oznaku zamjenjuju oznakom za izdvojenu jedinicu (IJ).
Član 29
Preduzetnik je dužan da:
a) u poslovnom prostoru ili za vrijeme obavljanja djelatnosti posjeduje rješenje o registraciji preduzetnika,
b) odobrenu djelatnost obavlja kvalitetno u skladu sa propisima, dobrim poslovnim običajima i poslovnim moralom,
v) na vidnom mjestu istakne radno vrijeme i da ga se pridržava,
g) na vidnom mjestu istakne cjenovnik svojih proizvoda, odnosno usluga na način dostupan kupcima, odnosno korisnicima usluga,
d) kupcu, odnosno korisniku usluga izda račun o prodatoj robi, odnosno izvršenim uslugama,
đ) garantuje kvalitet proizvoda, odnosno usluga i otkloni nedostatke ili nadoknadi pričinjenu štetu kupcu proizvoda, odnosno korisniku usluga, u skladu sa važećim propisima i standardima,
e) vodi propisanu evidenciju o obavljanju djelatnosti,
ž) prijavi promjenu poslovnog sjedišta,
z) sprovodi propisane mjere zaštite na radu i zaštite životne sredine koje se odnose na obavljanje registrovanih djelatnosti,
i) zaključi ugovor sa radnikom u skladu sa zakonom, kolektivnim ugovorom i drugim propisima kojima se uređuju radni odnosi,
j) prijavi vođenje poslovanja posredstvom poslovođe i
k) obavijesti registracioni organ u slučaju nepostojanja uslova za obavljanje preduzetničke djelatnosti.
6. Privremeni prestanak i prestanak obavljanja djelatnosti
Član 30
(1) U toku poslovanja preduzetnik može privremeno prestati da obavlja preduzetničke djelatnosti u ukupnom trajanju do šest mjeseci u periodu od dvije godine.
(2) Zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti sadrži razloge i trajanje privremenog prestanka, i podnosi se registracionom organu najkasnije u roku od osam dana prije prestanka obavljanja djelatnosti.
(3) Evidenciju o ukupnom trajanju privremenog prestanka obavljanja djelatnosti vodi registracioni organ.
(4) Izuzetno, preduzetnik može prestati da obavlja preduzetničke djelatnosti i duže od roka iz stava 1. ovog člana u sljedećim slučajevima:
a) bolesti, stručnog usavršavanja ili nastupanja više sile, najduže do dvije godine neprekidno i
b) korišćenja porodiljskog odsustva, najduže do navršene treće godine života djeteta.
(5) Za slučajeve iz stava 4. ovog člana, potrebno je uz zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti priložiti i odgovarajuće dokaze.
(6) Za vrijeme privremenog prestanka obavljanja preduzetničke djelatnosti preduzetniku nije dopušteno obavljanje djelatnosti.
(7) O okončanju privremenog prestanka i ponovnom početku obavljanja preduzetničke djelatnosti preduzetnik je dužan da pisanim putem obavijesti nadležni organ najkasnije u roku od osam dana po isteku vremena privremenog prestanka obavljanja djelatnosti.
(8) Registracioni organ o privremenom prestanku obavljanja djelatnosti donosi rješenje o registraciji koje upisuje u registar.
(9) Registracioni organ, o privremenom prestanku obavljanja djelatnosti, obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(10) U slučaju da preduzetnik namjerava početi sa poslovanjem prije isteka perioda utvrđenog rješenjem o registraciji privremenog prestanka obavljanja djelatnosti, podnosi zahtjev registracionom organu koji donosi rješenje o okončanju privremenog prestanka i nastavku rada preduzetnika, koje dostavlja u skladu sa članom 21. stav 5. ovog zakona.
Član 31
(1) Preduzetnik prestaje da obavlja djelatnost odjavom ili po sili zakona.
(2) Ako preduzetnik prestaje da obavlja djelatnost po osnovu odjave, dužan je da prije prestanka rada podnese zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti kod nadležnog registracionog organa.
(3) Preduzetnik koji osim u sjedištu posluje i u izdvojenim jedinicama obavezan je da izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica, prije podnošenja zahtjeva za odjavu obavljanja djelatnosti.
(4) Ako registracioni organ prilikom razmatranja zahtjeva za odjavu obavljanja djelatnosti utvrdi da preduzetnik ima izdvojene jedinice, u pisanoj formi upućuje preduzetnika da u roku od 15 dana od dostavljanja obavještenja izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica.
(5) U slučaju da preduzetnik ne izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica u roku iz stava 4. ovog člana, registracioni organ odbija zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti.
(6) Zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti podnosi se u pisanoj formi prije prestanka rada, kod registracionog organa, koji donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti i briše preduzetnika iz registra.
(7) Ako u zahtjevu za odjavu nije naveden datum prestanka obavljanja djelatnosti, prestanak se utvrđuje danom podnošenja zahtjeva za prestanak obavljanja djelatnosti i ne može se utvrditi retroaktivno.
(8) Protiv rješenja o prestanku obavljanja djelatnosti, donesenim na osnovu zahtjeva za odjavu ili po sili zakona, dozvoljena je žalba Ministarstvu koje je nadležno za pretežnu djelatnost preduzetnika ili drugom nadležnom organu uprave u skladu sa posebnim propisima.
Član 32
(1) Registracioni organ na osnovu saznanja i utvrđenog činjeničnog stanja donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra, u sljedećim slučajevima:
a) smrti preduzetnika, ako ne bude podnesen zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti u roku od 90 dana,
b) ako se ostavinski postupak ne okonča u skladu sa članom 33. stav 5. ovog zakona,
v) ako prestanu da postoje prirodni i drugi uslovi za obavljanje djelatnosti,
g) ako je preduzetniku pravosnažnim aktom izrečena zaštitna mjera zabrane obavljanja djelatnosti,
d) ako preduzetnik ne podnose zahtjev u skladu sa članom 23. stav 3. ovog zakona,
đ) ako preduzetnik ne prijavi nastavak rada u skladu sa članom 30. stav 7. ovog zakona,
e) danom stupanja na izdržavanje kazne, ako bude osuđen pravosnažnom presudom na kaznu zatvora dužu od šest mjeseci,
ž) gubitkom poslovne sposobnosti, ako ne bude podnesen zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti u roku od 30 dana,
z) ako strani državljanin ne dostavi radnu dozvolu u roku iz člana 20. stav 2. ovog zakona,
i) ako preduzetnik ima registrovanu samo jednu djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, a ne podnese zahtjev za njenu izmjenu u skladu sa članom 21v. stav 1. ovog zakona,
j) ako preduzetnik ne izvrši promjenu poslovnog imena u roku od 30 dana od dana pravosnažnosti presude iz člana 26a. stav 5. ovog zakona i
k) ako nadležni organ utvrdi da je preduzetniku izdato rješenje o registraciji na osnovu lažnih isprava, koje se odnose na uslove za obavljanje preduzetničke djelatnosti.
(2) Osim slučajeva iz stava 1. ovog člana, registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti, briše preduzetnika iz registra i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona i ako nadležni Sud časti pri Komori predloži da se za preduzetnika donese rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti.
(3) Inicijativu za prestanak obavljanja djelatnosti po sili zakona, uz podnošenje odgovarajućih dokaza kojima se potvrđuje nastupanje činjenica iz stava 1. ovog člana, može podnijeti fizičko lice ili nadležni organ.
(4) Troškove postupka donošenja rješenja o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona snosi registracioni organ.
(5) Registracioni organ koji ima saznanja da preduzetnik ne obavlja djelatnost, a u cilju utvrđivanja činjeničnog stanja može uputiti pismeno na adresu sjedišta, odnosno izdvojene jedinice preduzetnika.
(6) Registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra, ako preduzetnik pismeno iz stava 5. ovog člana ne zaprimi, uz uslov da je pismeno koje je trebalo biti dostavljeno bilo istaknuto 15 dana na oglasnoj tabli registracionog organa.
(7) U slučaju da je preduzetnik zaprimio pismeno iz stava 5. ovog člana, registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra ako:
a) preduzetnik ne odgovori u roku od 15 dana od dana dostavljanja pismena i
b) preduzetnik u roku od 15 dana od dana dostavljanja pismena, u pisanoj formi, obavijesti registracioni organ da više ne obavlja djelatnost.
(8) U slučaju da preduzetnik, osim u sjedištu posluje i u izdvojenim jedinicama, registracioni organ sjedišta donosi rješenja kojima utvrđuje prestanak obavljanja djelatnosti i prestanak rada izdvojene jedinice.
(9) Ako preduzetnik ima jednu ili više izdvojenih jedinica u jedinici lokalne samouprave na čijem području nije njegovo sjedište, registracioni organ sjedišta preduzetnika traži od registracionog organa na čijem području preduzetnik ima izdvojene jedinice da utvrdi da li preduzetnik obavlja djelatnost.
(10) Registracioni organ na čijem području preduzetnik ima izdvojenu jedinicu, a nema sjedište, u saradnji sa nadležnim inspekcijskim i poreskim organima, utvrđuje da li preduzetnik obavlja djelatnost u izdvojenoj jedinici.
(11) Ako preduzetnik ne obavlja djelatnost u izdvojenoj jedinici, registracioni organ na čijem području preduzetnik ima izdvojenu jedinicu donosi rješenje o prestanku rada izdvojene jedinice.
(12) Registracioni organ iz stava 11. ovog člana dostavlja rješenje o prestanku rada izdvojene jedinice registracionom organu na čijem području preduzetnik ima sjedište.
(13) Poslije zaprimanja rješenja iz stava 12. ovog člana, registracioni organ na čijem području preduzetnik ima sjedište donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti preduzetnika.
7. Nastavak obavljanja djelatnosti
Član 33
(1) U slučaju smrti preduzetnika, član porodičnog domaćinstva, odnosno nasljednik može da nastavi obavljanje djelatnosti lično ili posredstvom zaposlenog radnika - privremenog poslovođe koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
(2) Zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti podnosi se najkasnije u roku od 90 dana od dana smrti preduzetnika.
(3) Uz zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana prilažu se izvod iz matične knjige umrlih za preduzetnika, dokazi o ispunjenju uslova iz člana 17. ovog zakona i međusobni sporazum o nastavku obavljanja djelatnosti koji potpisuju članovi porodičnog domaćinstva, odnosno nasljednici.
(4) Registracioni organ o nastavku obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana donosi rješenje, nastavak upisuje u registar preduzetnika i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(5) Nastavak obavljanja djelatnosti traje do okončanja ostavin skog postupka, a najduže dvije godine.
(6) Nasljednik koji je naslijedio imovinu koja je u vezi sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti, ako namjerava da nastavi obavljanje djelatnosti, dužan je da registracionom organu podnese zahtjev u skladu sa članom 19. ovog zakona.
Član 34
(1) U slučaju gubitka poslovne sposobnosti preduzetnika, imenovani staralac preduzetnika može nastavati obavljanje djelatnosti lično ili posredstvom zaposlenog radnika koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
(2) Zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti podnosi se najkasnije u roku od 30 dana od dana pravosnažnosti odluke kojom je utvrđena poslovna nesposobnost preduzetnika.
(3) Uz zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti iz stava 2. ovog člana prilaže se pravosnažna sudska odluka o oduzimanju poslovne sposobnosti i dokazi iz člana 17. ovog zakona.
(4) Registracioni organ o nastavku obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana donosi rješenje, nastavak upisuje u registar preduzetnika i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(5) U slučaju stupanja na izdržavanje kazne zatvora duže od šest mjeseci preduzetnik može nastaviti obavljanje djelatnosti posredstvom poslovođe koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
8. Registar preduzetnika
Član 35
(1) Registracioni organ vodi registar preduzetnika.
(2) U registar iz stava 1. ovog člana obavezno se upisuju podaci iz rješenja o registraciji, odnosno sve promjene podataka od značaja za pravni promet za koje se izdaje rješenje o registraciji.
(3) Ministar donosi pravilnik o sadržaju i načinu vođenja registra iz stava 1. ovog člana.
Član 35a
(1) Registar preduzetnika vodi se u elektronskom i pisanom obliku.
(2) Registracioni organ koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju za vođenje registra preduzetnika u elektronskom obliku.
(3) Registracioni organ unosi u elektronskoj formi u jedinstvenu elektronsku aplikaciju dokumente na osnovu kojih sprovodi postupak registracije preduzetnika i koji se donose u postupku registracije preduzetnika.
(4) Registar preduzetnika sastoji se od dva dijela, i to:
a) aktivnog dijela i
b) pasivnog dijela.
(5) U aktivnom dijelu registra preduzetnika, preduzetnici mogu imati sljedeći status:
a) aktivan - obavlja djelatnost,
Link 1 --
Link 2 -- Link 3 -- Link 4 --
Link 5 -- Link 6 -- Link 7
b) privremeno odjavljen - u određenom periodu ne obavlja djelatnost,
v) odjavljen - utvrđen prestanak obavljanja djelatnosti i
g) u pripremi - određen period za početak obavljanja djelatnosti.
(6) Preduzetnici koji imaju status - odjavljen unose se u pasivni dio registra poslije isteka kalendarske godine u kojoj im je utvrđen prestanak obavljanja djelatnosti.
(7) Preduzetnicima koji posluju smatraju se preduzetnici koji se nalaze u aktivnom dijelu registra i imaju status - aktivan i privremeno odjavljen.
(8) Registracioni organ povezuje se putem jedinstvene elektronske aplikacije sa centralnim registrom preduzetnika.
(9) Registracioni organ, po zahtjevu stranke, izdaje izvod ili uvjerenje ili potvrdu o podacima iz registra preduzetnika.
(10) Izvod je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke na propisan način i sadrži aktuelne podatke iz registra preduzetnika.
(11) Uvjerenje je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke na propisan način i sadrži podatak ili podatke koji su prestali da važe.
(12) Potvrda je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke i u kojoj se navodi pojedinačni aktivni podatak.
(13) Način korišćenja i pristupa registru preduzetnika u elektronskom obliku, obrasce akata koji se donose u postupku registracije i prilikom izdavanja izvoda, uvjerenja ili potvrde, kao i utvrđivanje obima podataka o preduzetnicima koji su javno dostupni detaljnije se uređuju u propisu iz člana 35. stav 3. ovog zakona.
Član 35b
(1) Registar preduzetnika u elektronskom obliku obavezno sadrži podatke o preduzetnicima koji su izvršili usklađivanje sa odredbama Zakona, i koji su:
a) na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili status - u pripremi i
b) poslije 1. januara 2015. godine stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili status - u pripremi ili odjavljen.
(2) Registracioni organ dužan je da:
a) u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona unese u registar preduzetnika podatke iz stava 1. ovog člana i
b) u roku od godinu dana od stupanja na snagu ovog zakona skenira sva rješenja za preduzetnike iz stava 1. ovog člana i unese ih u registar preduzetnika.
