ZAKON O VINU I RAKIJI BRCKO DISTRIKTA BIH
("Sl. glasnik Brčko distrikta BiH", br. 35/2005 i 19/2007)
I. UVODNE NAPOMENE
Član 1
(Obim primjene u odnosu na objekte)
(1) Ovim zakonom uređuju se proizvodnja vina i rakije od grožđa i voća, zakonska zaštita vina i rakije proizvedenih na određenom geografskom području koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima, kao i uslovi za stavljanje u promet vina i rakije.
(2) Odredbama ovog zakona uređuju se i proizvodnja i uslovi za stavljanje u promet drugih alkoholnih pića koja se proizvode uz upotrebu destilata (od grožđa, voća i vina), kao i rafinisanog etil-alkohola (u daljnjem tekstu: alkohol).
Član 2
(Opće odredbe)
(1) Vino, rakija, druga alkoholna pića i alkohol moraju da ispunjavaju propisane norme kvaliteta i uslove u pogledu pakovanja i deklarisanja, utvrđene ovim zakonom i propisima kojima se uređuje ova materija.
(2) Zabranjeno je u proizvodnji vina i rakije upotrebljavati šećer, alkohol i druga sredstva i materije kojima se može povećati količina i mijenjati propisani prirodni sastojci vina i rakije, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(3) Šećer i druga sredstva i materije iz prethodnog stava zabranjeno je držati u prostorijama u kojima se proizvodi vino i rakija.
(4) Odredbe ovog zakona ne odnose se na proizvodnju vina, rakije i drugih alkoholnih pića koja građanin proizvodi za sopstvenu upotrebu.
II. PROIZVODNJA
Član 3
(Uslovi)
(1) Pravno lice i preduzetnik koji se bave proizvodnjom vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola (u daljnjem tekstu: proizvođač) mora, u zavisnosti od obima i tehnološkog postupka proizvodnje, da ima objekte i prostorije koji ispunjavaju uslove u pogledu opremljenosti posudama, uređajima i priborom za preradu, fermentaciju, destilaciju, doradu, manipulaciju, čuvanje i druge uslove propisane za obavljanje ove djelatnosti, kao i odvojene prostorije za čuvanje sredstava koja se koriste u preradi grožđa i voća i proizvodnji, čuvanju i doradi vina, rakije i drugih alkoholnih pića.
(2) Proizvođač alkohola, pored uslova iz stava 1 ovog člana, mora da ima i uređaj za automatsko mjerenje i registrovanje količine proizvedenog alkohola izraženog u alkoholnim stepenima.
(3) Proizvođač, koji vrši punjenje u mala komercijalna pakovanja vina, rakije i drugih alkoholnih pića, mora, zavisno od obima proizvodnje, da obezbijedi i prostoriju i uređaje za punjenje u originalna pakovanja.
Član 4
(Rukovođenje proizvodnjom)
(1) Proizvođač je dužan da obezbijedi stručno rukovođenje procesom proizvodnje tih pića.
(2) Procesom proizvodnje može stručno da rukovodi:
a) diplomirani inžinjer poljoprivrede, smjera prehrambene tehnologije proizvoda biljnog porijekla, odnosno smjera za voćarstvo i vinogradarstvo;
b) diplomirani inžinjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda i
c) diplomirani inžinjer agronomije,
s najmanje dvije godine radnog iskustva na poslovima rukovođenja procesom proizvodnje pića.
(3) Proizvođač može stručno rukovođenje procesom proizvodnje da obezbijedi:
a) zaposlenjem lica koje ispunjava uslove iz stava 2 ovog člana:
b) koristi usluge drugog pravnog lica koje ima zaposleno lice iz stava 2 ovog člana.
Član 5
(Odobrenje za proizvodnju)
(1) Proizvođač može da otpočne i obavlja proizvodnju ovih pića i njihovo punjenje u originalno pakovanje ako ispunjava uslove iz članova 3 i 4 ovog zakona.
(2) Ispunjavanje uslova na osnovama ovog člana utvrđuje odjeljenje nadležno za izdavanje odobrenja za obavljanje djelatnosti uz prethodno pribavljenu saglasnost Odjeljenja za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu.
(3) U proizvodnji vina i grožđa, u godini u kojoj je sadržaj šećera u grožđu niži od normalnog sadržaja za određenu sortu sa određenog područja, može se kljuku od tog grožđa ili širi dodati šećer ili koncentrovana rektifikovana šira u količini koja obezbjeđuje kvalitet vina.
(4) Dodavanje kljuku od grožđa ili širi šećera, koncentrovane šire, koncentrovane rektifikovane šire odobrava Odjeljenje za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu (u daljnjem tekstu: Odjeljenje) na osnovu nalaza poljoprivrednog inspektora o sadržaju šećera u grožđu, širi ili kljuku.
(5) Dodavanje kljuku od grožđa ili širi šećera, koncentrovane šire ili korektifikovane šire vrši se pod kontrolom poljoprivrednog inspektora.
Član 6
(Obaveza proizvođača)
(1) Proizvođač je dužan da vodi proizvodni list, za svaki proizvod posebno, s podacima o upotrijebljenoj sirovini, nazivu, količini i jačini proizvodnog vina, rakije i drugih alkoholnih pića. Svu dokumentaciju koja se odnosi na proizvodnju ovih pića proizvođač je dužan da čuva najmanje tri godine.
(2) Proizvođač je dužan da na posudi s vinom, rakijom i drugim alkoholnim pićem, u rinfuznom stanju, u proizvodnom pogonu, istakne deklaraciju s podacima o:
a) nazivu proizvoda;
b) godini proizvodnje:
c) sadržaju alkohola, u zapreminskim procentima količini proizvoda;
d) nazivu geografskog područja (geografsko porijeklo), za vino i rakiju sa zaštićenim geografskim porijeklom, i
e) broju i datumu izdatog uvjerenja - dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu.
(3) Proizvođač alkohola dužan je da vodi evidenciju s podacima o količini i kvalitetu upotrijebljene sirovine; količini proizvedenog alkohola u litrima; sadržaju alkohola – izraženo u zapreminskom procentu alkohola; količini alkohola u hektolitarskim stepenima (NL*); nazivu i sjedištu kupca alkohola; broju i datumu dokumenta na osnovu kojeg je isporučen, odnosno upotrijebljen alkohol.
(4) Proizvođač alkohola (rafinisanog etil-alkohola) je dužan da obavijesti Odjeljenje o početku proizvodnje alkohola i da redovno - mjesečno šalje izvještaje o proizvedenim količinama.
(5) Proizvodnja i promet alkohola vrši se pod kontrolom poljoprivrednog inspektora.
(6) Za konzervisanje, odnosno pulpiranje voća može se koristiti samo alkohol koji odgovara propisanim standardima i normama kvaliteta i uz saglasnost Odjeljenja.
III. ISPITIVANJE I UTVRĐIVANJE KVALITETA
Član 7
(Opće odredbe)
Vino, rakija i druga alkoholna pića podliježu obaveznom ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta, prije deklarisanja i stavljanja u promet, na način utvrđen propisima o kvalitetu i metodama o njihovom ispitivanju.
Član 8
(Način ispitivanja i utvrđivanja)
(1) Ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta može da obavlja pravno lice, ako je registrovano za obavljanje poslova ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, ako ima laboratoriju i laboratorijsku opremu za vršenje odgovarajućih ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta i ako ima prostoriju za smještaj i čuvanje njihovih uzoraka.
(2) Pravno lice koje obavlja ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića mora da obezbijedi stručno rukovođenje tim poslovima.
(3) Stručno rukovođenje poslovima ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta može da obavlja lice koje ispunjava uslove iz člana 4 stava 2 ovog zakona.
(4) Pravno lice odnosno drugo pravno lice, može da otpočne i obavlja poslove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića ako ispunjava uslove iz stavova 1 i 2 ovog člana.
(5) Ispunjenost uslova iz stavova 1 i 2 ovog člana utvrđuje Odjeljenje.
(6) Pravno lice, koje vrši ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, dužno je da čuva dokumentaciju o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta tih pića najmanje tri godine.
Član 9
(Pakovanje)
(1) Vino, rakija i druga alkoholna pića pakuju se i deklarišu u skladu s propisom kojim se uređuje kvalitet vina, odnosno rakije i drugih alkoholnih pića.
(2) Pakovanje i deklarisanje vina, rakije i drugih alkoholnih pića vrši proizvođač, odnosno uvoznik.
(3) Podatak o odlikovanju rakije i drugih alkoholnih pića stavlja se samo na količine koje su odlikovane, odnosno koje su dobile priznanja.
(4) Isticanje posebnog kvaliteta rakije i drugih alkoholnih pića (stara, ekstra i sl.) dozvoljeno je samo ako su rakija i drugo alkoholno piće stari najmanje tri godine.
(5) Zabranjeno je prepakivanje vina, rakije i drugih alkoholnih pića (u originalnom pakovanju) od strane drugog proizvođača i naknadno deklarisanje, kao i korišćenje, odnosno stavljanje na pakovanje, deklaracije drugog proizvođača bez njegove saglasnosti, kao i prodaja tako deklarisanih proizvoda.
(6) Zabranjuje se na flašama i drugoj ambalaži pića stavljati etikete s likovima svetitelja.
(7) Uslužno punjenje vina, rakije i drugih alkoholnih pića može da se vrši samo za potrebe proizvođača, odnosno uvoznika, u smislu člana 9 stavova 1, 2, 3 i 4 ovog zakona.
IV. ZAŠTITA GEOGRAFSKOG PORIJEKLA VINA I RAKIJE
Član 10
(Način zaštite)
Zaštita geografskog porijekla vina i rakije obezbjeđuje se kontrolom proizvodnje grožđa i voća na određenom geografskom području koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima, kontrolom određenih tehnoloških postupaka u proizvodnji grožđa, voća, vina i rakije, kontrolom kvaliteta vina i rakije i utvrđivanjem oznake geografskog porijekla.
Odjeljak A. Zaštita rejonizacijom
Član 11
(Utvrđivanje granica vinogradskih i voćarskih područja)
(1) Zaštita geografskog porijekla vina i rakije proizvedene od grožđa i vina (vinjak, lozovača, komovica) vrši se prema rejonizaciji vinogradarstva, a zaštita geografskog porijekla rakije proizvedene od voća (šljivovica, prepečenica, klekovača, kajsijevača, kruškovača, jabukovača) prema rejonizaciji voćarstva, utvrđenoj posebnim propisom.
(2) Rejonizacijom vinogradarstva i voćarstva utvrđuju se granice vinogradarskih i voćarskih područja i sortiment vinove loze i voćaka za ta područja.
(3) Zaštita geografskog porijekla rakije od voća, s područja za koje nije donijet propis o rejonizaciji voćarstva, koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima izrazito pogodnim za proizvodnju voća od kojeg se proizvodi rakija sa specifičnim osobinama, vrši se na osnovu stručne dokumentacije proizvođača za odabrano geografsko područje.
(4) Vino i rakija, u proizvodnji i prometu, mogu da nose oznaku samo onog geografskog porijekla, odnosno područja na kome je proizvedeno grožđe i voće.
Član 12
(Oznaka geografskog porijekla)
(1) Proizvođač može da proizvodi vino, odnosno rakiju, sa oznakom geografskog porijekla, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Odjeljenja.
(2) Uz zahtjev za izdavanje saglasnosti podnosi se stručna dokumentacija o obezbijeđenoj proizvodnji grožđa, odnosno voća u određenom vinogradarskom, odnosno voćarskom području, o nazivu i količini vina, odnosno rakije koja se može proizvesti, tehnologiji proizvodnje vina, odnosno rakije i specifičnim kvalitativnim svojstvima tog vina, odnosno rakije.
(3) Saglasnost iz stava 1 ovog člana može se izdati proizvođaču vina i rakije za sopstvenu ili ugovorenu proizvodnju grožđa, odnosno voća,
Odjeljak B. Kontrola tehnološkog postupka
Član 13
(Postupak kontrole)
(1) Grožđe i voće koje se koristi za proizvodnju vina i rakije sa oznakom geografskog porijekla, kao i vino i rakija proizvedeni od ovih sirovina, podliježu obaveznoj kontroli.
(2) Kontrolom nad proizvodnjom grožđa, odnosno voća, vina, odnosno rakije, utvrđuje se da li je u proizvodnji grožđa, voća, vina i rakije primijenjen propisani, ili u stručnoj dokumentaciji utvrđen, tehnološki postupak i kvalitet vina i rakije.
(3) Kontrolu u procesu proizvodnje grožđa, odnosno voća, namijenjenog za proizvodnju vina, odnosno rakije sa oznakom geografskog porijekla i proizvodnje vina, odnosno rakije od tog grožđa, odnosno voća, obavlja Odjeljenje.
(4) Stručne poslove kontrole iz stava 1 ovog člana Odjeljenje može da povjeri preduzeću, odnosno drugom pravnom licu, koje ima najmanje jednog diplomiranog inžinjera poljoprivrede za voćarstvo i vinogradarstvo ili diplomiranog inžinjera agronomije, a za poslove kontrole proizvodnje vina i rakije - najmanje jednog diplomiranog inžinjera poljoprivrede, smjera tehnologije prehrambenih proizvoda biljnog porijekla ili diplomiranog inžinjera prehrambene tehnologije biljnih proizvoda ili diplomiranog inžinjera poljoprivrede za voćarstvo i vinogradarstvo, s najmanje tri godine radnog iskustva u proizvodnji grožđa i voća, odnosno vina i rakije.
(5) Pravnom licu koje pruža stručne usluge u proizvodnji vina i rakije ne mogu da se povjere poslovi kontrole nad sopstvenom proizvodnjom grožđa, voća, vina i rakije, kao ni poslovi kontrole proizvodnje vina i rakije drugog pravnog lica, ako je učestvovalo u izradi stručne dokumentacije ili pružanju usluga stručnog rukovođenja poslovima proizvodnje tog vina i rakije.
Odjeljak C. Kontrola tehnoloških postupaka
Član 14
(Kontrola proizvodnje i odobrenja za stavljanje u promet)
(1) Proizvođač je dužan da podnese Odjeljenju prijavu za kontrolu proizvodnje grožđa, voća, vina i rakije i zahtjev za izdavanje odobrenja za stavljanje u promet određenih količina vina, odnosno rakije sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla, najkasnije do 30. novembra tekuće godine.
(2) Proizvođač vina i rakije snosi troškove vršenja kontrole procesa proizvodnje grožđa i voća, odnosno vina i rakije i utvrđivanja kvaliteta tog vina, odnosno rakije.
Odjeljak D. Utvrđivanje kvaliteta
Član 15
(Postupak)
(1) Utvrđivanje kvaliteta vina i rakije sa geografskim porijeklom vrši se uzimanjem uzoraka i ispitivanjem hemijskog sastava i organoleptičkih svojstava ovih proizvoda.
(2) Organoleptička svojstva vina i rakije, na osnovama prethodnog stava, utvrđuje komisija za degustaciju.