(3) Rješenja iz stava 2. tačka b) ovog člana obuhvataju sve akte donesene u postupku registracije preduzetnika, od trenutka njihovog osnivanja zaključno sa posljednjom promjenom podataka.
(4) Izuzetno od stava 1. ovog člana, registracioni organ može u registar preduzetnika unijeti i podatke o preduzetnicima koji su prije 1. januara 2015. godine imali status - odjavljen, uz uslov da su prije prestanka obavljanja djelatnosti izvršili usklađivanje sa odredbama Zakona.
(5) U slučaju iz stava 4. ovog člana, registracioni organ obavezan je da skenira rješenje na osnovu kojeg je preduzetnik otpočeo sa obavljanjem djelatnosti i rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti i unese ga u registar preduzetnika.
Član 36
(1) Agencija vodi centralni registar preduzetnika u Republici Srpskoj, koji obuhvata podatke iz registara preduzetnika koji vode nadležni registracioni organi, kao i druge podatke od značaja za praćenje poslovanja preduzetnika.
(2) Centralni registar preduzetnika je dio Registra poslovnih subjekata Republike Srpske.
(3) Agencija u potpunosti raspolaže svim podacima unesenim u centralni registar preduzetnika, a registracioni organ u potpunosti raspolaže podacima koje unosi u postupku registracije preduzetnika u jedinstvenu elektronsku aplikaciju.
(4) Agencija, uz saglasnost Ministarstva industrije, energetike i rudarstva, donosi pravilnik kojim se uređuje čuvanje, preuzimanje i razmjena podataka i informacija između nadležnih organa, struktura polugodišnjih i godišnjih podataka o preduzetnicima koja se objavljuje, sadržaj i način vođenja centralnog registra preduzetnika, kao i način pretrage, pregleda i preuzimanja podataka u elektronskoj formi koji su javno dostupni.
(5) U cilju javnosti podataka, Agencija na svojoj internet stranici omogućava svim zainteresovanim licima pretragu i pregled podataka koji su predmet registracije, a u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(6) Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva ima pristup centralnom registru preduzetnika.
(7) Na zahtjev Republičke uprave za inspekcijske poslove ili Komore, registracioni organ, odnosno Agencija, po službenoj dužnosti, dostavljaju podatke o preduzetnicima.
(8) Agencija je dužna da na svojoj internet stranici objavljuje zbirne polugodišnje i godišnje podatke o preduzetnicima u Republici Srpskoj.
(9) Po zahtjevu zainteresovane stranke, Agencija izdaje izvod iz centralnog registra preduzetnika.
III - MAJSTORSKO ZVANjE
Član 37
Majstorsko zvanje obezbjeđuje sticanje specifičnih stručnoteorijskih i praktičnih znanja za obavljanje određene zanatske djelatnosti, vještina i kompetencija potrebnih za samostalno vođenje poslovanja, te znanja potrebnih za obučavanje drugih lica u zanatskoj djelatnosti.
Član 38
(1) Zanatlija je fizičko lice koje je stručno osposobljeno za obavljanje zanatske djelatnosti.
(2) Zvanje majstora zanatlija stiče polaganjem majstorskog ispita.
(3) Zanatlija može pristupiti polaganju majstorskog ispita ako ispunjava sljedeće uslove:
a) posjeduje odgovarajuću srednju stručnu spremu i najmanje dvije godine radnog iskustva u zanatu za koji želi steći majstorsko zvanje ili
b) ima najmanje pet godina radnog iskustva u zanimanju za koje želi da polaže majstorski ispit, a ne posjeduje odgovarajuću srednju stručnu spremu.
(4) Posebnim propisom za određenu zanatsku djelatnost može se propisati obaveznost posjedovanja majstorskog zvanja za njeno obavljanje.
Član 39
(1) Majstorski ispit polaže se pred komisijom, koju imenuje Komora uz prethodno pribavljeno mišljenje Zavoda za obrazovanje odraslih.
(2) Članovima komisije pripada naknada za rad.
(3) Na majstorskom ispitu zanatlija dokazuje praktična i teorijska, strukovna znanja i vještine neophodne za samostalno obavljanje zanata i znanja potrebna za obučavanje drugih lica.
(4) Članovi komisije za polaganje teorijskog dijela ispita imenuju se iz evidencije nastavnika koju vodi Zavod za obrazovanje odraslih, a članovi komisije za polaganje praktičnog dijela ispita imenuju se iz evidencije koju vodi Komora.
(5) Program majstorskog ispita donosi ministarstvo nadležno za određenu zanatsku djelatnost, na prijedlog Zavoda za obrazovanje odraslih, koji prethodno pribavlja mišljenja ministarstva nadležnog za preduzetništvo za dio koji obuhvata potrebna znanja za samostalno vođenje posla i ministarstva nadležnog za obrazovanje za dio koji obuhvata znanja potrebna za obučavanje drugih lica.
(6) Pravilnik o načinu polaganja majstorskog ispita, uslovi i dokumentacija koja se prilaže prilikom polaganja majstorskog ispita, način formiranja, dužnosti i naknada za rad članova komisije, ocjenjivanje i trajanje ispita, postupak u slučaju prigovora kandidata i sadržaj uvjerenja o majstorskom zvanju donosi ministar, uz prethodno pribavljeno mišljenje Zavoda za obrazovanje odraslih.
(7) Registar zanatlija sa položenim majstorskim ispitom vodi Komora.
(8) Troškove polaganja majstorskog ispita snosi kandidat.
(9) Troškove polaganja majstorskog ispita utvrđuje ministar nadležan za određenu zanatsku djelatnost.
Član 40
(1) Komora može organizovati centre za obuku.
(2) Pripremu za polaganje majstorskog ispita iz teorijskog dijela, u skladu sa uslovima i procedurama predviđenim propisima koji uređuju oblast obrazovanja odraslih, mogu organizovati i organizatori obrazovanja odraslih.
(3) U centrima za obuku može se vršiti praktični dio obuke učenika u srednjim školama i praktični dio obuke polaznika obrazovanja odraslih u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(4) Praktični dio obuke mogu izvoditi i lica sa stečenim majstorskim zvanjem u odgovarajućem zanimanju.
(5) Odobrenje za rad centara koji vrše praktični dio obuke za programe obrazovanja odraslih izdaje Zavod za obrazovanje odraslih prema proceduri koja se odnosi na izdavanje odobrenja organizatorima obrazovanja odraslih.
(6) Obavljanje praktičnog dijela obuke iz programa obrazovanja odraslih može se vršiti i u zanatskim radnjama koje ispunjavaju uslove za obuku i imaju zaključen ugovor sa centrom za obuku ili drugim organizatorom obrazovanja odraslih.
(7) Radnja u kojoj se izvodi praktična obuka mora biti opremljena za obučavanje u skladu sa propisanim uslovima.
(8) Ispunjenost uslova iz stava 5. ovog člana utvrđuje Komora, koja vodi registar zanatskih radnji koje mogu vršiti praktičnu obuku polaznika obrazovanja odraslih i obavještava Zavod za obrazovanje odraslih o upisu radnji u registar.
(9) Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom, a odnose se na polaganje majstorskog ispita, primjenjuju se odredbe propisa kojima je uređena oblast obrazovanja odraslih.
(10) Nadzor nad zakonitošću sprovođenja polaganja majstorskog ispita, rada centara za obuku i zanatlija koje vrše praktičnu obuku iz programa obrazovanja odraslih sprovodi Zavod za obrazovanje odraslih.
IV - ORGANIZOVANjE PREDUZETNIKA
Član 41
(1) Komora je samostalna, stručnoposlovna, nevladina i neprofitna asocijacija koja zastupa i usklađuje zajedničke interese preduzetnika na području Republike Srpske i kojoj je ovim zakonom povjereno vršenje javnih ovlašćenja.
(2) Komora je pravno lice sa sjedištem u Banjoj Luci.
(3) Rad Komore je javan.
Član 42
(1) Preduzetnici postaju članovi Komore upisom u registar preduzetnika.
(2) Članovi Komore mogu biti i druge organizacije, asocijacije i strukovna udruženja preduzetnika koji za to izraze interes, a u skladu sa Statutom Komore.
Član 43
(1) Komora organizuje svoj rad u jednoj ili više jedinica lokalne samouprave koje su teritorijalno povezane posredstvom udruženja preduzetnika (u daljem tekstu: udruženje) kao osnovne organizacione jedinice jedinstvenog komorskog sistema.
(2) Komora može svoj rad organizovati i posredstvom kancelarija i područnih komora u skladu sa Statutom.
(3) Organizacija i djelokrug rada, međusobna prava i obaveze između Komore i organizacionih jedinica utvrđuju se ovim zakonom, statutom i odlukama Skupštine Komore.
Član 44
(1) Statutom udruženja i područne komore uređuju se organi, način njihovog izbora, zadaci, međusobna prava i obaveze članova udruženja i područne komore, unutrašnja organizacija, teritorija djelovanja, izborne procedure i druga pitanja od značaja za rad udruženja i područne komore.
(2) Na statut udruženja i područne komore saglasnost daje Komora.
Član 45
(1) Zadaci udruženja u skladu sa ovim zakonom su da:
a) zastupa interese članova udruženja pred nadležnim organima jedinice lokalne samouprave,
b) pokreće inicijative, daje prijedloge i mišljenja nadležnim organima jedinice lokalne samouprave prilikom donošenja politika lokalnog razvoja, programa podrške i drugih dokumenata i mjera od interesa za članove udruženja,
v) informiše i pruža savjetodavne i druge usluge svojim članovima prilikom osnivanja i obavljanja djelatnosti,
g) organizuje i učestvuje u manifestacijama i drugim skupovima kojima se promovišu proizvodi i usluge članova udruženja u zemlji i inostranstvu,
d) sarađuje sa nadležnim organima jedinice lokalne samouprave pri određivanju radnog vremena preduzetničkih objekata,
đ) promoviše upis u srednje stručne škole, sticanje majstorskog zvanja, stručnih i drugih znanja od interesa za obavljanje djelatnosti preduzetnika pri čemu može organizovati prezentacije, seminare i obuke,
e) podstiče i razvija djelatnost starih zanata, umjetničkih zanata i domaće radinosti,
ž) sarađuje sa udruženjima, nevladinim i drugim organizacijama preduzetnika i
z) sprovodi zadatke povjerene od Komore i druge poslove od interesa za svoje članove u skladu sa ovim zakonom i Statutom.
(2) Udruženje usklađuje programske aktivnosti sa programima rada Komore.
(3) Udruženje je dužno da sačini i dostavi godišnji program rada i finansijskog plana poslovanja, godišnji izvještaj o radu i finansijski izvještaj, kao i druge analize i informacije za potrebe Komore.
Član 46
(1) Zadaci Komore u skladu sa ovim zakonom su:
a) da zastupa interese članova Komore pred nadležnim organima i organizacijama Republike Srpske,
b) da pokreće inicijative, daje prijedloge i mišljenja nadležnim organima i organizacijama u vezi sa donošenjem propisa i mjera koje se tiču preduzetništva i preduzetnika,
v) da pruža usluge poslovnog savjetovanja, stručne i savjetodavne pomoći prilikom osnivanja i poslovanja radnje, kao i da pruža konsultantske usluge u skladu sa iskazanim interesima članova Komore,
g) da promoviše proizvode i usluge članova Komore u zemlji i inostranstvu i posredstvom interneta, organizovanje nastupa na sajmovima, izdavanje publikacija, kataloga i glasila i vršenje drugih promotivnih aktivnosti,
d) promocija, informisanje, savjetovanje i učestvovanje u aktivnostima i poslovima koji su u vezi sa srednjim stručnim obrazovanjem, sticanjem majstorskog zvanja, dokvalifikacijom, prekvalifikacijom i osposobljavanjem za potrebe preduzetničkih djelatnosti, starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinošću,
đ) analiza tržišnih uslova i mogućnosti razvoja preduzetništva,
e) poslovno povezivanje, usklađivanje interesa, podsticanje lojalne konkurencije i suzbijanje nelojalne konkurencije, zaštita dobrih poslovnih običaja, poslovnog morala i razvijanje poslovnih odnosa na domaćem i inostranom tržištu članova Komore, saradnja sa drugim organizacijama i komorama,
ž) da podstiče unapređivanje kvaliteta proizvoda i usluga, uvođenja inovacija, zaštite životne sredine, zaštite na radu, zaštite potrošača i promovisanje energetske efikasnosti,
z) da razvija informacioni sistem i poslovno informisanje, te informiše članstvo o stručnim, poslovnim i tehnološkim pitanjima i novostima iz djelokruga rada,
i) da dostavlja informacije po zahtjevu nadležnog ministarstva,
j) zaštita i unapređivanje zanatskih djelatnosti, starih i umjetničkih zanata i domaće radinosti,
k) da podstiče, pomaže, koordinira i vrši nadzor nad radom i ispunjavanjem zakonom i Statutom propisanih zadataka organizacionih jedinica Komore,
l) vodi evidenciju o organizacionim jedinicama komore,
lj) da vrši javna ovlašćenja koja su povjerena Komori ovim zakonom i drugim zakonima,
m) da izdaje potvrde o proizvodima svojih članova, a koje nisu propisane drugim propisom i
n) da obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i Statutom.
(2) O vršenju javnih ovlašćenja Komora podnosi izvještaj odgovarajućem organu u skladu sa povjerenim ovlašćenjima.
Član 47
(1) Organi Komore su Skupština, Upravni odbor i direktor.
(2) Pri izboru članova za Skupštinu i Upravni odbor Komore uvažavaće se strukovna, teritorijalna i polna struktura članova Komore.
(3) Mandat članovima organa Komore iz stava 1. ovog člana traje četiri godine sa mogućnošću ponovnog imenovanja najoš jedan mandatni period.
(4) Izabrani član organa Komore može obavljati samo jednu dužnost u organima Komore.
(5) Pravo izbora i obavljanja dužnosti člana Skupštine i Upravnog odbora ima isključivo preduzetnik sa važećim upisom u registar preduzetnika.
(6) Direktor Komore bira se posredstvom javnog konkursa.
Član 48
(1) Skupština Komore je najviši predstavnički organ, a čine je, u skladu sa Statutom, izabrani predstavnici udruženja.
(2) Nadležnosti Skupštine iz stava 1. ovog člana su:
a) donosi statut i poslovnik o radu,
b) donosi opšta akta, osim akta o sistematizaciji radnih mjesta, koji donosi direktor,
v) utvrđuje stavove i daje smjernice za rad organa i tijela Komore,
g) usvaja program rada, finansijski plan poslovanja, godišnji izvještaj o poslovanju i izvještaj nezavisnog revizora,
d) donosi etički kodeks,
đ) bira i razrješava članove Upravnog odbora i direktora,
e) odlučuje o raspisivanju i sprovođenju izbora za organe Komore,
ž) bira i razrješava članove Suda časti,
z) odlučuje o sticanju i prodaji nepokretne imovine, zaduživanju i opterećenju nepokretne imovine,
i) bira nezavisnog revizora za kontrolu materijalnofinansijskog poslovanja i finansijskih izvještaja,
j) odlučuje o saradnji sa komorama u zemlji i inostranstvu, kao i sa međunarodnim organizacijama i
k) obavlja i druge poslove predviđene ovim zakonom i Statutom Komore.
(3) Skupština redovno zasjeda najmanje jednom godišnje na osnovu odluke Upravnog odbora.
(4) Upravni odbor saziva vanrednu skupštinu na osnovu pisanog zahtjeva većine članova Skupštine, odnosno na osnovu pisanog zahtjeva najmanje dvije hiljade preduzetnika sa važećim upisom u registar.
Član 49
(1) Upravni odbor Komore neposredno upravlja Komorom, prati izvršavanje obaveza članova Komore, odlučuje o korišćenju sredstava Komore, utvrđuje prijedloge pojedinačnih i opštih akata za Skupštinu, utvrđuje prijedlog programa rada, finansijski plan poslovanja i godišnji izvještaj o poslovanju, donosi poslovnik o svom radu i druga opšta akta utvrđena Statutom i obavlja druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.
(2) Upravni odbor Komore ima pet članova, odlučuje u sjednicama i za svoj rad odgovara Skupštini Komore.
(3) Sjednice Upravnog odbora saziva predsjednik ili većina članova Upravnog odbora.
(4) Direktor Komore predstavlja i zastupa Komoru, odgovoran je za zakonitost rada Komore, sprovođenje poslovne politike, odluka Skupštine i Upravnog odbora, prati realizaciju programa rada i finansijskog plana, izvještava o poslovanju Komore Upravni odbor i Skupštinu, priprema program rada i finansijski plan poslovanja i godišnji izvještaj o poslovanju, donosi akt o sistematizaciji radnih mjesta, ima i druga prava i obaveze utvrđene zakonom i Statutom.
(5) Stručne, administrativnotehničke, savjetodavne i druge poslove Komore obavlja Stručna služba Komore, a njenim radom rukovodi direktor.
Član 50
(1) Pri Komori postoji Sud časti kao nezavisni organ.
(2) Sud časti vodi postupke i odlučuje o povredama poslovnih običaja, ugovora, tržišnih pravila i drugih propisa, neizvršavanju obaveza članova i nepoštovanju odluka organa Komore.
Član 51
(1) Statutom Komore, između ostalog, uređuju se:
a) zadaci i način njihovog izvršavanja,
b) sastav, djelokrug rada, način odlučivanja, postupak izbora i razrješenja organa i tijela Komore,
v) prava, obaveze i odgovornost članova,
g) organizacija rada i javnost rada,
d) teritorijalna organizacija rada,
đ) zadaci udruženja, način nadzora nad njihovim radom i izvještavanje,
e) saradnja sa drugim organima i organizacijama u Republici Srpskoj,
ž) saradnja sa komorama u zemlji i inostranstvu, kao i sa međunarodnim organizacijama,
z) postupak usvajanja opštih akata,
i) način finansiranja,
j) organizacija, sastav, način izbora i nadležnosti Suda časti i
k) druga pitanja od značaja za rad Komore.
(2) Statut Komore ne može sadržavati odredbe koje nisu u skladu sa zadacima Komore propisanim ovim zakonom ili su u protivrječnosti sa drugim propisima.
(3) Statut Komore objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(4) Osim Statuta, Komora ima i druge opšte akte kojima se uređuje način rada stručne službe, organizacija i sistematizacija radnih mjesta, vrste i visine naknada zaposlenih i članova organa Komore, usluge namijenjene članovima koje se finansiraju iz članarine i druga pitanja.
(5) Postupak nabavke robe, usluga i radova vrši se u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.
(6) S ciljem poštovanja načela javnosti rada Komore opšti akti iz stava 4. ovog člana biće javno dostupni.
Član 52
(1) Sredstva za finansiranje Komore i organizacionih jedinica Komore obezbjeđuju se iz članarine, prihoda od naknada za usluge koje pruža Komora i drugih izvora.
(2) Skupština Komore odlukom utvrđuje visinu godišnje članarine, način obračuna, međusobnu raspodjelu između Komore i organizacionih jedinica, rokove i način uplate članarine, a koja na godišnjem nivou ne može biti veća od 24 KM.
(3) Odluka Skupštine iz stava 2. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(4) Sredstva prikupljena od naplaćene članarine koriste se za finansiranje rada i programskih zadataka, a dijele se u iznosu od 30% za Komoru i 70% za organizacio ne jedinice Komore.
V - NADZOR
Član 53
(1) Nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i na osnovu njega donesenih propisa vrše Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva i odgovarajuća ministarstva nadležna za pojedinu preduzetničku djelatnost, kao i drugi organi kada su za to ovlašćeni posebnim propisima.
(2) Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i na osnovu njega donesenih propisa vrši Republička uprava za inspekcijske poslove, posredstvom nadležnih republičkih inspektora, odnosno inspektori u jedinicama lokalne samouprave kao i inspektori Poreske uprave Republike Srpske i inspektori Republičke uprave za igre na sreću, u skladu sa svojim nadležnostima.
(3) Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega vrši i nadležna komunalna policija u skladu sa svojim nadležnostima.
Član 54
U vršenju inspekcijskog nadzora nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega nadležni inspektor, osim opštih ovlašćenja propisanih Zakonom o inspekcijama u Republici Srpskoj, preduzima mjere i radnje propisane odgovarajućim propisima kojima se uređuje pojedina preduzetnička djelatnost.
VI - KAZNENE ODREDBE
Član 55
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 3.000 KM kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
a) obavlja dopunsko zanimanje suprotno odredbi člana 15. stav 2. ovog zakona,
b) obavlja dodatno zanimanje suprotno odredbi člana 15. stav 4. ovog zakona,
v) obavlja preduzetničku djelatnost suprotno odredbi člana 15. stav 5. ovog zakona,
g) obavlja djelatnosti koje nisu navedene u rješenju o registraciji preduzetnika (član 21. stav 6.),
d) počne da obavlja djelatnosti bez rješenja o registraciji preduzetnika (član 21. stav 7.),
đ) počne da obavlja djelatnosti suprotno odredbi člana 21. stav 9. ovog zakona,
e) ne obavlja preduzetničku djelatnost pod poslovnim imenom upisanim u registar (član 26. stav 1.),
ž) ne prijavi promjenu poslovnog imena (član 26. stav 8.),
z) ne prijavi obavljanje djelatnosti u izdvojenoj jedinici (član 28. stav 4.),
i) prestane sa obavljanjem djelatnosti u izdvojenoj jedinici, bez registracije prestanka rada izdvojene jedinice (član 28. stav 6),
j) ne prijavi promjenu poslovnog sjedišta (član 29. tač ka ž.),
k) ne obavijesti registracioni organ u slučaju prestanka postojanja uslova za obavljanje djelatnosti (član 29. tačka k),
l) za vrijeme privremenog prestanka obavljanja preduzetničke djelatnosti obavlja djelatnost (član 30. stav 6.) i
lj) prestane sa obavljanjem djelatnosti bez odjave kod nadležnog registracionog organa (član 31. stav 2).
(2) Za ponovljene prekršaje iz stava 1. ovog člana može se preduzetniku izreći i mjera zabrane obavljanja djelatnosti u trajanju od tri mjeseca do godinu dana.
(3) Za prekršaj iz stava 1. t. v), g), d), đ) i j) ovog člana kazniće se i poslovođa novčanom kaznom od 500 do 1.000 KM.
(4) Novčanom kaznom iz stava 1. ovog člana kazniće se fizičko lice, odnosno preduzetnik ako:
a) u postupku registracije prijavi neistinit podatak ili dostavi lažni dokaz u namjeri da se takav podatak ili dokaz upotrijebi kao vjerodostojan (član 19. stav 9) i
b) obavlja preduzetničku djelatnost bez rješenja o registraciji (član 19a).
(5) Novčanom kaznom od 200 KM kazniće se preduzetnik ako ne uplati godišnji iznos članarine Komori (član 52. stav 2).
Član 55a
(1) Novčanom kaznom od 2.000 KM do 6.000 KM kazniće se za prekršaj registracioni organ ako:
a) u postupku registracije preduzetnika ne koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju (član 19b. stav 2),
b) u postupku registracije preduzetnika ne unese u rješenje o registraciji sve obavezne elemente poslovnog imena (član 26. stav 12),
v) ne unese u elektronskoj formi u jedinstvenu elektronsku aplikaciju dokumente na osnovu kojih sprovodi postupak registracije preduzetnika i koje donose u postupku registracije preduzetnika (član 35a. stav 3),
g) u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona ne unese u registar preduzetnika podatke o preduzetnicima koji su na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi, odnosno poslije ovog dana stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi ili odjavljen (član 35b. stav 2. tačka a]) i
d) u roku od godinu dana od stupanja na snagu ovog zakona ne skenira sva rješenja za preduzetnike koji su na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi, odnosno poslije ovog dana stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi ili odjavljen (član 35b. stav 2. tačka b]).
(2) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u registracionom organu.
(3) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM kazniće se službenik registracionog organa koji tokom rada u jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji ne postupa u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument (član 19b. stav 10).
Član 56
(1) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
a) postupa suprotno odredbi člana 10. stav 3. ovog zako na,
b) ne istakne poslovno ime (član 26. st. 6. i 7.),
v) postupi suprotno odredbi člana 27. stav 3. ovog zako na,
g) ne prijavi vođenje poslovanja posredstvom poslovođe (član 27. stav 5.),
d) postupi suprotno odredbi člana 28. stav 3. ovog zakona,
đ) u poslovnom prostoru ili za vrijeme obavljanja djelatnosti ne posjeduje rješenje o registraciji preduzetnika(član 29. tačka a),
e) na vidnom mjestu ne istakne radno vrijeme i ne pridržava se propisanog početka i završetka radnog vremena (član 29. tačka v.),
ž) na vidnom mjestu ne istakne cjenovnik svojih proizvoda, odnosno usluga na način dostupan kupcima, odnosno korisnicima usluga i ne pridržava se cjenovnika (član 29. tačka g),
z) kupcu, odnosno korisniku usluga ne izda račun o prodatoj robi, odnosno izvršenim uslugama (član 29. tačka d) i
i) ne podnese zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti (član 30. stav 2.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. t. b), v), đ), e), ž), z) i i) ovog člana kazniće se i poslovođa novčanom kaznom od 100 do 500 KM.
VII - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 57
(1) Preduzetnici kojima je obavljanje djelatnosti odobreno prema ranije važećem zakonu dužni su da svoje poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona do 31. decembra 2013. godine.
(2) Preduzetnicima koji ne usklade svoje poslovanje sa odredbama ovog zakona u roku iz stava 1. ovog člana registracioni organ rješenjem će utvrditi prestanak obavljanja djelatnosti i brisati preduzetnika iz registra najkasnije u roku od šest mjeseci od isteka roka iz stava 1. ovog člana.
Član 57a
Preduzetnici koji su izvršili usklađivanje poslovanja u skladu sa članom 57. stav 1. Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 117/11 i 121/12) nisu dužni da važeća rješenja o registraciji preduzetnika usklađuju sa odredbama ovog zakona.
Član 58
Komora, područne komore i udruženja koji su ranije osnovani u skladu sa drugim propisima dužni su da usklade svoju organizaciju i rad u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 58a
Vlada će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti Uredbu o preduzetničkim djelatnostima (član 21. stav 11).
Član 59
(1) Ministar će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti sljedeće podzakonske akte:
a) Pravilnik o djelatnostima koje se smatraju starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinosti (član 5. stav 4.),
b) Pravilnik o djelatnostima za čije obavljanje nije potreban poslovni prostor (član 7. stav 4.),
v) Pravilnik o djelatnostima koje se mogu obavljati u stambenom prostoru (član 7. stav 5.),
g) Pravilnik o djelatnostima koje se mogu obavljati sezonski (član 15. stav 6.),
d) Pravilnik o sadržaju i obliku zahtjeva za registraciju preduzetnika (član 19. stav 2) i
đ) Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja registra preduzetnika (član 35. stav 3.).
(2) Ministar će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti sljedeće podzakonske akte:
a) Pravilnik o zanatskim djelatnostima (član 4. stav 5.) i
b) Pravilnik o načinu polaganja majstorskog ispita (član 39. stav 6.).
(3) Agencija će u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti pravilnik o sadržaju i načinu vođenja centralnog registra preduzetnika (član 36. stav 4).
Član 60
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 16/02, 39/03, 97/04, 34/06 i 60/07 i 72/07 - Prečišćeni tekst).
Član 61
Ovaj zakon objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske", a stupa na snagu 1. januara 2012. godine.
Samostalni član Zakona o izmjeni
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 121/2012)
Član 2
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 67/2013)
Član 26
Ovaj zakon objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske", a stupa na snagu 1. decembra 2013. godine.
Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 44/2016)
Član 19
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske", osim odredbe člana 4. Zakona, koja se odnosi na član 19b. Zakona, a koja stupa na snagu 1. jula 2016. godine.
("Sl. glasnik RS", br. 117/2011, 121/2012, 67/2013 i 44/2016)
I - OSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi, početak, načini i prestanak obavljanja zanatsko-preduzetničke djelatnosti, obrazovanje i osposobljavanje preduzetnika (sticanje majstorskog zvanja), organizovanje preduzetnika i vođenje registra preduzetnika.
Član 2
Cilj donošenja ovog zakona je razvoj i unapređivanje preduzetništva, zaštita starih i umjetničkih zanata i domaće radinosti.
Član 2a
Postupak registracije preduzetnika zasniva se na sljedećim načelima:
a) prioriteta, koje podrazumijeva da registracioni organ postupa po urednim pojedinačnim zaprimljenim zahtjevima prema redoslijedu njihovog prijema,
b) jednoobraznosti zahtjeva, koje podrazumijeva da se registracija preduzetnika sprovodi na jedinstvenom obrascu u koji podnosilac upisuje odgovarajuće podatke radi registracije,
v) formalnosti, koje podrazumijeva da registracioni organ donosi akte na osnovu podataka iz zahtjeva i priloženih dokaza, bez ispitivanja tačnosti činjenica iz zahtjeva i vjerodostojnosti priloženih dokaza,
g) javnosti i dostupnosti, koje podrazumijeva da svako, bez dokazivanja pravnog interesa, može ostvariti neposredan uvid u podatke upisane u registre preduzetnika, osim ako javnost i dostupnost nije ograničena posebnim propisom i
d) vremenskog nastanka, koje podrazumijeva da se podaci vode u registru prema vremenu njihovog upisa.
Član 3
(1) Zabranjuje se svaki vid diskriminacije, nasilja i uznemiravanja na osnovu pola, jezika, nacionalne pripadnosti, vjeroispovijesti, socijalnog porijekla, obrazovanja, imovnog stanja, političkog i drugog uvjerenja u postupcima propisanim ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona.
(2) Gramatički izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za označavanje muškog ili ženskog roda podrazumijevaju oba pola.