(3) Komisiju iz stava 2 ovog člana formira šef odjeljenja nadležan za poslove poljoprivrede (u daljnjem tekstu: šef odjeljenja). U komisiju za degustaciju ne mogu se imenovati lica koja su učestvovala u izradi stručne dokumentacije ili u tehnološkom procesu proizvodnje grožđa i voća (kao sirovine), kao i vina i rakije koji su predmet zaštite, odnosno ocjenjivanja.
(4) Troškove rada komisije za degustaciju snosi proizvođač vina i rakije.
(5) Troškovi kontrole iz člana 14 stava 2 i stava 4 ovog člana utvrđuju se shodno propisima o utvrđivanju naknada troškova vještaka u upravnom postupku.
Odjeljak E. Utvrđivanje oznake zaštićenog porijekla
Član 16
(Izvještaj i stručno mišljenje)
(1) Na osnovu izvršene kontrole procesa proizvodnje grožđa, voća, vina i rakije i izvršenog ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina i rakije sačinjava se izvještaj, koji se, sa stručnim mišljenjem vršioca ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina i rakije, dostavlja odjeljenju. Na osnovu izvještaja i stručnog mišljenja iz stava 1 ovog člana Odjeljenje izdaje odobrenje za stavljanje u promet određenih količina vina, odnosno rakije, sa oznakom zaštićenog porijekla.
(2) Šef Odjeljenja propisuje bliže uslove i način zaštite geografskog porijekla vina, odnosno rakije (sadržaj prijave proizvođača za zaštitu, stručna dokumentacija koja se prilaže, izvještaj o izvršenoj kontroli nad proizvodnjom grožđa i voća i kontroli nad proizvodnjom vina i rakije i izvještaj o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta vina i rakije, način uzimanja uzoraka vina i rakije i ocjenjivanje organoleptičkih svojstava vina i rakije) i propisuje rejonizaciju vinogradarstva, odnosno voćarstva.
V. USLOVI STAVLJANJA U PROMET
Član 17
(Opće odredbe)
(1) Vino, rakija i druga alkoholna pića mogu da se prodaju za neposrednu ljudsku potrošnju samo u originalnom pakovanju.
(2) Proizvođač vina i rakije može da prodaje i kupuje vino i rakiju i u rinfuznom stanju, za neposrednu ljudsku potrošnju ili kao sirovinu za daljnju doradu i preradu, uz prethodno obezbjeđenje dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu tog vina i rakije.
(3) Vino i rakiju u rinfuznom stanju proizvođač može prodavati za neposrednu ljudsku potrošnju, u krugu podruma, a vino u rinfuznom stanju i u specijalizovanoj prodavnici, osim vina sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla.
(4) Dokaz o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina i rakije, koji se stavljaju u promet u rinfuznom stanju, uručuje se kupcu uz otpremnicu - izlaz robe.
Član 18
(Specijalizovane prodavnice)
(1) Vino u rinfuznom stanju može da se stavlja u promet u specijalizovanoj prodavnici pića pod uslovom da se u toj prodavnici druga alkoholna i bezalkoholna pića stavljaju u promet u originalnom pakovanju.
(2) Specijalizovana prodavnica pića, za promet vina u rinfuznom stanju, mora da ispunjava slijedeće uslove:
a) da je prostorija izgrađena, odnosno ozidana od tvrdog materijala i opremljena potrebnom ambalažom, odnosno sudovima za vino koji nisu izloženi direktnom uticaju sunca i velikim promjenama temperature, odnosno da su obezbijeđeni uslovi čuvanja vina tako da maksimalna temperatura vina ne pređe 20 stepeni Celzijusovih;
b) da ambalaža, odnosno sudovi u kojima se drži vino u rinfuznom stanju bude od materijala koji obezbjeđuje njegovu stabilnost u pogledu hemijskih i organoleptičkih svojstava, odnosno koji sprječavaju promjenu kvaliteta vina;
c) da ima opremu za manipulaciju, pretakanje i provjetravanje vina, za dolijevanje sudova i za sumporisanje sudova i vina, kao i da ima sredstva za sprječavanje oksidacije vina i
d) da ima opremu i instalaciju za hladnu i toplu vodu za pranje prostorija, sudova i opreme.
(3) Ispunjenost uslova iz stava 2 ovog člana utvrđuje Odjeljenje.
Član 19
(Deklaracija)
(1) Na ambalaži, odnosno posudi s vinom u rinfuznom stanju koje se stavlja u promet u specijalizovanoj prodavnici pića mora se istaći deklaracija s podacima iz člana 6 stava 2 ovog zakona.
(2) Proizvođač vina mora u prostoriji za stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju imati dokumentaciju o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina koju je, na zahtjev poljoprivrednog inspektora, dužan da stavi na uvid.
(3) Na pijacama i drugim mjestima zabranjeno je izlagati i prodavati vino, rakiju i druga alkoholna pića u rinfuznom stanju.
Član 20
(Sirovine za proizvodnju alkohola)
Melasa, druge sirovine, koje sadrže ugljenohidrate koje se koriste za proizvodnju alkohola i alkohol mogu da se prodaju, odnosno kupuju samo uz saglasnost Odjeljenja.
VI. NADZOR
Član 21
(Opće odredbe)
www.advokat-numanovic.com
(1) Nadzor nad provođenjem odredaba ovog zakona, kao i drugih propisa koji se odnose na vino, rakiju, druga alkoholna pića i alkohol, vrši Odjeljenje za javnu sigurnost preko poljoprivrednog inspektora.
Član 22
(Ovlašćenja i dužnosti)
(1) Poljoprivredni inspektori su ovlašćeni i dužni da vrše:
a. kontrolu i utvrđivanje uslova za proizvodnju vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola, za ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića kao i uslova za promet vina u rinfuznom stanju u specijalizovanim prodavnicama;
b. kontrolu u proizvodnji vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola;
c. kontrolu i obavezne preglede nad proizvodnjom grožđa i voća, odnosno nad proizvodnjom vina i rakije sa zaštićenim geografskim porijeklom;
d. utvrđivanje sadržaja šećera u grožđu, širi ili kljuku;
e. kontrolu i prisustvuju postupku dodavanja šećera, koncentrovane šire i koncentrovane rektifikovane šire, širi ili kljuku u postupku proizvodnje vina po odobrenju Odjeljenja;
f. kontrolu, da li se povjereni stručni poslovi kontrole nad proizvodnjom grožđa i voća, odnosno proizvodnjom vina i rakije sa zaštićenim geografskim porijeklom vrše u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima donijetim na osnovu ovog zakona i
g. kontrolu kvaliteta vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola u proizvodnji i prometu.
(2) U vršenju poslova poljoprivredni inspektor može da uzima uzorke vina, rakije i drugih alkoholnih pića bez naknade radi ispitivanja kvaliteta.