Član 4
(1) Poslovima zanatsko-preduzetničke djelatnosti (u daljem tekstu: preduzetnička djelatnost), u smislu ovog zakona, smatra se svaka privredna djelatnost utvrđena važećom klasifikacijom djelatnosti koju fizičko lice obavlja proizvodnjom, prometom i pružanjem usluga na tržištu, radi sticanja dobiti i za čije obavljanje nije potreban drugi oblik organizovanja.
(2) Poseban oblik preduzetničke djelatnosti predstavlja zanatska djelatnost koja obuhvata zanatsku proizvodnju, pružanje zanatskih usluga, kao i stare zanate, umjetničke zanate i domaću radinost.
(3) Zanatska proizvodnja je proizvodnja manjih serija proizvoda uz korišćenje mašina i tehničke opreme na način koji nema obilježja industrijske proizvodnje.
(4) Zanatske usluge obuhvataju popravku i održavanje proizvoda, uređaja, objekata, kao i vršenje ličnih usluga.
(5) Ministar nadležan za industriju (u daljem tekstu: ministar), uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost i pribavljenog mišljenja Zanatsko-preduzetničke komore Republike Srpske, donosi pravilnik o djelatnostima koje se smatraju zanatskom proizvodnjom i zanatskim uslugama.
(6) Smatra se da preduzetnik obavlja zanatsku djelatnost ako jednu od djelatnosti iz stava 5. ovog člana obavlja kao pretežnu djelatnost, odnosno pretežnu djelatnost izdvojene jedinice.
Član 5
(1) Starim zanatima, u smislu ovog zakona, smatraju se djelatnosti izrade i dorade predmeta pretežno ručnim radom, pod uslovima i na način kojim se čuva i odražava izraz tradicionalnog narodnog stvaralaštva, znanja i vještina.
(2) Umjetničkim zanatima, u smislu ovog zakona, smatraju se djelatnosti oblikovanja plemenitih materijala, kamena, metala, tekstila, stakla i drugih materijala, pri čijoj izradi dolazi do izražaja lični ukus i vještina proizvođača po zamisli ili nacrtu stvaraoca ili drugog lica.
(3) Domaća radinost, u smislu ovog zakona, jeste djelatnost izrade, dorade i oplemenjivanja predmeta kod kojih preovladava ručni rad i koji imaju estetsko obilježje narodne umjetnosti.
(4) Radi očuvanja tradicije ministar donosi pravilnik kojim se propisuju djelatnosti koje se smatraju starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinosti, način njihovog certifikovanja i vođenje evidencije o izdatim certifikatima.
Član 6
(1) Preduzetnik, u smislu ovog zakona, jeste fizičko lice koje obavlja preduzetničku djelatnost u svoje ime i za svoj račun radi sticanja dobiti, i kao takav upisan je u registar preduzetnika.
(2) Preduzetnik može obavljati jednu ili više djelatnosti od kojih je jedna pretežna, ako ispunjava uslove za njihovo obavljanje.
(3) Preduzetničke djelatnosti određuju se po šifri i nazivu djelatnosti, a prema najnižem hijerarhijskom nivou važeće klasifikacije djelatnosti.
(4) Pretežnu djelatnost prilikom podnošenja zahtjeva za obavljanje preduzetničke djelatnosti određuje preduzetnik.
(5) Pretežna djelatnost je ona djelatnost prema kojoj preduzetnik ostvaruje najveće učešće u ukupnom prihodu.
Član 7
(1) Preduzetnička djelatnost može se obavljati u poslovnom prostoru, stambenom prostoru ili bez poslovnog prostora.
(2) Preduzetnička djelatnost obavlja se u obliku radnje, radionice, kancelarije, biroa, agencije, studija, pansiona, ateljea, salona, laboratorije i slično.
(3) Preduzetnik koji po pravilu posluje u poslovnom prostoru može obavljati djelatnost i van poslovnog prostora, kada je po prirodi same djelatnosti takvo obavljanje moguće ili uobičajeno.
(4) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima za čije obavljanje nije potreban poslovni prostor, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
(5) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima koje se mogu obavljati u stambenom prostoru, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za prostorno uređenje i građevinarstvo i ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
Član 8
(1) Više fizičkih lica (ortaka) može zajednički obavljati preduzetničku djelatnost.
(2) Odredbe ovog zakona koje se odnose na obavljanje preduzetničke djelatnosti primjenjuju se i na zajedničko obavljanje preduzetničke djelatnosti, ako nije drugačije propisano ovim zakonom.
Član 9
(1) Preduzetnik obavlja preduzetničku djelatnost sopstvenim sredstvima rada koja odgovaraju tehničkoj prirodi obavljanja djelatnosti.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, preduzetnik pri obavljanju preduzetničke djelatnosti može koristiti sredstva rada i poslovni prostor po osnovu zakupa ili po drugim osnovima.
Član 10
(1) Preduzetnik može zapošljavati radnike.
(2) Međusobna prava, obaveze i odgovornosti preduzetnika i lica koje zapošljava uređuju se ugovorom o radu, koji se zaključuje u skladu sa Zakonom o radu, kolektivnim ugovorom i drugim propisima kojima se uređuju radni odnosi.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog člana preduzetniku koji obavlja djelatnost starih i umjetničkih zanata, odnosno domaće radinosti mogu pomagati članovi porodičnog domaćinstva bez zasnivanja radnog odnosa, na način da rade u njegovom prisustvu.
(4) Članovima porodičnog domaćinstva, u smislu ovog zakona, smatraju se bračni supružnik, djeca i roditelji, usvojenici i usvojioci, pastorčad i lica koja je preduzetnik dužan da izdržava, a koja žive u zajedničkom domaćin stvu.
Član 11
Odredbe zakona i drugih propisa iz oblasti radnih odnosa, tehničke opremljenosti, zaštite na radu i zaštite i unapređivanja životne sredine, kao i drugi propisani uslovi koji se odnose na privredna društva, primjenjuju se na obavljanje preduzetničke djelatnosti.
Član 12
(1) Preduzetnik je odgovoran za zakonito poslovanje i za zakonit rad lica koja zapošljava.
(2) Preduzetnik za sve obaveze nastale u vezi sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti odgovara cjelokupnom svojom imovinom.
(3) Odgovornost za obaveze iz stava 2. ovog člana ne prestaje brisanjem preduzetnika iz registra preduzetnika.
Član 13
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave svojim aktom određuje raspored početka i završetka radnog vremena za pojedine djelatnosti.
II - OBAVLjANjE PREDUZETNIČKE DJELATNOSTI
1. Način obavljanja preduzetničke djelatnosti
Član 14
Preduzetnička djelatnost može se obavljati kao osnovno, dopunsko i dodatno zanimanje.
Član 15
(1) Fizičko lice koje nije u radnom odnosu obavlja preduzetničku djelatnost kao osnovno zanimanje.
(2) Fizičko lice može obavljati preduzetničku djelatnost kao dopunsko zanimanje isključivo ličnim radom, najduže do polovine sedmičnog punog radnog vremena, pod uslovom da je u radnom odnosu kod drugog poslodavca sa punim radnim vremenom.
(3) Fizičko lice koje obavlja preduzetničku djelatnost kao dopunsko zanimanje mora ispunjavati uslove propisane ovim zakonom.
(4) Fizičko lice koje je u radnom odnosu na nekim drugim poslovima, student, korisnik penzije, kao i u drugim slučajevima kada posebnim propisima nije drugačije uređeno, može kao dodatno zanimanje da registruje preduzetničku djelatnost ako zaposli lice koje ispunjava uslove za obavljanje tražene djelatnosti.
(5) Fizičko lice može registrovati sezonsko obavljanje preduzetničke djelatnosti najduže na period do šest mjeseci u toku jedne kalendarske godine.
(6) Ministar donosi pravilnik o preduzetničkim djelatnostima koje se mogu obavljati sezonski i uslove za njihovo obavljanje, po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za pojedinu preduzetničku djelatnost.
(7) O načinu obavljanja preduzetničke djelatnosti iz st. 1, 2, 4. i 5. ovog člana fizičko lice, odnosno preduzetnik izjašnjava se prilikom podnošenja zahtjeva i ne podnosi dokaz kojim potvrđuje status u kojem se nalazi.
Član 16
(1) Preduzetničku djelatnost može zajednički obavljati više fizičkih lica (ortaka), a najviše deset, o čemu se zaključuje ugovor.
(2) Ugovor kojim se uređuju međusobni odnosi ortaka obavezno sadrži: ime i prezime i jedinstveni matični broj za svakog ortaka, šifru i naziv pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti, poslovno sjedište, osnivačkaulaganja i učešće u raspodjeli, zastupanje i predstavljanje, uslove i način za pristupanje, odnosno istupanje i način prestanka zajedničkog obavljanja djelatnosti.
(3) Svi ortaci potpisuju zahtjev za izdavanje rješenje o registraciji preduzetnika, a uz zahtjev, osim dokaza o ispunjenosti uslova propisanih ovim zakonom, prilaže se i ugovor iz stava 2. ovog člana.
(4) Ako je za obavljanje preduzetničke djelatnosti neophodno zadovoljiti uslove u pogledu stručne spreme, dovoljno je da dokaz o ispunjenosti uslova priloži jedan od ortaka ili da zaposle lice sa odgovarajućom stručnom spre mom.
(5) Zajedničko obavljanje preduzetničke djelatnosti prestaje ako se broj ortaka svede na jednog.
(6) U slučaju iz stava 5. ovog člana može se izvršiti promjena načina obavljanja djelatnosti iz zajedničkog u samostalno obavljanje preduzetničke djelatnosti, na osnovu zahtjeva i ugovora o raskidu zajedničkog obavljanja djelatnosti.
(7) Promjena načina obavljanja djelatnosti moguća je i iz samostalnog obavljanja djelatnosti u zajedničko obavljanje djelatnosti pod uslovima iz stava 1. ovog člana.
(8) Rješenje o promjeni načina obavljanja djelatnosti dostavlja se nadležnim organima u skladu sa članom 21. stav 5. ovog zakona.
2. Uslovi za obavljanje djelatnosti
Član 17
(1) Fizičko lice može se registrovati za obavljanje preduzetničke djelatnosti ako ispunjava sljedeće uslove:
a) da je punoljetan,
b) da mu pravosnažnom odlukom nadležnog organa nije izrečena mjera zabrane obavljanja djelatnosti koju registruje,
v) da ima posebnu zdravstvenu sposobnost, ako je to posebnim propisom utvrđeno za obavljanje određenih djelatnosti,
g) da ima odgovarajuću stručnu spremu ili da zaposli lice sa odgovarajućom stručnom spremom, ako je to posebnim propisom utvrđeno za obavljanje određenih djelatnosti,
d) da posjeduje opremu, odnosno sredstva rada, kadrove i odgovarajući poslovni prostor, u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisom i
đ) da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza, u skladu sa posebnim propisima.
(2) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti dokaz o zaposlenom radniku, a taj uslov se provjerava u inspekcijskom pregledu.
Član 18
(1) Poslovni prostor, u smislu ovog zakona, jeste prostor izgrađen u skladu sa urbanističkograđevinskim propisima, a što utvrđuje nadležni organ rješenjem o odobrenju za upotrebu.
(2) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti odobrenje za upotrebu, ali se ova činjenica provjerava zajedno sa utvrđivanjem postojanja uslova iz člana 17. stav 1. tačka d) ovog zakona.
3. Registracija preduzetnika
Član 19
(1) Fizičko lice koje namjerava da obavlja preduzetničku djelatnost podnosi neposredno, poštom ili elektronskim putem, zahtjev registracionom organu za poslove privrede (u daljem tekstu: registracioni organ) na čijem području želi imati sjedište.
(2) Ministar donosi pravilnik o sadržaju i obliku zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(3) Uz zahtjev se prilažu dokazi o ispunjenosti uslova iz člana 17. t. a) i b) ovog zakona u originalu ili ovjerenim kopijama, koji nisu stariji od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(4) Registracioni organ, po službenoj dužnosti u postupku registracije osnivanja preduzetnika, putem jedinstvene elektronske aplikacije za registraciju preduzetnika, provjerava kod Poreske uprave Republike Srpske ispunjenost uslova iz člana 17. stav 1. tačka đ) ovog zakona.
(5) Izuzetno od stava 4. ovog člana, u slučajevima kada se izmirenost poreskih obaveza ne može provjeriti putem jedinstvene elektronske aplikacije, ovaj uslov u postupku registracije podnosilac zahtjeva dokazuje uvjerenjem nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske, kojim se potvrđuje da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza i koje nije starije od osam dana od dana podnošenja zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(6) Ispunjenost uslova iz člana 17. t. v) do d) ovog zakona provjerava nadležni inspekcijski organ u inspekcijskom pregledu.
(7) Ako je zahtjev nepotpun ili sadrži druge nedostatke, odnosno ako uz zahtjev nisu priloženi potrebni dokazi, registracioni organ zatražiće od podnosioca zahtjeva da u roku od osam dana otkloni nedostatke.
(8) Registracioni organ obezbijediće dostupnost informacija o proceduri, uslovima i potrebnim dokumentima za podnošenje zahtjeva za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika.
(9) Fizičko lice, odnosno preduzetnik koji podnese zahtjev za registraciju obavljanja preduzetničke djelatnosti ili za promjenu podataka u poslovanju odgovara za tačnost datih podataka i priloženih dokaza uz zahtjev.
(10) Potpisivanje elektronskog zahtjeva i dokumenata, kao i ovjera elektronskih dokumenata, vrši se u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
(11) Fizičko lice podnošenjem zahtjeva za registraciju preduzetnika daje saglasnost za javnu objavu poslovnih podataka koji su predmet registracije i od značaja su za pravni promet, osim ako javnost i dostupnost nisu ograničene posebnim propisom.
(12) Ako fizičko lice u zahtjevu za registraciju preduzetnika navede informacije u vezi sa poslovnim telefonom, telefaksom, elektronskom poštom i internet stranicom smatra se da je saglasno sa njihovom javnom objavom na centralnom registru preduzetnika.
Član 19a
Prije početka poslovanja u formi preduzetnika, fizičko lice obavezno je da pribavi rješenje o registraciji preduzetnika, koje donosi nadležni registracioni organ.
Član 19b
(1) Jedinstvena elektronska aplikacija je programsko rješenje za registraciju preduzetnika i dio je Jedinstvenog informacionog sistema za registraciju poslovnih subjekata u Republici Srpskoj.
(2) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, koji obuhvata osnivanje, promjenu podataka i prestanak obavljanja djelatnosti preduzetnika, koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju za unos, pregled podataka, dokumenata i izradu akata, u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(3) Pored podataka iz stava 2. ovog člana, jedinstvena elektronska aplikacija može sadržavati i druge podatke od značaja za poslovanje preduzetnika, u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(4) Jedinstvena elektronska aplikacija omogućava povezivanje registracionog organa sa Agencijom za posredničke, informatičke i finansijske usluge (u daljem tekstu: Agencija), Poreskom upravom Republike Srpske, kao i drugim institucijama, uz prethodnu saglasnost Ministarstva industrije, energetike i rudarstva.