Član 23
(Dužnosti)
(1) U vršenju poslova poljoprivredni inspektor dužan je da:
a) zabrani proizvodnju vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola i ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, ako za to nisu ispunjeni propisani uslovi ili ako se ove djelatnosti obavljaju bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova;
b) zabrani stavljanje u promet vina i rakije sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla, za koje nije izdato odobrenje za stavljanje u promet;
c) zabrani stavljanje u promet vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola, ako ne odgovaraju propisanom i deklarisanom kvalitetu;
d) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju za neposrednu ljudsku potrošnju, ako prodavnica ne ispunjava propisane uslove ili ako se promet vina vrši bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova;
e) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju za neposrednu ljudsku potrošnju, ako promet ne vrši proizvođač vina;
f) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju, ako se ono stavlja u promet na pijacama ili drugim mjestima, odnosno van kruga podruma u kome se proizvodi vino i van specijalizovane prodavnice pića;
g) u specijalizovanoj prodavnici pića zabrani stavljanje u promet drugih proizvoda koji se stavljaju u promet suprotno odredbama člana 30 stava 1 ovog zakona;
h) naredi otklanjanje nepravilnosti u primjeni propisa o vinu, rakiji i drugim alkoholnim pićima i odredi rok u kome se to mora učiniti;
i) oduzme i uništi vino, odnosno rakiju, odnosno drugo alkoholno piće koje se stavlja u promet u rinfuznom stanju na pijacama ili drugim mjestima, odnosno van kruga podruma i specijalizovane prodavnice pića;
j) oduzme vino, rakiju, drugo alkoholno piće i alkohol, koje je stavljeno u promet suprotno odredbama ovog zakona, ako prodavač nije proizveo ove proizvode i ako se neovlašćeno bavi njihovim prometom, kao i oduzme prijevozno sredstvo, ako je vrijednost oduzetih proizvoda veća od jedne trećine tog prijevoznog sredstva, odnosno sudove u kojima se prevozi, odnosno čuva to vino, rakija, drugo alkoholno piće i alkohol. U slučaju oduzimanja , inspektor donosi rješenje o oduzimanju u roku od tri dana od dana njihovog oduzimanja,
1) Izrečena mjera zabrane iz stava 1 tač. a, b, c i g ovog člana traje do otklanjanja nepravilnosti koje su prouzrokovale zabranu.
2) Ako se ne postupi po nalogu inspektora za preduzimanje mjera iz stava 1 tač. e i f ovog zakona inspektor će zabraniti rad prodavnice.
3) Troškovi koji nastaju prilikom oduzimanja, čuvanja i uništavanja vina, odnosno rakije, odnosno drugih alkoholnih pića, na osnovu ovlaštenja iz stava 1 tačke z i tačke i ovog člana padaju na teret lica od kojeg je vino, odnosno rakija, odnosno drugo alkoholno piće, prevozno sredstvo i sudovi oduzeto.
4) Oduzeto vino, rakija i druga alkoholna pića javnom licitacijom može da se proda proizvođaču rakije i alkohola.
Član 24
(Uslovi za vršenje nazora)
Poslove inspekcijskog nadzora nad primjenom odredaba ovog zakona i propisa, koji se odnose na vino, rakiju, alkohol i druga alkoholna pića, može da vrši diplomirani inžinjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda ili diplomirani inžinjer poljoprivrede, smjera tehnologije prehrambenih proizvoda biljnog porijekla ili smjera za voćarstvo i vinogradarstvo ili diplomirani inžinjer agronomije, s najmanje tri godine radnog iskustva i s položenim stručnim ispitom.
Član 25
(Obavještenja i troškovi analize)
(1) Inspektor je dužan da o rezultatu analize obavijesti vlasnika proizvoda od koga je uzet uzorak, a kad je analiziran uzorak iz originalnog pakovanja, obavijesti i proizvođača analiziranog proizvoda.
(2) Superanaliza proizvoda može se zahtijevati u roku od sedam dana od dana obavještavanja o rezultatu analize.
(3) Stranka snosi troškove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta proizvoda čije ispitivanje traži.
(4) Troškove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta inspekcijskih uzoraka vina, rakije ili drugog alkoholnog pića snosi proizvođač, odnosno drugo pravno i fizičko lice i preduzetnik od koga je uzet uzorak, ako vino, rakija ili drugo alkoholno piće ne odgovara propisanom, odnosno deklarisanom kvalitetu, odnosno naručilac analize, ako vino, rakija ili drugo alkoholno piće odgovara propisanom, odnosno deklarisanom kvalitetu.
(5) Troškove za utvrđivanje ispunjenosti propisanih uslova iz članova 3, 4, 7 i 8, stavova 1, 2, 3, 4 i 5 i člana18 ovog zakona snosi podnosilac zahtjeva.
(6) Troškovi iz stava 5 ovog člana utvrđuju se u skladu s propisima o utvrđivanju naknada troškova u upravnom postupku.
VII. KAZNENE ODREDBE
Član 26
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 10.000 KM kaznit će se za prekršaj pravno lice ako:
1. stavi u promet vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće ili alkohol koje ne ispunjava propisane norme kvaliteta ili, uslove u pogledu pakovanja ili deklarisanja (član 2 stav 1),
2. u prostorijama u kojima se proizvodi vino i rakija drži, odnosno upotrebljava šećer, alkohol i druga sredstva i materije (član 2 stav 3),
3. se bavi proizvodnjom vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića ili alkohola, ili punjenjem vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića u originalno pakovanje, ili ispitivanjem i utvrđivanjem kvaliteta vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića, a ne ispunjava propisane uslove (članovi 3 i 4 ili član 7 i član 8 stavovi 1, 2, 3, 4 i 5),
4. vrši dodavanje šećera, koncentrovane šire ili koncentrovane rektifikovane šire, kljuku od grožđa ili širi, bez odobrenja Odjeljenja ili bez prisustva poljoprivrednog inspektora (član 5 stavovi 4 i 5),
5. proizvodnju i prodaju proizvedenog alkohola vrši bez prisustva poljoprivrednog inspektora (član 6 stav 5),
6. vrši konzervisanje voća alkoholom, suprotno odredbi člana 6 stava 6 ovog zakona,
7. ne pakuje ili ne deklariše vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće, u skladu s propisom kojim se uređuje kvalitet vina, rakije i drugih alkoholnih pića (član 9 stav 1),
8. podatak o odlikovanju rakije ili drugog alkoholnog pića stavlja na količine koje nisu dobile to odlikovanje, odnosno priznanje (član 9 stav 3),
9. rakiju ili drugo alkoholno piće označava, suprotno odredbi člana 9 stava 4 ovog zakona,
10. postupi suprotno odredbama člana 9 stava 5 ovog zakona,
11. vino ili rakija nosi oznaku geografskog porijekla, odnosno područja, a nije proizvedeno od grožđa ili voća na tom području (član 11 stav 4),
12. proizvodi vino ili rakiju sa oznakom geografskog porijekla, bez prethodne saglasnosti Odjeljenja (član 12 stav 1),
13. stavi u promet vino ili rakiju sa oznakom geografskog porijekla, bez odobrenja Odjeljenja (član 16 stav 2),
14. stavi u promet vino ili rakiju za neposrednu ljudsku potrošnju, koje nije originalno upakovano (član 17),
15. prodaje ili kupuje vino ili rakiju u rinfuznom stanju, suprotno odredbi člana 17 stavova 1 i 2 ovog zakona,
16. specijalizovana prodavnica pića za promet vina u rinfuznom stanju ne ispunjava propisane uslove ili ako u specijalizovanoj prodavnici pića stavlja u promet vino u rinfuznom stanju, bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova (član 18 stavovi 1 i 2) i
17. prodaje ili kupuje melasu i druge sirovine koje sadrže ugljenohidrate ili alkohol, bez saglasnosti Odjeljenja (član 20).
(2) Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kaznit će se novčanom kaznom od 100 KM do 1.000 KM odgovorno lice u pravnom licu.