(5) Agencija i Poreska uprava Republike Srpske, putem jedinstvene elektronske aplikacije, imaju pristup registru preduzetnika, radi pregleda podataka iz evidencije.
(6) Registracioni organ može koristiti jedinstvenu elektronsku aplikaciju i za pribavljanje, provjeru i razmjenu drugih podataka od značaja za postupak registracije preduzetnika, u skladu sa stavom 4. ovog člana.
(7) Registracioni organ obezbjeđuje i održava računarsku opremu (računar, štampač i skener) i pristup internetu, koji su potrebni za korišćenje jedinstvene elektronske aplikacije.
(8) Računarska oprema iz stava 7. ovog člana je oprema koju registracioni organ uobičajeno koristi u izvršavanju svojih redovnih aktivnosti.
(9) Registracioni organ određuje službenike koji imaju pristup jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji.
(10) Službenici iz stava 9. ovog člana dužni su da tokom rada u jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji postupaju u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
Član 20
(1) Na zahtjev stranog državljanina, registracioni organ donosi rješenje o odobrenju obavljanja preduzetničke djelatnosti ako ispunjava uslove utvrđene u članu 17. ovog zakona, a može početi sa obavljanjem djelatnosti po dobijanju radne dozvole.
(2) Strani državljanin dužan je da dostavi ovjerenu kopiju radne dozvole organu iz stava 1. ovog člana u roku od 30 dana od dana izdavanja rješenja o obavljanju preduzetničke djelatnosti.
Član 21
(1) Registracioni organ, na osnovu podnesenog zahtjeva i priloženih dokaza u skladu sa ovim zakonom, rješenjem odlučuje o registraciji, odnosno svim promjenama podataka od značaja za pravni promet.
(2) Registracioni organ dužan je da donese rješenje o registraciji preduzetnika, najkasnije u roku od dva dana od dana dostavljanja urednog zahtjeva.
(3) Rješenje o registraciji preduzetnika obavezno sadrži:
a) predmet zahtjeva (osnivanje ili promjene podataka ili prestanak obavljanja djelatnosti),
b) ime i prezime, adresu i broj lične karte preduzetnika, odnosno broj pasoša i državu izdavanja za stranog državljanina,
v) poslovno ime,
g) sjedište,
d) vrijeme obavljanja djelatnosti (tokom cijele godine ili sezonski),
đ) vrstu zanimanja (osnovno ili dopunsko ili dodatno),
e) mjesto obavljanja djelatnosti (poslovni prostor ili stambeni prostor ili bez prostora),
ž) šifru i naziv pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti u skladu sa klasifikacijom djelatnosti i
z) jedinstveni identifikacioni broj.
(4) Osim podataka iz stava 3. ovog člana, rješenje o registraciji preduzetnika može sadržavati ime i prezime, adresu i broj lične karte poslovođe, podatke o izdvojenoj jedinici i druge podatke od značaja za pravni promet.
(5) Registracioni organ obavezan je da bez odgađanja neposredno, poštom ili elektronskim putem, dostavi rješenje o registraciji preduzetnika podnosiocu zahtjeva, Agenciji, nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave Republike Srpske i nadležnom inspekcijskom organu.
(6) Preduzetnik može da obavlja samo one djelatnosti koje su navedene u rješenju o registraciji preduzetnika.
(7) Preduzetnik je dužan da počne sa obavljanjem djelatnosti najkasnije u roku od 30 dana od dana dostavljanja rješenja iz stava 1. ovog člana.
(8) Ispunjenost uslova za obavljanje djelatnosti provjerava nadležni inspekcijski organ u roku od 45 dana od dana dostavljanja rješenja o registraciji preduzetnika.
(9) Ako je posebnim propisom, kao uslov za obavljanje određene preduzetničke djelatnosti, predviđeno pribavljanje posebnog odobrenja, saglasnosti, dozvole ili drugog akta nadležnog organa, preduzetnik može početi sa obavljanjem djelatnosti po dobijanju odobrenja, saglasnosti ili drugog akta nadležnog organa.
(10) Za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika nije potrebno dostaviti dokaz o posjedovanju saglasnosti ili drugog akta nadležnog organa iz stava 9. ovog člana, a ova činjenica provjerava se u inspekcijskom pregledu.
(11) Vlada, na prijedlog Ministarstva industrije, energetike i rudarstva, a prema klasifikaciji djelatnosti, donosi uredbu kojom se propisuju djelatnosti koje se mogu obavljati kao preduzetničke djelatnosti, kao i za koje je nakon registracije, a prije početka obavljanja potrebno posebno odobrenje, saglasnost, dozvola ili drugi akt nadležnog organa.
(12) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, putem jedinstvene elektronske aplikacije pribavlja jedinstveni indentifikacioni broj od Poreske uprave Republike Srpske, što predstavlja registraciju kod poreskog organa.
(13) Preduzetnik može obavljati registrovane djelatnosti u spoljnotrgovinskom poslovanju, u skladu sa propisima kojima se uređuje spoljnotrgovinska politika.
Član 21a
(1) Registracioni organ, u postupku registracije preduzetnika, donosi akte u materijalnom i elektronskom obliku na obrascu koji je sastavni dio jedinstvene elektronske aplikacije.
(2) Akti u elektronskom obliku obavezno sadrže elektronski potpis u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument.
Član 21b
(1) Podaci navedeni u članu 21. st. 3. i 4. ovog zakona od značaja su za pravni promet i njihovu promjenu preduzetnik je obavezan da registruje.
(2) Upis i promjena informacija u vezi sa poslovnim telefonom, telefaksom, elektronskom poštom i internet stranicom preduzetnika ne predstavljaju poslovne promjene.
(3) Preduzetnik nije dužan da upis i promjenu informacija iz stava 2. ovog člana u registru preduzetnika pokreće putem propisanog zahtjeva za registraciju preduzetnika i ove izmjene ne podliježu plaćanju takse za postupak registracije preduzetnika, u skladu sa zakonom kojim se uređuju administrativne takse.
Član 21v
(1) Ako registracioni organ na osnovu rješenja posebnih propisa, a pregledom evidencije o preduzetnicima ili na osnovu akta nadležnog organa, ustanovi da preduzetnik obavlja djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, poziva preduzetnika da u roku od 30 dana od dana dostavljanja poziva podnese zahtjev za izmjenu ili brisanje ove djelatnosti.
(2) U slučaju da preduzetnik ne postupi na način iz stava 1. ovog člana, registracioni organ po službenoj dužnosti donosi rješenje, kojim se briše djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, a preduzetnik može nastaviti sa obavljanjem drugih registrovanih djelatnosti.
(3) Ako registracioni organ, postupanjem na način iz stava 2. ovog člana, briše pretežnu djelatnost preduzetnika, istim rješenjem za novu pretežnu djelatnost preduzetnika određuje prvu sljedeću registrovanu šifru djelatnosti.
Član 22
(1) Ako podnosilac zahtjeva ne postupi na način i u roku iz člana 19. stav 7. ovog zakona, registracioni organ odbacuje zaključkom zahtjev za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika.
(2) Registracioni organ odbija rješenjem zahtjev za izdavanje rješenja o registraciji preduzetnika, ako:
a) podnosilac zahtjeva traži obavljanje djelatnosti koju može obavljati isključivo pravno lice ili
b) podnosilac zahtjeva ne ispunjava uslove iz člana 17. stava 1. t. a) i b) ili
v) predloženo poslovno ime izaziva zabunu o identitetu sa drugim registrovanim preduzetnikom, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti preduzetnika.
(3) U slučaju da nije ispunjen uslov iz člana 17. stav 1. tačka đ), registracioni organ o ovoj činjenici u pisanoj formi obavještava podnosioca zahtjeva i upućuje ga da u roku od 15 dana od dostavljanja obavještenja riješi pitanje svojih poreskih obaveza kod nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske.
(4) Ako poslije isteka roka iz stava 3. ovog člana, registracioni organ putem elektronske aplikacije za registraciju preduzetnika utvrdi da nije ispunjen uslov iz člana 17. stav 1. tačka đ) ovog zakona, donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(5) Izuzetno od stava 4. ovog člana, u slučajevima kada se izmirenost poreskih obaveza ne može provjeriti putem jedinstvene elektronske aplikacije, registracioni organ može od podnosioca zahtjeva tražiti da u roku od deset dana dostavi uvjerenje izdato od nadležne jedinice Poreske uprave Republike Srpske, da nema dospjelih a neizmirenih poreskih obaveza i koje nije starije od osam dana.
(6) Ako na osnovu uvjerenja iz stava 5. ovog člana proističe da podnosilac zahtjeva ima dospjele a neizmirene poreske obaveze, registracioni organ donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za registraciju preduzetnika.
(7) Protiv akata iz st. 1, 2, 4. i 6. ovog člana dozvoljena je žalba ministarstvu nadležnom za pretežnu djelatnost koja je predmet registracije ili drugom nadležnom organu uprave u skladu sa posebnim propisima.
Član 23
(1) Na zahtjev fizičkog lica koje namjerava da počne sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti, a ne raspolaže poslovnim prostorom ili sredstvima rada, registracioni organ može izdati rješenje o registraciji pripremnih radnji za obavljanje preduzetničke djelatnosti, a najduže na period do godinu dana.
(2) Rješenje iz stava 1. ovog člana registracioni organ upisuje u registar preduzetnika.
(3) Prije početka obavljanja preduzetničke djelatnosti lice iz stava 1. ovog člana dužno je da se obrati registracionom organu sa zahtjevom za izdavanje rješenja iz člana 21. stav 1.
4. Sjedište i poslovno ime
Član 24
(1) Sjedište preduzetnika je mjesto u kome preduzetnik obavlja djelatnost.
(2) Ako za obavljanje djelatnosti nije potreban poslovni prostor, sjedištem se smatra mjesto u kojem preduzetnik ima prebivalište.
Član 25
(1) Preduzetnik može promijeniti sjedište na području jedinice lokalne samouprave u kojoj obavlja djelatnost, kao i da prenese sjedište na područje druge jedinice lokalne samouprave.
(2) U slučajevima iz stava 1. ovog člana preduzetnik podnosi zahtjev za promjenu sjedišta i rješenje o obavljanju djelatnosti registracionom organu na čijem će području biti novo sjedište.
(3) Registracioni organ iz stava 2. ovog člana, u roku od dva dana od dana prijema zahtjeva donosi rješenje o promjeni sjedišta i upisuje preduzetnika u registar.
(4) (brisano)
(5) Organ koji je donio rješenje o promjeni sjedišta preduzetnika o tome obavještava nadležne organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona, kao i organ prethodnog sjedišta, ako je promjena na područje druge jedinice lokalne samouprave, radi brisanja preduzetnika iz registra.
Član 26
(1) Preduzetnik obavlja djelatnost pod poslovnim imenom.
(2) Poslovno ime preduzetnika obavezno sadrži opis djelatnosti, naziv, ime i prezime preduzetnika, oznaku s. p. (samostalni preduzetnik) i mjesto sjedišta, bez navođenja adrese, a može sadržavati i posebne oznake (crteži, slike i oznake kojima se bliže određuje djelatnost).
(3) Poslovno ime ne može sadržavati nazive i oznake koji su u suprotnosti sa važećim propisima i međunarodnim konvencijama.
(4) Poslovno ime preduzetnika mora da se razlikuje od naziva poslovnog imena drugog preduzetnika tako da ne izaziva zabunu o identitetu sa drugim preduzetnikom na području iste jedinice lokalne samouprave, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti preduzetnika.
(5) Ako više preduzetnika zajednički obavlja djelatnost, poslovno ime sadrži imena svih osnivača ili jednog ili više njih i oznaku "i ostali".
(6) Preduzetnik je dužan da poslovno ime istakne na ulazu u objekat u sjedištu i izdvojenoj jedinici, odnosno na ulazu u stambeni objekat, ako djelatnost obavlja u stambenom prostoru.
(7) Ako preduzetnik obavlja djelatnost izvan sjedišta, odnosno obavlja djelatnost bez poslovnog prostora, dužan je da poslovno ime istakne na mjestu odnosno objektu gdje takvu djelatnost obavlja.
(8) Promjenu poslovnog imena preduzetnik je dužan da prijavi nadležnom organu, koji donosi rješenje o promjeni poslovnog imena i upisuje promjenu poslovnog imena u registar preduzetnika.
(9) Na pitanja koja se odnose na poslovno ime i koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe Zakona o privrednim društvima.
(10) Preduzetnik može registrovati i u pravnom prometu koristiti skraćeno poslovno ime koje sadrži naziv, ime i prezime preduzetnika, oznaku s. p. (samostalni preduzetnik) i mjesto sjedišta bez navođenja adrese.
(11) Registracioni organ dužan je da, po službenoj dužnosti, vodi računa da u registar ne upiše poslovno ime preduzetnika, koje može izazivati zabunu o poslovnom identitetu, odnosno zabunu u pogledu djelatnosti sa drugim registrovanim preduzetnikom.
(12) Registracioni organ dužan je da u postupku registracije preduzetnika unese u rješenje o registraciji sve obavezne elemente poslovnog imena iz st. 2. i 10. ovog člana.
Član 26a
(1) Ako preduzetnik smatra da je registracioni organ postupio suprotno odredbi člana 26. stav 11. ovog zakona, može tužbom pred nadležnim okružnim privrednim sudom tražiti promjenu poslovnog imena preduzetnika, za kojeg smatra da čini povredu njegovog poslovnog imena, kao i naknadu nastale štete.
(2) Tužba iz stava 1. ovog člana može se podnijeti u roku od dvije godine od dana registracije preduzetnika koji je tužen.
(3) Postupak po tužbi iz stava 1. ovog člana je hitan.
(4) Presudu kojom se nalaže promjena poslovnog imena preduzetnika koji je tužen okružni privredni sud dostavlja registracionom organu.
(5) Preduzetnik kome se nalaže promjena poslovnog imena dužan je da u roku od 30 dana od pravnosnažnosti presude iz stava 4. ovog člana izvrši promjenu poslovnog imena kod nadležnog registracionog organa.
5. Poslovođa, izdvojena jedinica i dužnosti preduzetnika
Član 27
(1) Preduzetnik može pisanim ovlašćenjem povjeriti vođenje poslovanja poslovođi, koji je u radnom odnosu kod preduzetnika.
(2) Vođenje poslovanja posredstvom poslovođe može biti opšte ili ograničeno, na jednu ili više izdvojenih jedinica.
(3) Ako su za obavljanje djelatnosti preduzetnika propisani posebni uslovi u pogledu stručne spreme i zdravstvene sposobnosti, poslovođa mora ispunjavati te uslove.
(4) Poslovođa vodi posao u ime i za račun preduzetnika.
(5) Preduzetnik prijavljuje vođenje poslovanja posredstvom poslovođe registracionom organu koji donosi rješenje o registraciji i vrši njegov upis u registar preduzetnika.
Član 28
(1) Preduzetnik može obavljati djelatnost i posredstvom izdvojene jedinice, koja predstavlja njegov organizacioni dio.
(2) U jednoj ili više izdvojenih jedinica preduzetnik može obavljati djelatnosti različite od pretežne djelatnosti i drugih djelatnosti koje obavlja u sjedištu, ako ispunjava uslove za njihovo obavljanje.
(3) Preduzetnik ima obavezu da u svakoj izdvojenoj jedinici zaposli radnika, a u izdvojenoj jedinici u kojoj zapošljava više od tri radnika imenuje poslovođu.
(4) Obavljanje preduzetničke djelatnosti u izdvojenoj jedinici preduzetnik prijavljuje registracionom organu.
(5) Organ iz stava 4. ovog člana donosi rješenje o obavljanju djelatnosti u izdvojenoj jedinici, koje upisuje u registar i o tome obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona, i nadležni organ sjedišta preduzetnika ako je izdvojena jedinica na području druge jedinice lokalne samouprave.
(6) Prije prestanka obavljanja djelatnosti u izdvojenoj jedinici, preduzetnik je dužan da registruje prestanak rada izdvojene jedinice.
(7) Preduzetnici čije poslovno ime sadrži oznaku za izdvojenu jedinicu nemaju obavezu da nakon stupanja na snagu ovog zakona ovu oznaku zamjenjuju oznakom za izdvojenu jedinicu (IJ).
Član 29
Preduzetnik je dužan da:
a) u poslovnom prostoru ili za vrijeme obavljanja djelatnosti posjeduje rješenje o registraciji preduzetnika,
b) odobrenu djelatnost obavlja kvalitetno u skladu sa propisima, dobrim poslovnim običajima i poslovnim moralom,
v) na vidnom mjestu istakne radno vrijeme i da ga se pridržava,
g) na vidnom mjestu istakne cjenovnik svojih proizvoda, odnosno usluga na način dostupan kupcima, odnosno korisnicima usluga,
d) kupcu, odnosno korisniku usluga izda račun o prodatoj robi, odnosno izvršenim uslugama,
đ) garantuje kvalitet proizvoda, odnosno usluga i otkloni nedostatke ili nadoknadi pričinjenu štetu kupcu proizvoda, odnosno korisniku usluga, u skladu sa važećim propisima i standardima,
e) vodi propisanu evidenciju o obavljanju djelatnosti,
ž) prijavi promjenu poslovnog sjedišta,
z) sprovodi propisane mjere zaštite na radu i zaštite životne sredine koje se odnose na obavljanje registrovanih djelatnosti,
i) zaključi ugovor sa radnikom u skladu sa zakonom, kolektivnim ugovorom i drugim propisima kojima se uređuju radni odnosi,
j) prijavi vođenje poslovanja posredstvom poslovođe i
k) obavijesti registracioni organ u slučaju nepostojanja uslova za obavljanje preduzetničke djelatnosti.
6. Privremeni prestanak i prestanak obavljanja djelatnosti
Član 30
(1) U toku poslovanja preduzetnik može privremeno prestati da obavlja preduzetničke djelatnosti u ukupnom trajanju do šest mjeseci u periodu od dvije godine.
(2) Zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti sadrži razloge i trajanje privremenog prestanka, i podnosi se registracionom organu najkasnije u roku od osam dana prije prestanka obavljanja djelatnosti.
(3) Evidenciju o ukupnom trajanju privremenog prestanka obavljanja djelatnosti vodi registracioni organ.
(4) Izuzetno, preduzetnik može prestati da obavlja preduzetničke djelatnosti i duže od roka iz stava 1. ovog člana u sljedećim slučajevima:
a) bolesti, stručnog usavršavanja ili nastupanja više sile, najduže do dvije godine neprekidno i
b) korišćenja porodiljskog odsustva, najduže do navršene treće godine života djeteta.
(5) Za slučajeve iz stava 4. ovog člana, potrebno je uz zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti priložiti i odgovarajuće dokaze.
(6) Za vrijeme privremenog prestanka obavljanja preduzetničke djelatnosti preduzetniku nije dopušteno obavljanje djelatnosti.
(7) O okončanju privremenog prestanka i ponovnom početku obavljanja preduzetničke djelatnosti preduzetnik je dužan da pisanim putem obavijesti nadležni organ najkasnije u roku od osam dana po isteku vremena privremenog prestanka obavljanja djelatnosti.
(8) Registracioni organ o privremenom prestanku obavljanja djelatnosti donosi rješenje o registraciji koje upisuje u registar.
(9) Registracioni organ, o privremenom prestanku obavljanja djelatnosti, obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(10) U slučaju da preduzetnik namjerava početi sa poslovanjem prije isteka perioda utvrđenog rješenjem o registraciji privremenog prestanka obavljanja djelatnosti, podnosi zahtjev registracionom organu koji donosi rješenje o okončanju privremenog prestanka i nastavku rada preduzetnika, koje dostavlja u skladu sa članom 21. stav 5. ovog zakona.
Član 31
(1) Preduzetnik prestaje da obavlja djelatnost odjavom ili po sili zakona.
(2) Ako preduzetnik prestaje da obavlja djelatnost po osnovu odjave, dužan je da prije prestanka rada podnese zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti kod nadležnog registracionog organa.
(3) Preduzetnik koji osim u sjedištu posluje i u izdvojenim jedinicama obavezan je da izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica, prije podnošenja zahtjeva za odjavu obavljanja djelatnosti.
(4) Ako registracioni organ prilikom razmatranja zahtjeva za odjavu obavljanja djelatnosti utvrdi da preduzetnik ima izdvojene jedinice, u pisanoj formi upućuje preduzetnika da u roku od 15 dana od dostavljanja obavještenja izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica.
(5) U slučaju da preduzetnik ne izvrši odjavu svih izdvojenih jedinica u roku iz stava 4. ovog člana, registracioni organ odbija zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti.
(6) Zahtjev za odjavu obavljanja djelatnosti podnosi se u pisanoj formi prije prestanka rada, kod registracionog organa, koji donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti i briše preduzetnika iz registra.
(7) Ako u zahtjevu za odjavu nije naveden datum prestanka obavljanja djelatnosti, prestanak se utvrđuje danom podnošenja zahtjeva za prestanak obavljanja djelatnosti i ne može se utvrditi retroaktivno.
(8) Protiv rješenja o prestanku obavljanja djelatnosti, donesenim na osnovu zahtjeva za odjavu ili po sili zakona, dozvoljena je žalba Ministarstvu koje je nadležno za pretežnu djelatnost preduzetnika ili drugom nadležnom organu uprave u skladu sa posebnim propisima.
Član 32
(1) Registracioni organ na osnovu saznanja i utvrđenog činjeničnog stanja donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra, u sljedećim slučajevima:
a) smrti preduzetnika, ako ne bude podnesen zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti u roku od 90 dana,
b) ako se ostavinski postupak ne okonča u skladu sa članom 33. stav 5. ovog zakona,
v) ako prestanu da postoje prirodni i drugi uslovi za obavljanje djelatnosti,
g) ako je preduzetniku pravosnažnim aktom izrečena zaštitna mjera zabrane obavljanja djelatnosti,
d) ako preduzetnik ne podnose zahtjev u skladu sa članom 23. stav 3. ovog zakona,
đ) ako preduzetnik ne prijavi nastavak rada u skladu sa članom 30. stav 7. ovog zakona,
e) danom stupanja na izdržavanje kazne, ako bude osuđen pravosnažnom presudom na kaznu zatvora dužu od šest mjeseci,
ž) gubitkom poslovne sposobnosti, ako ne bude podnesen zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti u roku od 30 dana,
z) ako strani državljanin ne dostavi radnu dozvolu u roku iz člana 20. stav 2. ovog zakona,
i) ako preduzetnik ima registrovanu samo jednu djelatnost koja se može obavljati isključivo u formi pravnog lica, a ne podnese zahtjev za njenu izmjenu u skladu sa članom 21v. stav 1. ovog zakona,
j) ako preduzetnik ne izvrši promjenu poslovnog imena u roku od 30 dana od dana pravosnažnosti presude iz člana 26a. stav 5. ovog zakona i
k) ako nadležni organ utvrdi da je preduzetniku izdato rješenje o registraciji na osnovu lažnih isprava, koje se odnose na uslove za obavljanje preduzetničke djelatnosti.
(2) Osim slučajeva iz stava 1. ovog člana, registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti, briše preduzetnika iz registra i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona i ako nadležni Sud časti pri Komori predloži da se za preduzetnika donese rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti.
(3) Inicijativu za prestanak obavljanja djelatnosti po sili zakona, uz podnošenje odgovarajućih dokaza kojima se potvrđuje nastupanje činjenica iz stava 1. ovog člana, može podnijeti fizičko lice ili nadležni organ.
(4) Troškove postupka donošenja rješenja o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona snosi registracioni organ.
(5) Registracioni organ koji ima saznanja da preduzetnik ne obavlja djelatnost, a u cilju utvrđivanja činjeničnog stanja može uputiti pismeno na adresu sjedišta, odnosno izdvojene jedinice preduzetnika.
(6) Registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra, ako preduzetnik pismeno iz stava 5. ovog člana ne zaprimi, uz uslov da je pismeno koje je trebalo biti dostavljeno bilo istaknuto 15 dana na oglasnoj tabli registracionog organa.
(7) U slučaju da je preduzetnik zaprimio pismeno iz stava 5. ovog člana, registracioni organ donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti po sili zakona i briše preduzetnika iz registra ako:
a) preduzetnik ne odgovori u roku od 15 dana od dana dostavljanja pismena i
b) preduzetnik u roku od 15 dana od dana dostavljanja pismena, u pisanoj formi, obavijesti registracioni organ da više ne obavlja djelatnost.
(8) U slučaju da preduzetnik, osim u sjedištu posluje i u izdvojenim jedinicama, registracioni organ sjedišta donosi rješenja kojima utvrđuje prestanak obavljanja djelatnosti i prestanak rada izdvojene jedinice.
(9) Ako preduzetnik ima jednu ili više izdvojenih jedinica u jedinici lokalne samouprave na čijem području nije njegovo sjedište, registracioni organ sjedišta preduzetnika traži od registracionog organa na čijem području preduzetnik ima izdvojene jedinice da utvrdi da li preduzetnik obavlja djelatnost.
(10) Registracioni organ na čijem području preduzetnik ima izdvojenu jedinicu, a nema sjedište, u saradnji sa nadležnim inspekcijskim i poreskim organima, utvrđuje da li preduzetnik obavlja djelatnost u izdvojenoj jedinici.
(11) Ako preduzetnik ne obavlja djelatnost u izdvojenoj jedinici, registracioni organ na čijem području preduzetnik ima izdvojenu jedinicu donosi rješenje o prestanku rada izdvojene jedinice.
(12) Registracioni organ iz stava 11. ovog člana dostavlja rješenje o prestanku rada izdvojene jedinice registracionom organu na čijem području preduzetnik ima sjedište.
(13) Poslije zaprimanja rješenja iz stava 12. ovog člana, registracioni organ na čijem području preduzetnik ima sjedište donosi rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti preduzetnika.
7. Nastavak obavljanja djelatnosti
Član 33
(1) U slučaju smrti preduzetnika, član porodičnog domaćinstva, odnosno nasljednik može da nastavi obavljanje djelatnosti lično ili posredstvom zaposlenog radnika - privremenog poslovođe koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
(2) Zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti podnosi se najkasnije u roku od 90 dana od dana smrti preduzetnika.
(3) Uz zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana prilažu se izvod iz matične knjige umrlih za preduzetnika, dokazi o ispunjenju uslova iz člana 17. ovog zakona i međusobni sporazum o nastavku obavljanja djelatnosti koji potpisuju članovi porodičnog domaćinstva, odnosno nasljednici.
(4) Registracioni organ o nastavku obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana donosi rješenje, nastavak upisuje u registar preduzetnika i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(5) Nastavak obavljanja djelatnosti traje do okončanja ostavin skog postupka, a najduže dvije godine.
(6) Nasljednik koji je naslijedio imovinu koja je u vezi sa obavljanjem preduzetničke djelatnosti, ako namjerava da nastavi obavljanje djelatnosti, dužan je da registracionom organu podnese zahtjev u skladu sa članom 19. ovog zakona.
Član 34
(1) U slučaju gubitka poslovne sposobnosti preduzetnika, imenovani staralac preduzetnika može nastavati obavljanje djelatnosti lično ili posredstvom zaposlenog radnika koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
(2) Zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti podnosi se najkasnije u roku od 30 dana od dana pravosnažnosti odluke kojom je utvrđena poslovna nesposobnost preduzetnika.
(3) Uz zahtjev za nastavak obavljanja djelatnosti iz stava 2. ovog člana prilaže se pravosnažna sudska odluka o oduzimanju poslovne sposobnosti i dokazi iz člana 17. ovog zakona.
(4) Registracioni organ o nastavku obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog člana donosi rješenje, nastavak upisuje u registar preduzetnika i obavještava organe iz člana 21. stav 5. ovog zakona.
(5) U slučaju stupanja na izdržavanje kazne zatvora duže od šest mjeseci preduzetnik može nastaviti obavljanje djelatnosti posredstvom poslovođe koji ispunjava uslove iz člana 17. ovog zakona.
8. Registar preduzetnika
Član 35
(1) Registracioni organ vodi registar preduzetnika.
(2) U registar iz stava 1. ovog člana obavezno se upisuju podaci iz rješenja o registraciji, odnosno sve promjene podataka od značaja za pravni promet za koje se izdaje rješenje o registraciji.
(3) Ministar donosi pravilnik o sadržaju i načinu vođenja registra iz stava 1. ovog člana.
Član 35a
(1) Registar preduzetnika vodi se u elektronskom i pisanom obliku.
(2) Registracioni organ koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju za vođenje registra preduzetnika u elektronskom obliku.
(3) Registracioni organ unosi u elektronskoj formi u jedinstvenu elektronsku aplikaciju dokumente na osnovu kojih sprovodi postupak registracije preduzetnika i koji se donose u postupku registracije preduzetnika.
(4) Registar preduzetnika sastoji se od dva dijela, i to:
a) aktivnog dijela i
b) pasivnog dijela.
(5) U aktivnom dijelu registra preduzetnika, preduzetnici mogu imati sljedeći status:
a) aktivan - obavlja djelatnost,
Link 1 --
Link 2 -- Link 3 -- Link 4 --
Link 5 -- Link 6 -- Link 7
b) privremeno odjavljen - u određenom periodu ne obavlja djelatnost,
v) odjavljen - utvrđen prestanak obavljanja djelatnosti i
g) u pripremi - određen period za početak obavljanja djelatnosti.
(6) Preduzetnici koji imaju status - odjavljen unose se u pasivni dio registra poslije isteka kalendarske godine u kojoj im je utvrđen prestanak obavljanja djelatnosti.
(7) Preduzetnicima koji posluju smatraju se preduzetnici koji se nalaze u aktivnom dijelu registra i imaju status - aktivan i privremeno odjavljen.