Član 27
(1) Novčanom kaznom od 300 KM do 1.500 KM kaznit će se za prekršaj pravno lice ako:
a. u proizvodnom listu ne obezbijedi vođenje podataka o upotrijebljenoj sirovini, nazivu, količini i jačini vina, rakije ili drugih alkoholnih pića za svaki proizvod posebno, ili ako ne čuva dokumentaciju koja se odnosi na proizvodnju vina, rakije i drugih alkoholnih pića do propisanog roka (član 6 stav 1);
b. na sudu s vinom, rakijom i drugim alkoholnim pićem u rinfuznom stanju ne istakne deklaraciju s propisanim podacima (član 6 stav 2);
c. ne dostavi obavještenje Odjeljenju o početku proizvodnje alkohola ili o mjesečnim proizvedenim količinama alkohola (član 6 stav 4);
d. ne vodi evidenciju o proizvodnji i prometu alkohola s propisanim podacima (član 6 stav 3);
e. ne čuva dokumentaciju o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića do propisanog roka (član 8 stav 6);
f. ne podnese prijavu Odjeljenju u propisanom roku (član 14 stav 1);
g. kupcu vina ili rakije u rinfuznom stanju uz otpremnicu ne dostavi dokaz o ispitivanju i utvrđenom kvalitetu tog vina ili rakije (član 17 stav 4);
h. u specijalizovanoj prodavnici pića stavlja u promet druge proizvode suprotno odredbi člana 18 stava 1 ovog zakona;
i. na sudu sa vinom u rinfuznom stanju, ne istakne deklaraciju s propisanim podacima ili ako nema dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina ili ako dokumentaciju o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina ne stavi na uvid inspektoru (član 19 stav 1), i
j. na pijaci ili drugom mjestu izlaže ili prodaje vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće u rinfuznom stanju (član 19 stav 3).
(2) Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kaznit će se novčanom kaznom od 100 KM do 300 KM i odgovorno lice u pravnom licu.
Član 28
Novčanom kaznom od 300 KM do 1500 KM kaznit će se preduzetnik za prekršaje navedene u članu 26 stavu 1.
Član 29
Novčanom kaznom od 100 KM do 500 KM kaznit će se preduzetnik za prekršaje navedene u članu 27 stavu 1.
Član 30
Novčanom kaznom od 100 KM do 500 KM kaznit će se za prekršaj fizičko lice za prekršaje navedene u članu 26 stavovima 1, 2, 3 i 17 ovog zakona.
VIII. PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 31
Pravno lice i preduzetnik koji se bave proizvodnjom i prometom vina, rakije, alkohola i drugih alkoholnih pića, dužni su da svoje poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 32
Šef Odjeljenja će u roku od 12 mjeseci od stupanja na snagu ovog zakona donijeti posebne pravilnike za njegovo provođenje.
Član 33
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje primjena:
1) Zakona o vinu i rakiji ("Službeni glasnik RS", broj 3/97);
2) Zakona o vinu i rakiji ("Službene novine RBiH", brojevi 4/93 i 13/94).
Podzakonski akti doneseni na osnovu zakona iz stava 1 ovog člana ostaju na snazi do donošenja propisa iz člana 30 ovog zakona.
Član 34
Ovaj zakon stupa na snagu 8. (osmog) dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Brčko distrikta BiH".
("Sl. glasnik Brčko distrikta BiH", br. 35/2005 i 19/2007)
I. UVODNE NAPOMENE
Član 1
(Obim primjene u odnosu na objekte)
(1) Ovim zakonom uređuju se proizvodnja vina i rakije od grožđa i voća, zakonska zaštita vina i rakije proizvedenih na određenom geografskom području koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima, kao i uslovi za stavljanje u promet vina i rakije.
(2) Odredbama ovog zakona uređuju se i proizvodnja i uslovi za stavljanje u promet drugih alkoholnih pića koja se proizvode uz upotrebu destilata (od grožđa, voća i vina), kao i rafinisanog etil-alkohola (u daljnjem tekstu: alkohol).
Član 2
(Opće odredbe)
(1) Vino, rakija, druga alkoholna pića i alkohol moraju da ispunjavaju propisane norme kvaliteta i uslove u pogledu pakovanja i deklarisanja, utvrđene ovim zakonom i propisima kojima se uređuje ova materija.
(2) Zabranjeno je u proizvodnji vina i rakije upotrebljavati šećer, alkohol i druga sredstva i materije kojima se može povećati količina i mijenjati propisani prirodni sastojci vina i rakije, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(3) Šećer i druga sredstva i materije iz prethodnog stava zabranjeno je držati u prostorijama u kojima se proizvodi vino i rakija.
(4) Odredbe ovog zakona ne odnose se na proizvodnju vina, rakije i drugih alkoholnih pića koja građanin proizvodi za sopstvenu upotrebu.
II. PROIZVODNJA
Član 3
(Uslovi)
(1) Pravno lice i preduzetnik koji se bave proizvodnjom vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola (u daljnjem tekstu: proizvođač) mora, u zavisnosti od obima i tehnološkog postupka proizvodnje, da ima objekte i prostorije koji ispunjavaju uslove u pogledu opremljenosti posudama, uređajima i priborom za preradu, fermentaciju, destilaciju, doradu, manipulaciju, čuvanje i druge uslove propisane za obavljanje ove djelatnosti, kao i odvojene prostorije za čuvanje sredstava koja se koriste u preradi grožđa i voća i proizvodnji, čuvanju i doradi vina, rakije i drugih alkoholnih pića.
(2) Proizvođač alkohola, pored uslova iz stava 1 ovog člana, mora da ima i uređaj za automatsko mjerenje i registrovanje količine proizvedenog alkohola izraženog u alkoholnim stepenima.
(3) Proizvođač, koji vrši punjenje u mala komercijalna pakovanja vina, rakije i drugih alkoholnih pića, mora, zavisno od obima proizvodnje, da obezbijedi i prostoriju i uređaje za punjenje u originalna pakovanja.
Član 4
(Rukovođenje proizvodnjom)
(1) Proizvođač je dužan da obezbijedi stručno rukovođenje procesom proizvodnje tih pića.
(2) Procesom proizvodnje može stručno da rukovodi:
a) diplomirani inžinjer poljoprivrede, smjera prehrambene tehnologije proizvoda biljnog porijekla, odnosno smjera za voćarstvo i vinogradarstvo;
b) diplomirani inžinjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda i
c) diplomirani inžinjer agronomije,
s najmanje dvije godine radnog iskustva na poslovima rukovođenja procesom proizvodnje pića.
(3) Proizvođač može stručno rukovođenje procesom proizvodnje da obezbijedi:
a) zaposlenjem lica koje ispunjava uslove iz stava 2 ovog člana:
b) koristi usluge drugog pravnog lica koje ima zaposleno lice iz stava 2 ovog člana.
Član 5
(Odobrenje za proizvodnju)
(1) Proizvođač može da otpočne i obavlja proizvodnju ovih pića i njihovo punjenje u originalno pakovanje ako ispunjava uslove iz članova 3 i 4 ovog zakona.
(2) Ispunjavanje uslova na osnovama ovog člana utvrđuje odjeljenje nadležno za izdavanje odobrenja za obavljanje djelatnosti uz prethodno pribavljenu saglasnost Odjeljenja za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu.
(3) U proizvodnji vina i grožđa, u godini u kojoj je sadržaj šećera u grožđu niži od normalnog sadržaja za određenu sortu sa određenog područja, može se kljuku od tog grožđa ili širi dodati šećer ili koncentrovana rektifikovana šira u količini koja obezbjeđuje kvalitet vina.
(4) Dodavanje kljuku od grožđa ili širi šećera, koncentrovane šire, koncentrovane rektifikovane šire odobrava Odjeljenje za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu (u daljnjem tekstu: Odjeljenje) na osnovu nalaza poljoprivrednog inspektora o sadržaju šećera u grožđu, širi ili kljuku.