(8) Registracioni organ povezuje se putem jedinstvene elektronske aplikacije sa centralnim registrom preduzetnika.
(9) Registracioni organ, po zahtjevu stranke, izdaje izvod ili uvjerenje ili potvrdu o podacima iz registra preduzetnika.
(10) Izvod je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke na propisan način i sadrži aktuelne podatke iz registra preduzetnika.
(11) Uvjerenje je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke na propisan način i sadrži podatak ili podatke koji su prestali da važe.
(12) Potvrda je ovjerena isprava koja se izdaje na zahtjev zainteresovane stranke i u kojoj se navodi pojedinačni aktivni podatak.
(13) Način korišćenja i pristupa registru preduzetnika u elektronskom obliku, obrasce akata koji se donose u postupku registracije i prilikom izdavanja izvoda, uvjerenja ili potvrde, kao i utvrđivanje obima podataka o preduzetnicima koji su javno dostupni detaljnije se uređuju u propisu iz člana 35. stav 3. ovog zakona.
Član 35b
(1) Registar preduzetnika u elektronskom obliku obavezno sadrži podatke o preduzetnicima koji su izvršili usklađivanje sa odredbama Zakona, i koji su:
a) na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili status - u pripremi i
b) poslije 1. januara 2015. godine stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili status - u pripremi ili odjavljen.
(2) Registracioni organ dužan je da:
a) u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona unese u registar preduzetnika podatke iz stava 1. ovog člana i
b) u roku od godinu dana od stupanja na snagu ovog zakona skenira sva rješenja za preduzetnike iz stava 1. ovog člana i unese ih u registar preduzetnika.
(3) Rješenja iz stava 2. tačka b) ovog člana obuhvataju sve akte donesene u postupku registracije preduzetnika, od trenutka njihovog osnivanja zaključno sa posljednjom promjenom podataka.
(4) Izuzetno od stava 1. ovog člana, registracioni organ može u registar preduzetnika unijeti i podatke o preduzetnicima koji su prije 1. januara 2015. godine imali status - odjavljen, uz uslov da su prije prestanka obavljanja djelatnosti izvršili usklađivanje sa odredbama Zakona.
(5) U slučaju iz stava 4. ovog člana, registracioni organ obavezan je da skenira rješenje na osnovu kojeg je preduzetnik otpočeo sa obavljanjem djelatnosti i rješenje o prestanku obavljanja djelatnosti i unese ga u registar preduzetnika.
Član 36
(1) Agencija vodi centralni registar preduzetnika u Republici Srpskoj, koji obuhvata podatke iz registara preduzetnika koji vode nadležni registracioni organi, kao i druge podatke od značaja za praćenje poslovanja preduzetnika.
(2) Centralni registar preduzetnika je dio Registra poslovnih subjekata Republike Srpske.
(3) Agencija u potpunosti raspolaže svim podacima unesenim u centralni registar preduzetnika, a registracioni organ u potpunosti raspolaže podacima koje unosi u postupku registracije preduzetnika u jedinstvenu elektronsku aplikaciju.
(4) Agencija, uz saglasnost Ministarstva industrije, energetike i rudarstva, donosi pravilnik kojim se uređuje čuvanje, preuzimanje i razmjena podataka i informacija između nadležnih organa, struktura polugodišnjih i godišnjih podataka o preduzetnicima koja se objavljuje, sadržaj i način vođenja centralnog registra preduzetnika, kao i način pretrage, pregleda i preuzimanja podataka u elektronskoj formi koji su javno dostupni.
(5) U cilju javnosti podataka, Agencija na svojoj internet stranici omogućava svim zainteresovanim licima pretragu i pregled podataka koji su predmet registracije, a u skladu sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(6) Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva ima pristup centralnom registru preduzetnika.
(7) Na zahtjev Republičke uprave za inspekcijske poslove ili Komore, registracioni organ, odnosno Agencija, po službenoj dužnosti, dostavljaju podatke o preduzetnicima.
(8) Agencija je dužna da na svojoj internet stranici objavljuje zbirne polugodišnje i godišnje podatke o preduzetnicima u Republici Srpskoj.
(9) Po zahtjevu zainteresovane stranke, Agencija izdaje izvod iz centralnog registra preduzetnika.
III - MAJSTORSKO ZVANjE
Član 37
Majstorsko zvanje obezbjeđuje sticanje specifičnih stručnoteorijskih i praktičnih znanja za obavljanje određene zanatske djelatnosti, vještina i kompetencija potrebnih za samostalno vođenje poslovanja, te znanja potrebnih za obučavanje drugih lica u zanatskoj djelatnosti.
Član 38
(1) Zanatlija je fizičko lice koje je stručno osposobljeno za obavljanje zanatske djelatnosti.
(2) Zvanje majstora zanatlija stiče polaganjem majstorskog ispita.
(3) Zanatlija može pristupiti polaganju majstorskog ispita ako ispunjava sljedeće uslove:
a) posjeduje odgovarajuću srednju stručnu spremu i najmanje dvije godine radnog iskustva u zanatu za koji želi steći majstorsko zvanje ili
b) ima najmanje pet godina radnog iskustva u zanimanju za koje želi da polaže majstorski ispit, a ne posjeduje odgovarajuću srednju stručnu spremu.
(4) Posebnim propisom za određenu zanatsku djelatnost može se propisati obaveznost posjedovanja majstorskog zvanja za njeno obavljanje.
Član 39
(1) Majstorski ispit polaže se pred komisijom, koju imenuje Komora uz prethodno pribavljeno mišljenje Zavoda za obrazovanje odraslih.
(2) Članovima komisije pripada naknada za rad.
(3) Na majstorskom ispitu zanatlija dokazuje praktična i teorijska, strukovna znanja i vještine neophodne za samostalno obavljanje zanata i znanja potrebna za obučavanje drugih lica.
(4) Članovi komisije za polaganje teorijskog dijela ispita imenuju se iz evidencije nastavnika koju vodi Zavod za obrazovanje odraslih, a članovi komisije za polaganje praktičnog dijela ispita imenuju se iz evidencije koju vodi Komora.
(5) Program majstorskog ispita donosi ministarstvo nadležno za određenu zanatsku djelatnost, na prijedlog Zavoda za obrazovanje odraslih, koji prethodno pribavlja mišljenja ministarstva nadležnog za preduzetništvo za dio koji obuhvata potrebna znanja za samostalno vođenje posla i ministarstva nadležnog za obrazovanje za dio koji obuhvata znanja potrebna za obučavanje drugih lica.
(6) Pravilnik o načinu polaganja majstorskog ispita, uslovi i dokumentacija koja se prilaže prilikom polaganja majstorskog ispita, način formiranja, dužnosti i naknada za rad članova komisije, ocjenjivanje i trajanje ispita, postupak u slučaju prigovora kandidata i sadržaj uvjerenja o majstorskom zvanju donosi ministar, uz prethodno pribavljeno mišljenje Zavoda za obrazovanje odraslih.
(7) Registar zanatlija sa položenim majstorskim ispitom vodi Komora.
(8) Troškove polaganja majstorskog ispita snosi kandidat.
(9) Troškove polaganja majstorskog ispita utvrđuje ministar nadležan za određenu zanatsku djelatnost.
Član 40
(1) Komora može organizovati centre za obuku.
(2) Pripremu za polaganje majstorskog ispita iz teorijskog dijela, u skladu sa uslovima i procedurama predviđenim propisima koji uređuju oblast obrazovanja odraslih, mogu organizovati i organizatori obrazovanja odraslih.
(3) U centrima za obuku može se vršiti praktični dio obuke učenika u srednjim školama i praktični dio obuke polaznika obrazovanja odraslih u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(4) Praktični dio obuke mogu izvoditi i lica sa stečenim majstorskim zvanjem u odgovarajućem zanimanju.
(5) Odobrenje za rad centara koji vrše praktični dio obuke za programe obrazovanja odraslih izdaje Zavod za obrazovanje odraslih prema proceduri koja se odnosi na izdavanje odobrenja organizatorima obrazovanja odraslih.
(6) Obavljanje praktičnog dijela obuke iz programa obrazovanja odraslih može se vršiti i u zanatskim radnjama koje ispunjavaju uslove za obuku i imaju zaključen ugovor sa centrom za obuku ili drugim organizatorom obrazovanja odraslih.
(7) Radnja u kojoj se izvodi praktična obuka mora biti opremljena za obučavanje u skladu sa propisanim uslovima.
(8) Ispunjenost uslova iz stava 5. ovog člana utvrđuje Komora, koja vodi registar zanatskih radnji koje mogu vršiti praktičnu obuku polaznika obrazovanja odraslih i obavještava Zavod za obrazovanje odraslih o upisu radnji u registar.
(9) Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom, a odnose se na polaganje majstorskog ispita, primjenjuju se odredbe propisa kojima je uređena oblast obrazovanja odraslih.
(10) Nadzor nad zakonitošću sprovođenja polaganja majstorskog ispita, rada centara za obuku i zanatlija koje vrše praktičnu obuku iz programa obrazovanja odraslih sprovodi Zavod za obrazovanje odraslih.
IV - ORGANIZOVANjE PREDUZETNIKA
Član 41
(1) Komora je samostalna, stručnoposlovna, nevladina i neprofitna asocijacija koja zastupa i usklađuje zajedničke interese preduzetnika na području Republike Srpske i kojoj je ovim zakonom povjereno vršenje javnih ovlašćenja.
(2) Komora je pravno lice sa sjedištem u Banjoj Luci.
(3) Rad Komore je javan.
Član 42
(1) Preduzetnici postaju članovi Komore upisom u registar preduzetnika.
(2) Članovi Komore mogu biti i druge organizacije, asocijacije i strukovna udruženja preduzetnika koji za to izraze interes, a u skladu sa Statutom Komore.
Član 43
(1) Komora organizuje svoj rad u jednoj ili više jedinica lokalne samouprave koje su teritorijalno povezane posredstvom udruženja preduzetnika (u daljem tekstu: udruženje) kao osnovne organizacione jedinice jedinstvenog komorskog sistema.
(2) Komora može svoj rad organizovati i posredstvom kancelarija i područnih komora u skladu sa Statutom.
(3) Organizacija i djelokrug rada, međusobna prava i obaveze između Komore i organizacionih jedinica utvrđuju se ovim zakonom, statutom i odlukama Skupštine Komore.
Član 44
(1) Statutom udruženja i područne komore uređuju se organi, način njihovog izbora, zadaci, međusobna prava i obaveze članova udruženja i područne komore, unutrašnja organizacija, teritorija djelovanja, izborne procedure i druga pitanja od značaja za rad udruženja i područne komore.
(2) Na statut udruženja i područne komore saglasnost daje Komora.
Član 45
(1) Zadaci udruženja u skladu sa ovim zakonom su da:
a) zastupa interese članova udruženja pred nadležnim organima jedinice lokalne samouprave,
b) pokreće inicijative, daje prijedloge i mišljenja nadležnim organima jedinice lokalne samouprave prilikom donošenja politika lokalnog razvoja, programa podrške i drugih dokumenata i mjera od interesa za članove udruženja,
v) informiše i pruža savjetodavne i druge usluge svojim članovima prilikom osnivanja i obavljanja djelatnosti,
g) organizuje i učestvuje u manifestacijama i drugim skupovima kojima se promovišu proizvodi i usluge članova udruženja u zemlji i inostranstvu,
d) sarađuje sa nadležnim organima jedinice lokalne samouprave pri određivanju radnog vremena preduzetničkih objekata,
đ) promoviše upis u srednje stručne škole, sticanje majstorskog zvanja, stručnih i drugih znanja od interesa za obavljanje djelatnosti preduzetnika pri čemu može organizovati prezentacije, seminare i obuke,
e) podstiče i razvija djelatnost starih zanata, umjetničkih zanata i domaće radinosti,
ž) sarađuje sa udruženjima, nevladinim i drugim organizacijama preduzetnika i
z) sprovodi zadatke povjerene od Komore i druge poslove od interesa za svoje članove u skladu sa ovim zakonom i Statutom.
(2) Udruženje usklađuje programske aktivnosti sa programima rada Komore.
(3) Udruženje je dužno da sačini i dostavi godišnji program rada i finansijskog plana poslovanja, godišnji izvještaj o radu i finansijski izvještaj, kao i druge analize i informacije za potrebe Komore.
Član 46
(1) Zadaci Komore u skladu sa ovim zakonom su:
a) da zastupa interese članova Komore pred nadležnim organima i organizacijama Republike Srpske,
b) da pokreće inicijative, daje prijedloge i mišljenja nadležnim organima i organizacijama u vezi sa donošenjem propisa i mjera koje se tiču preduzetništva i preduzetnika,
v) da pruža usluge poslovnog savjetovanja, stručne i savjetodavne pomoći prilikom osnivanja i poslovanja radnje, kao i da pruža konsultantske usluge u skladu sa iskazanim interesima članova Komore,
g) da promoviše proizvode i usluge članova Komore u zemlji i inostranstvu i posredstvom interneta, organizovanje nastupa na sajmovima, izdavanje publikacija, kataloga i glasila i vršenje drugih promotivnih aktivnosti,
d) promocija, informisanje, savjetovanje i učestvovanje u aktivnostima i poslovima koji su u vezi sa srednjim stručnim obrazovanjem, sticanjem majstorskog zvanja, dokvalifikacijom, prekvalifikacijom i osposobljavanjem za potrebe preduzetničkih djelatnosti, starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinošću,
đ) analiza tržišnih uslova i mogućnosti razvoja preduzetništva,
e) poslovno povezivanje, usklađivanje interesa, podsticanje lojalne konkurencije i suzbijanje nelojalne konkurencije, zaštita dobrih poslovnih običaja, poslovnog morala i razvijanje poslovnih odnosa na domaćem i inostranom tržištu članova Komore, saradnja sa drugim organizacijama i komorama,
ž) da podstiče unapređivanje kvaliteta proizvoda i usluga, uvođenja inovacija, zaštite životne sredine, zaštite na radu, zaštite potrošača i promovisanje energetske efikasnosti,
z) da razvija informacioni sistem i poslovno informisanje, te informiše članstvo o stručnim, poslovnim i tehnološkim pitanjima i novostima iz djelokruga rada,
i) da dostavlja informacije po zahtjevu nadležnog ministarstva,
j) zaštita i unapređivanje zanatskih djelatnosti, starih i umjetničkih zanata i domaće radinosti,
k) da podstiče, pomaže, koordinira i vrši nadzor nad radom i ispunjavanjem zakonom i Statutom propisanih zadataka organizacionih jedinica Komore,
l) vodi evidenciju o organizacionim jedinicama komore,
lj) da vrši javna ovlašćenja koja su povjerena Komori ovim zakonom i drugim zakonima,
m) da izdaje potvrde o proizvodima svojih članova, a koje nisu propisane drugim propisom i
n) da obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i Statutom.
(2) O vršenju javnih ovlašćenja Komora podnosi izvještaj odgovarajućem organu u skladu sa povjerenim ovlašćenjima.
Član 47
(1) Organi Komore su Skupština, Upravni odbor i direktor.