(5) Dodavanje kljuku od grožđa ili širi šećera, koncentrovane šire ili korektifikovane šire vrši se pod kontrolom poljoprivrednog inspektora.
Član 6
(Obaveza proizvođača)
(1) Proizvođač je dužan da vodi proizvodni list, za svaki proizvod posebno, s podacima o upotrijebljenoj sirovini, nazivu, količini i jačini proizvodnog vina, rakije i drugih alkoholnih pića. Svu dokumentaciju koja se odnosi na proizvodnju ovih pića proizvođač je dužan da čuva najmanje tri godine.
(2) Proizvođač je dužan da na posudi s vinom, rakijom i drugim alkoholnim pićem, u rinfuznom stanju, u proizvodnom pogonu, istakne deklaraciju s podacima o:
a) nazivu proizvoda;
b) godini proizvodnje:
c) sadržaju alkohola, u zapreminskim procentima količini proizvoda;
d) nazivu geografskog područja (geografsko porijeklo), za vino i rakiju sa zaštićenim geografskim porijeklom, i
e) broju i datumu izdatog uvjerenja - dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu.
(3) Proizvođač alkohola dužan je da vodi evidenciju s podacima o količini i kvalitetu upotrijebljene sirovine; količini proizvedenog alkohola u litrima; sadržaju alkohola – izraženo u zapreminskom procentu alkohola; količini alkohola u hektolitarskim stepenima (NL*); nazivu i sjedištu kupca alkohola; broju i datumu dokumenta na osnovu kojeg je isporučen, odnosno upotrijebljen alkohol.
(4) Proizvođač alkohola (rafinisanog etil-alkohola) je dužan da obavijesti Odjeljenje o početku proizvodnje alkohola i da redovno - mjesečno šalje izvještaje o proizvedenim količinama.
(5) Proizvodnja i promet alkohola vrši se pod kontrolom poljoprivrednog inspektora.
(6) Za konzervisanje, odnosno pulpiranje voća može se koristiti samo alkohol koji odgovara propisanim standardima i normama kvaliteta i uz saglasnost Odjeljenja.
III. ISPITIVANJE I UTVRĐIVANJE KVALITETA
Član 7
(Opće odredbe)
Vino, rakija i druga alkoholna pića podliježu obaveznom ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta, prije deklarisanja i stavljanja u promet, na način utvrđen propisima o kvalitetu i metodama o njihovom ispitivanju.
Član 8
(Način ispitivanja i utvrđivanja)
(1) Ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta može da obavlja pravno lice, ako je registrovano za obavljanje poslova ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, ako ima laboratoriju i laboratorijsku opremu za vršenje odgovarajućih ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta i ako ima prostoriju za smještaj i čuvanje njihovih uzoraka.
(2) Pravno lice koje obavlja ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića mora da obezbijedi stručno rukovođenje tim poslovima.
(3) Stručno rukovođenje poslovima ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta može da obavlja lice koje ispunjava uslove iz člana 4 stava 2 ovog zakona.
(4) Pravno lice odnosno drugo pravno lice, može da otpočne i obavlja poslove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića ako ispunjava uslove iz stavova 1 i 2 ovog člana.
(5) Ispunjenost uslova iz stavova 1 i 2 ovog člana utvrđuje Odjeljenje.
(6) Pravno lice, koje vrši ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, dužno je da čuva dokumentaciju o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta tih pića najmanje tri godine.
Član 9
(Pakovanje)
(1) Vino, rakija i druga alkoholna pića pakuju se i deklarišu u skladu s propisom kojim se uređuje kvalitet vina, odnosno rakije i drugih alkoholnih pića.
(2) Pakovanje i deklarisanje vina, rakije i drugih alkoholnih pića vrši proizvođač, odnosno uvoznik.
(3) Podatak o odlikovanju rakije i drugih alkoholnih pića stavlja se samo na količine koje su odlikovane, odnosno koje su dobile priznanja.
(4) Isticanje posebnog kvaliteta rakije i drugih alkoholnih pića (stara, ekstra i sl.) dozvoljeno je samo ako su rakija i drugo alkoholno piće stari najmanje tri godine.
(5) Zabranjeno je prepakivanje vina, rakije i drugih alkoholnih pića (u originalnom pakovanju) od strane drugog proizvođača i naknadno deklarisanje, kao i korišćenje, odnosno stavljanje na pakovanje, deklaracije drugog proizvođača bez njegove saglasnosti, kao i prodaja tako deklarisanih proizvoda.
(6) Zabranjuje se na flašama i drugoj ambalaži pića stavljati etikete s likovima svetitelja.
(7) Uslužno punjenje vina, rakije i drugih alkoholnih pića može da se vrši samo za potrebe proizvođača, odnosno uvoznika, u smislu člana 9 stavova 1, 2, 3 i 4 ovog zakona.
IV. ZAŠTITA GEOGRAFSKOG PORIJEKLA VINA I RAKIJE
Član 10
(Način zaštite)
Zaštita geografskog porijekla vina i rakije obezbjeđuje se kontrolom proizvodnje grožđa i voća na određenom geografskom području koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima, kontrolom određenih tehnoloških postupaka u proizvodnji grožđa, voća, vina i rakije, kontrolom kvaliteta vina i rakije i utvrđivanjem oznake geografskog porijekla.
Odjeljak A. Zaštita rejonizacijom
Član 11
(Utvrđivanje granica vinogradskih i voćarskih područja)
(1) Zaštita geografskog porijekla vina i rakije proizvedene od grožđa i vina (vinjak, lozovača, komovica) vrši se prema rejonizaciji vinogradarstva, a zaštita geografskog porijekla rakije proizvedene od voća (šljivovica, prepečenica, klekovača, kajsijevača, kruškovača, jabukovača) prema rejonizaciji voćarstva, utvrđenoj posebnim propisom.
(2) Rejonizacijom vinogradarstva i voćarstva utvrđuju se granice vinogradarskih i voćarskih područja i sortiment vinove loze i voćaka za ta područja.
(3) Zaštita geografskog porijekla rakije od voća, s područja za koje nije donijet propis o rejonizaciji voćarstva, koje se odlikuje posebnim klimatskim, zemljišnim i ostalim uslovima izrazito pogodnim za proizvodnju voća od kojeg se proizvodi rakija sa specifičnim osobinama, vrši se na osnovu stručne dokumentacije proizvođača za odabrano geografsko područje.
(4) Vino i rakija, u proizvodnji i prometu, mogu da nose oznaku samo onog geografskog porijekla, odnosno područja na kome je proizvedeno grožđe i voće.
Član 12
(Oznaka geografskog porijekla)
(1) Proizvođač može da proizvodi vino, odnosno rakiju, sa oznakom geografskog porijekla, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Odjeljenja.
(2) Uz zahtjev za izdavanje saglasnosti podnosi se stručna dokumentacija o obezbijeđenoj proizvodnji grožđa, odnosno voća u određenom vinogradarskom, odnosno voćarskom području, o nazivu i količini vina, odnosno rakije koja se može proizvesti, tehnologiji proizvodnje vina, odnosno rakije i specifičnim kvalitativnim svojstvima tog vina, odnosno rakije.
(3) Saglasnost iz stava 1 ovog člana može se izdati proizvođaču vina i rakije za sopstvenu ili ugovorenu proizvodnju grožđa, odnosno voća,
Odjeljak B. Kontrola tehnološkog postupka
Član 13
(Postupak kontrole)
(1) Grožđe i voće koje se koristi za proizvodnju vina i rakije sa oznakom geografskog porijekla, kao i vino i rakija proizvedeni od ovih sirovina, podliježu obaveznoj kontroli.
(2) Kontrolom nad proizvodnjom grožđa, odnosno voća, vina, odnosno rakije, utvrđuje se da li je u proizvodnji grožđa, voća, vina i rakije primijenjen propisani, ili u stručnoj dokumentaciji utvrđen, tehnološki postupak i kvalitet vina i rakije.
(3) Kontrolu u procesu proizvodnje grožđa, odnosno voća, namijenjenog za proizvodnju vina, odnosno rakije sa oznakom geografskog porijekla i proizvodnje vina, odnosno rakije od tog grožđa, odnosno voća, obavlja Odjeljenje.
(4) Stručne poslove kontrole iz stava 1 ovog člana Odjeljenje može da povjeri preduzeću, odnosno drugom pravnom licu, koje ima najmanje jednog diplomiranog inžinjera poljoprivrede za voćarstvo i vinogradarstvo ili diplomiranog inžinjera agronomije, a za poslove kontrole proizvodnje vina i rakije - najmanje jednog diplomiranog inžinjera poljoprivrede, smjera tehnologije prehrambenih proizvoda biljnog porijekla ili diplomiranog inžinjera prehrambene tehnologije biljnih proizvoda ili diplomiranog inžinjera poljoprivrede za voćarstvo i vinogradarstvo, s najmanje tri godine radnog iskustva u proizvodnji grožđa i voća, odnosno vina i rakije.
(5) Pravnom licu koje pruža stručne usluge u proizvodnji vina i rakije ne mogu da se povjere poslovi kontrole nad sopstvenom proizvodnjom grožđa, voća, vina i rakije, kao ni poslovi kontrole proizvodnje vina i rakije drugog pravnog lica, ako je učestvovalo u izradi stručne dokumentacije ili pružanju usluga stručnog rukovođenja poslovima proizvodnje tog vina i rakije.
Odjeljak C. Kontrola tehnoloških postupaka
Član 14
(Kontrola proizvodnje i odobrenja za stavljanje u promet)
(1) Proizvođač je dužan da podnese Odjeljenju prijavu za kontrolu proizvodnje grožđa, voća, vina i rakije i zahtjev za izdavanje odobrenja za stavljanje u promet određenih količina vina, odnosno rakije sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla, najkasnije do 30. novembra tekuće godine.
(2) Proizvođač vina i rakije snosi troškove vršenja kontrole procesa proizvodnje grožđa i voća, odnosno vina i rakije i utvrđivanja kvaliteta tog vina, odnosno rakije.
Odjeljak D. Utvrđivanje kvaliteta
Član 15
(Postupak)
(1) Utvrđivanje kvaliteta vina i rakije sa geografskim porijeklom vrši se uzimanjem uzoraka i ispitivanjem hemijskog sastava i organoleptičkih svojstava ovih proizvoda.
(2) Organoleptička svojstva vina i rakije, na osnovama prethodnog stava, utvrđuje komisija za degustaciju.
(3) Komisiju iz stava 2 ovog člana formira šef odjeljenja nadležan za poslove poljoprivrede (u daljnjem tekstu: šef odjeljenja). U komisiju za degustaciju ne mogu se imenovati lica koja su učestvovala u izradi stručne dokumentacije ili u tehnološkom procesu proizvodnje grožđa i voća (kao sirovine), kao i vina i rakije koji su predmet zaštite, odnosno ocjenjivanja.
(4) Troškove rada komisije za degustaciju snosi proizvođač vina i rakije.
(5) Troškovi kontrole iz člana 14 stava 2 i stava 4 ovog člana utvrđuju se shodno propisima o utvrđivanju naknada troškova vještaka u upravnom postupku.
Odjeljak E. Utvrđivanje oznake zaštićenog porijekla
Član 16
(Izvještaj i stručno mišljenje)
(1) Na osnovu izvršene kontrole procesa proizvodnje grožđa, voća, vina i rakije i izvršenog ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina i rakije sačinjava se izvještaj, koji se, sa stručnim mišljenjem vršioca ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta vina i rakije, dostavlja odjeljenju. Na osnovu izvještaja i stručnog mišljenja iz stava 1 ovog člana Odjeljenje izdaje odobrenje za stavljanje u promet određenih količina vina, odnosno rakije, sa oznakom zaštićenog porijekla.
(2) Šef Odjeljenja propisuje bliže uslove i način zaštite geografskog porijekla vina, odnosno rakije (sadržaj prijave proizvođača za zaštitu, stručna dokumentacija koja se prilaže, izvještaj o izvršenoj kontroli nad proizvodnjom grožđa i voća i kontroli nad proizvodnjom vina i rakije i izvještaj o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta vina i rakije, način uzimanja uzoraka vina i rakije i ocjenjivanje organoleptičkih svojstava vina i rakije) i propisuje rejonizaciju vinogradarstva, odnosno voćarstva.
V. USLOVI STAVLJANJA U PROMET
Član 17
(Opće odredbe)
(1) Vino, rakija i druga alkoholna pića mogu da se prodaju za neposrednu ljudsku potrošnju samo u originalnom pakovanju.
(2) Proizvođač vina i rakije može da prodaje i kupuje vino i rakiju i u rinfuznom stanju, za neposrednu ljudsku potrošnju ili kao sirovinu za daljnju doradu i preradu, uz prethodno obezbjeđenje dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu tog vina i rakije.
(3) Vino i rakiju u rinfuznom stanju proizvođač može prodavati za neposrednu ljudsku potrošnju, u krugu podruma, a vino u rinfuznom stanju i u specijalizovanoj prodavnici, osim vina sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla.
(4) Dokaz o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina i rakije, koji se stavljaju u promet u rinfuznom stanju, uručuje se kupcu uz otpremnicu - izlaz robe.
Član 18
(Specijalizovane prodavnice)
(1) Vino u rinfuznom stanju može da se stavlja u promet u specijalizovanoj prodavnici pića pod uslovom da se u toj prodavnici druga alkoholna i bezalkoholna pića stavljaju u promet u originalnom pakovanju.
(2) Specijalizovana prodavnica pića, za promet vina u rinfuznom stanju, mora da ispunjava slijedeće uslove:
a) da je prostorija izgrađena, odnosno ozidana od tvrdog materijala i opremljena potrebnom ambalažom, odnosno sudovima za vino koji nisu izloženi direktnom uticaju sunca i velikim promjenama temperature, odnosno da su obezbijeđeni uslovi čuvanja vina tako da maksimalna temperatura vina ne pređe 20 stepeni Celzijusovih;
b) da ambalaža, odnosno sudovi u kojima se drži vino u rinfuznom stanju bude od materijala koji obezbjeđuje njegovu stabilnost u pogledu hemijskih i organoleptičkih svojstava, odnosno koji sprječavaju promjenu kvaliteta vina;
c) da ima opremu za manipulaciju, pretakanje i provjetravanje vina, za dolijevanje sudova i za sumporisanje sudova i vina, kao i da ima sredstva za sprječavanje oksidacije vina i
d) da ima opremu i instalaciju za hladnu i toplu vodu za pranje prostorija, sudova i opreme.
(3) Ispunjenost uslova iz stava 2 ovog člana utvrđuje Odjeljenje.
Član 19
(Deklaracija)
(1) Na ambalaži, odnosno posudi s vinom u rinfuznom stanju koje se stavlja u promet u specijalizovanoj prodavnici pića mora se istaći deklaracija s podacima iz člana 6 stava 2 ovog zakona.