(2) Pri izboru članova za Skupštinu i Upravni odbor Komore uvažavaće se strukovna, teritorijalna i polna struktura članova Komore.
(3) Mandat članovima organa Komore iz stava 1. ovog člana traje četiri godine sa mogućnošću ponovnog imenovanja najoš jedan mandatni period.
(4) Izabrani član organa Komore može obavljati samo jednu dužnost u organima Komore.
(5) Pravo izbora i obavljanja dužnosti člana Skupštine i Upravnog odbora ima isključivo preduzetnik sa važećim upisom u registar preduzetnika.
(6) Direktor Komore bira se posredstvom javnog konkursa.
Član 48
(1) Skupština Komore je najviši predstavnički organ, a čine je, u skladu sa Statutom, izabrani predstavnici udruženja.
(2) Nadležnosti Skupštine iz stava 1. ovog člana su:
a) donosi statut i poslovnik o radu,
b) donosi opšta akta, osim akta o sistematizaciji radnih mjesta, koji donosi direktor,
v) utvrđuje stavove i daje smjernice za rad organa i tijela Komore,
g) usvaja program rada, finansijski plan poslovanja, godišnji izvještaj o poslovanju i izvještaj nezavisnog revizora,
d) donosi etički kodeks,
đ) bira i razrješava članove Upravnog odbora i direktora,
e) odlučuje o raspisivanju i sprovođenju izbora za organe Komore,
ž) bira i razrješava članove Suda časti,
z) odlučuje o sticanju i prodaji nepokretne imovine, zaduživanju i opterećenju nepokretne imovine,
i) bira nezavisnog revizora za kontrolu materijalnofinansijskog poslovanja i finansijskih izvještaja,
j) odlučuje o saradnji sa komorama u zemlji i inostranstvu, kao i sa međunarodnim organizacijama i
k) obavlja i druge poslove predviđene ovim zakonom i Statutom Komore.
(3) Skupština redovno zasjeda najmanje jednom godišnje na osnovu odluke Upravnog odbora.
(4) Upravni odbor saziva vanrednu skupštinu na osnovu pisanog zahtjeva većine članova Skupštine, odnosno na osnovu pisanog zahtjeva najmanje dvije hiljade preduzetnika sa važećim upisom u registar.
Član 49
(1) Upravni odbor Komore neposredno upravlja Komorom, prati izvršavanje obaveza članova Komore, odlučuje o korišćenju sredstava Komore, utvrđuje prijedloge pojedinačnih i opštih akata za Skupštinu, utvrđuje prijedlog programa rada, finansijski plan poslovanja i godišnji izvještaj o poslovanju, donosi poslovnik o svom radu i druga opšta akta utvrđena Statutom i obavlja druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.
(2) Upravni odbor Komore ima pet članova, odlučuje u sjednicama i za svoj rad odgovara Skupštini Komore.
(3) Sjednice Upravnog odbora saziva predsjednik ili većina članova Upravnog odbora.
(4) Direktor Komore predstavlja i zastupa Komoru, odgovoran je za zakonitost rada Komore, sprovođenje poslovne politike, odluka Skupštine i Upravnog odbora, prati realizaciju programa rada i finansijskog plana, izvještava o poslovanju Komore Upravni odbor i Skupštinu, priprema program rada i finansijski plan poslovanja i godišnji izvještaj o poslovanju, donosi akt o sistematizaciji radnih mjesta, ima i druga prava i obaveze utvrđene zakonom i Statutom.
(5) Stručne, administrativnotehničke, savjetodavne i druge poslove Komore obavlja Stručna služba Komore, a njenim radom rukovodi direktor.
Član 50
(1) Pri Komori postoji Sud časti kao nezavisni organ.
(2) Sud časti vodi postupke i odlučuje o povredama poslovnih običaja, ugovora, tržišnih pravila i drugih propisa, neizvršavanju obaveza članova i nepoštovanju odluka organa Komore.
Član 51
(1) Statutom Komore, između ostalog, uređuju se:
a) zadaci i način njihovog izvršavanja,
b) sastav, djelokrug rada, način odlučivanja, postupak izbora i razrješenja organa i tijela Komore,
v) prava, obaveze i odgovornost članova,
g) organizacija rada i javnost rada,
d) teritorijalna organizacija rada,
đ) zadaci udruženja, način nadzora nad njihovim radom i izvještavanje,
e) saradnja sa drugim organima i organizacijama u Republici Srpskoj,
ž) saradnja sa komorama u zemlji i inostranstvu, kao i sa međunarodnim organizacijama,
z) postupak usvajanja opštih akata,
i) način finansiranja,
j) organizacija, sastav, način izbora i nadležnosti Suda časti i
k) druga pitanja od značaja za rad Komore.
(2) Statut Komore ne može sadržavati odredbe koje nisu u skladu sa zadacima Komore propisanim ovim zakonom ili su u protivrječnosti sa drugim propisima.
(3) Statut Komore objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(4) Osim Statuta, Komora ima i druge opšte akte kojima se uređuje način rada stručne službe, organizacija i sistematizacija radnih mjesta, vrste i visine naknada zaposlenih i članova organa Komore, usluge namijenjene članovima koje se finansiraju iz članarine i druga pitanja.
(5) Postupak nabavke robe, usluga i radova vrši se u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.
(6) S ciljem poštovanja načela javnosti rada Komore opšti akti iz stava 4. ovog člana biće javno dostupni.
Član 52
(1) Sredstva za finansiranje Komore i organizacionih jedinica Komore obezbjeđuju se iz članarine, prihoda od naknada za usluge koje pruža Komora i drugih izvora.
(2) Skupština Komore odlukom utvrđuje visinu godišnje članarine, način obračuna, međusobnu raspodjelu između Komore i organizacionih jedinica, rokove i način uplate članarine, a koja na godišnjem nivou ne može biti veća od 24 KM.
(3) Odluka Skupštine iz stava 2. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(4) Sredstva prikupljena od naplaćene članarine koriste se za finansiranje rada i programskih zadataka, a dijele se u iznosu od 30% za Komoru i 70% za organizacio ne jedinice Komore.
V - NADZOR
Član 53
(1) Nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i na osnovu njega donesenih propisa vrše Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva i odgovarajuća ministarstva nadležna za pojedinu preduzetničku djelatnost, kao i drugi organi kada su za to ovlašćeni posebnim propisima.
(2) Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i na osnovu njega donesenih propisa vrši Republička uprava za inspekcijske poslove, posredstvom nadležnih republičkih inspektora, odnosno inspektori u jedinicama lokalne samouprave kao i inspektori Poreske uprave Republike Srpske i inspektori Republičke uprave za igre na sreću, u skladu sa svojim nadležnostima.
(3) Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega vrši i nadležna komunalna policija u skladu sa svojim nadležnostima.
Član 54
U vršenju inspekcijskog nadzora nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega nadležni inspektor, osim opštih ovlašćenja propisanih Zakonom o inspekcijama u Republici Srpskoj, preduzima mjere i radnje propisane odgovarajućim propisima kojima se uređuje pojedina preduzetnička djelatnost.
VI - KAZNENE ODREDBE
Član 55
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 3.000 KM kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
a) obavlja dopunsko zanimanje suprotno odredbi člana 15. stav 2. ovog zakona,
b) obavlja dodatno zanimanje suprotno odredbi člana 15. stav 4. ovog zakona,
v) obavlja preduzetničku djelatnost suprotno odredbi člana 15. stav 5. ovog zakona,
g) obavlja djelatnosti koje nisu navedene u rješenju o registraciji preduzetnika (član 21. stav 6.),
d) počne da obavlja djelatnosti bez rješenja o registraciji preduzetnika (član 21. stav 7.),
đ) počne da obavlja djelatnosti suprotno odredbi člana 21. stav 9. ovog zakona,
e) ne obavlja preduzetničku djelatnost pod poslovnim imenom upisanim u registar (član 26. stav 1.),
ž) ne prijavi promjenu poslovnog imena (član 26. stav 8.),
z) ne prijavi obavljanje djelatnosti u izdvojenoj jedinici (član 28. stav 4.),
i) prestane sa obavljanjem djelatnosti u izdvojenoj jedinici, bez registracije prestanka rada izdvojene jedinice (član 28. stav 6),
j) ne prijavi promjenu poslovnog sjedišta (član 29. tač ka ž.),
k) ne obavijesti registracioni organ u slučaju prestanka postojanja uslova za obavljanje djelatnosti (član 29. tačka k),
l) za vrijeme privremenog prestanka obavljanja preduzetničke djelatnosti obavlja djelatnost (član 30. stav 6.) i
lj) prestane sa obavljanjem djelatnosti bez odjave kod nadležnog registracionog organa (član 31. stav 2).
(2) Za ponovljene prekršaje iz stava 1. ovog člana može se preduzetniku izreći i mjera zabrane obavljanja djelatnosti u trajanju od tri mjeseca do godinu dana.
(3) Za prekršaj iz stava 1. t. v), g), d), đ) i j) ovog člana kazniće se i poslovođa novčanom kaznom od 500 do 1.000 KM.
(4) Novčanom kaznom iz stava 1. ovog člana kazniće se fizičko lice, odnosno preduzetnik ako:
a) u postupku registracije prijavi neistinit podatak ili dostavi lažni dokaz u namjeri da se takav podatak ili dokaz upotrijebi kao vjerodostojan (član 19. stav 9) i
b) obavlja preduzetničku djelatnost bez rješenja o registraciji (član 19a).
(5) Novčanom kaznom od 200 KM kazniće se preduzetnik ako ne uplati godišnji iznos članarine Komori (član 52. stav 2).
Član 55a
(1) Novčanom kaznom od 2.000 KM do 6.000 KM kazniće se za prekršaj registracioni organ ako:
a) u postupku registracije preduzetnika ne koristi jedinstvenu elektronsku aplikaciju (član 19b. stav 2),
b) u postupku registracije preduzetnika ne unese u rješenje o registraciji sve obavezne elemente poslovnog imena (član 26. stav 12),
v) ne unese u elektronskoj formi u jedinstvenu elektronsku aplikaciju dokumente na osnovu kojih sprovodi postupak registracije preduzetnika i koje donose u postupku registracije preduzetnika (član 35a. stav 3),
g) u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona ne unese u registar preduzetnika podatke o preduzetnicima koji su na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi, odnosno poslije ovog dana stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi ili odjavljen (član 35b. stav 2. tačka a]) i
d) u roku od godinu dana od stupanja na snagu ovog zakona ne skenira sva rješenja za preduzetnike koji su na dan 1. januara 2015. godine imali status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi, odnosno poslije ovog dana stekli status - aktivan ili privremeno odjavljen ili u pripremi ili odjavljen (član 35b. stav 2. tačka b]).
(2) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u registracionom organu.
(3) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM kazniće se službenik registracionog organa koji tokom rada u jedinstvenoj elektronskoj aplikaciji ne postupa u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument (član 19b. stav 10).
Član 56
(1) Novčanom kaznom od 500 KM do 1.500 KM kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
a) postupa suprotno odredbi člana 10. stav 3. ovog zako na,
b) ne istakne poslovno ime (član 26. st. 6. i 7.),
v) postupi suprotno odredbi člana 27. stav 3. ovog zako na,
g) ne prijavi vođenje poslovanja posredstvom poslovođe (član 27. stav 5.),
d) postupi suprotno odredbi člana 28. stav 3. ovog zakona,
đ) u poslovnom prostoru ili za vrijeme obavljanja djelatnosti ne posjeduje rješenje o registraciji preduzetnika(član 29. tačka a),
e) na vidnom mjestu ne istakne radno vrijeme i ne pridržava se propisanog početka i završetka radnog vremena (član 29. tačka v.),
ž) na vidnom mjestu ne istakne cjenovnik svojih proizvoda, odnosno usluga na način dostupan kupcima, odnosno korisnicima usluga i ne pridržava se cjenovnika (član 29. tačka g),
z) kupcu, odnosno korisniku usluga ne izda račun o prodatoj robi, odnosno izvršenim uslugama (član 29. tačka d) i
i) ne podnese zahtjev za privremeni prestanak obavljanja djelatnosti (član 30. stav 2.).
(2) Za prekršaj iz stava 1. t. b), v), đ), e), ž), z) i i) ovog člana kazniće se i poslovođa novčanom kaznom od 100 do 500 KM.
VII - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 57
(1) Preduzetnici kojima je obavljanje djelatnosti odobreno prema ranije važećem zakonu dužni su da svoje poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona do 31. decembra 2013. godine.
(2) Preduzetnicima koji ne usklade svoje poslovanje sa odredbama ovog zakona u roku iz stava 1. ovog člana registracioni organ rješenjem će utvrditi prestanak obavljanja djelatnosti i brisati preduzetnika iz registra najkasnije u roku od šest mjeseci od isteka roka iz stava 1. ovog člana.
Član 57a
Preduzetnici koji su izvršili usklađivanje poslovanja u skladu sa članom 57. stav 1. Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 117/11 i 121/12) nisu dužni da važeća rješenja o registraciji preduzetnika usklađuju sa odredbama ovog zakona.
Član 58
Komora, područne komore i udruženja koji su ranije osnovani u skladu sa drugim propisima dužni su da usklade svoju organizaciju i rad u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 58a
Vlada će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti Uredbu o preduzetničkim djelatnostima (član 21. stav 11).
Član 59
(1) Ministar će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti sljedeće podzakonske akte:
a) Pravilnik o djelatnostima koje se smatraju starim i umjetničkim zanatima i domaćom radinosti (član 5. stav 4.),
b) Pravilnik o djelatnostima za čije obavljanje nije potreban poslovni prostor (član 7. stav 4.),
v) Pravilnik o djelatnostima koje se mogu obavljati u stambenom prostoru (član 7. stav 5.),
g) Pravilnik o djelatnostima koje se mogu obavljati sezonski (član 15. stav 6.),
d) Pravilnik o sadržaju i obliku zahtjeva za registraciju preduzetnika (član 19. stav 2) i
đ) Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja registra preduzetnika (član 35. stav 3.).
(2) Ministar će u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti sljedeće podzakonske akte:
a) Pravilnik o zanatskim djelatnostima (član 4. stav 5.) i
b) Pravilnik o načinu polaganja majstorskog ispita (član 39. stav 6.).
(3) Agencija će u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti pravilnik o sadržaju i načinu vođenja centralnog registra preduzetnika (član 36. stav 4).
Član 60
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 16/02, 39/03, 97/04, 34/06 i 60/07 i 72/07 - Prečišćeni tekst).
Član 61
Ovaj zakon objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske", a stupa na snagu 1. januara 2012. godine.
Samostalni član Zakona o izmjeni
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 121/2012)
Član 2
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 67/2013)
Član 26
Ovaj zakon objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske", a stupa na snagu 1. decembra 2013. godine.
Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti
("Sl. glasnik RS", br. 44/2016)
Član 19
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske", osim odredbe člana 4. Zakona, koja se odnosi na član 19b. Zakona, a koja stupa na snagu 1. jula 2016. godine.