(2) Proizvođač vina mora u prostoriji za stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju imati dokumentaciju o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina koju je, na zahtjev poljoprivrednog inspektora, dužan da stavi na uvid.
(3) Na pijacama i drugim mjestima zabranjeno je izlagati i prodavati vino, rakiju i druga alkoholna pića u rinfuznom stanju.
Član 20
(Sirovine za proizvodnju alkohola)
Melasa, druge sirovine, koje sadrže ugljenohidrate koje se koriste za proizvodnju alkohola i alkohol mogu da se prodaju, odnosno kupuju samo uz saglasnost Odjeljenja.
VI. NADZOR
Član 21
(Opće odredbe)
www.advokat-numanovic.com
(1) Nadzor nad provođenjem odredaba ovog zakona, kao i drugih propisa koji se odnose na vino, rakiju, druga alkoholna pića i alkohol, vrši Odjeljenje za javnu sigurnost preko poljoprivrednog inspektora.
Član 22
(Ovlašćenja i dužnosti)
(1) Poljoprivredni inspektori su ovlašćeni i dužni da vrše:
a. kontrolu i utvrđivanje uslova za proizvodnju vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola, za ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića kao i uslova za promet vina u rinfuznom stanju u specijalizovanim prodavnicama;
b. kontrolu u proizvodnji vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola;
c. kontrolu i obavezne preglede nad proizvodnjom grožđa i voća, odnosno nad proizvodnjom vina i rakije sa zaštićenim geografskim porijeklom;
d. utvrđivanje sadržaja šećera u grožđu, širi ili kljuku;
e. kontrolu i prisustvuju postupku dodavanja šećera, koncentrovane šire i koncentrovane rektifikovane šire, širi ili kljuku u postupku proizvodnje vina po odobrenju Odjeljenja;
f. kontrolu, da li se povjereni stručni poslovi kontrole nad proizvodnjom grožđa i voća, odnosno proizvodnjom vina i rakije sa zaštićenim geografskim porijeklom vrše u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima donijetim na osnovu ovog zakona i
g. kontrolu kvaliteta vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola u proizvodnji i prometu.
(2) U vršenju poslova poljoprivredni inspektor može da uzima uzorke vina, rakije i drugih alkoholnih pića bez naknade radi ispitivanja kvaliteta.
Član 23
(Dužnosti)
(1) U vršenju poslova poljoprivredni inspektor dužan je da:
a) zabrani proizvodnju vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola i ispitivanje i utvrđivanje kvaliteta vina, rakije i drugih alkoholnih pića, ako za to nisu ispunjeni propisani uslovi ili ako se ove djelatnosti obavljaju bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova;
b) zabrani stavljanje u promet vina i rakije sa oznakom zaštićenog geografskog porijekla, za koje nije izdato odobrenje za stavljanje u promet;
c) zabrani stavljanje u promet vina, rakije, drugih alkoholnih pića i alkohola, ako ne odgovaraju propisanom i deklarisanom kvalitetu;
d) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju za neposrednu ljudsku potrošnju, ako prodavnica ne ispunjava propisane uslove ili ako se promet vina vrši bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova;
e) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju za neposrednu ljudsku potrošnju, ako promet ne vrši proizvođač vina;
f) zabrani stavljanje u promet vina u rinfuznom stanju, ako se ono stavlja u promet na pijacama ili drugim mjestima, odnosno van kruga podruma u kome se proizvodi vino i van specijalizovane prodavnice pića;
g) u specijalizovanoj prodavnici pića zabrani stavljanje u promet drugih proizvoda koji se stavljaju u promet suprotno odredbama člana 30 stava 1 ovog zakona;
h) naredi otklanjanje nepravilnosti u primjeni propisa o vinu, rakiji i drugim alkoholnim pićima i odredi rok u kome se to mora učiniti;
i) oduzme i uništi vino, odnosno rakiju, odnosno drugo alkoholno piće koje se stavlja u promet u rinfuznom stanju na pijacama ili drugim mjestima, odnosno van kruga podruma i specijalizovane prodavnice pića;
j) oduzme vino, rakiju, drugo alkoholno piće i alkohol, koje je stavljeno u promet suprotno odredbama ovog zakona, ako prodavač nije proizveo ove proizvode i ako se neovlašćeno bavi njihovim prometom, kao i oduzme prijevozno sredstvo, ako je vrijednost oduzetih proizvoda veća od jedne trećine tog prijevoznog sredstva, odnosno sudove u kojima se prevozi, odnosno čuva to vino, rakija, drugo alkoholno piće i alkohol. U slučaju oduzimanja , inspektor donosi rješenje o oduzimanju u roku od tri dana od dana njihovog oduzimanja,
1) Izrečena mjera zabrane iz stava 1 tač. a, b, c i g ovog člana traje do otklanjanja nepravilnosti koje su prouzrokovale zabranu.
2) Ako se ne postupi po nalogu inspektora za preduzimanje mjera iz stava 1 tač. e i f ovog zakona inspektor će zabraniti rad prodavnice.
3) Troškovi koji nastaju prilikom oduzimanja, čuvanja i uništavanja vina, odnosno rakije, odnosno drugih alkoholnih pića, na osnovu ovlaštenja iz stava 1 tačke z i tačke i ovog člana padaju na teret lica od kojeg je vino, odnosno rakija, odnosno drugo alkoholno piće, prevozno sredstvo i sudovi oduzeto.
4) Oduzeto vino, rakija i druga alkoholna pića javnom licitacijom može da se proda proizvođaču rakije i alkohola.
Član 24
(Uslovi za vršenje nazora)
Poslove inspekcijskog nadzora nad primjenom odredaba ovog zakona i propisa, koji se odnose na vino, rakiju, alkohol i druga alkoholna pića, može da vrši diplomirani inžinjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda ili diplomirani inžinjer poljoprivrede, smjera tehnologije prehrambenih proizvoda biljnog porijekla ili smjera za voćarstvo i vinogradarstvo ili diplomirani inžinjer agronomije, s najmanje tri godine radnog iskustva i s položenim stručnim ispitom.
Član 25
(Obavještenja i troškovi analize)
(1) Inspektor je dužan da o rezultatu analize obavijesti vlasnika proizvoda od koga je uzet uzorak, a kad je analiziran uzorak iz originalnog pakovanja, obavijesti i proizvođača analiziranog proizvoda.
(2) Superanaliza proizvoda može se zahtijevati u roku od sedam dana od dana obavještavanja o rezultatu analize.
(3) Stranka snosi troškove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta proizvoda čije ispitivanje traži.
(4) Troškove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta inspekcijskih uzoraka vina, rakije ili drugog alkoholnog pića snosi proizvođač, odnosno drugo pravno i fizičko lice i preduzetnik od koga je uzet uzorak, ako vino, rakija ili drugo alkoholno piće ne odgovara propisanom, odnosno deklarisanom kvalitetu, odnosno naručilac analize, ako vino, rakija ili drugo alkoholno piće odgovara propisanom, odnosno deklarisanom kvalitetu.
(5) Troškove za utvrđivanje ispunjenosti propisanih uslova iz članova 3, 4, 7 i 8, stavova 1, 2, 3, 4 i 5 i člana18 ovog zakona snosi podnosilac zahtjeva.
(6) Troškovi iz stava 5 ovog člana utvrđuju se u skladu s propisima o utvrđivanju naknada troškova u upravnom postupku.
VII. KAZNENE ODREDBE
Član 26
(1) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 10.000 KM kaznit će se za prekršaj pravno lice ako:
1. stavi u promet vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće ili alkohol koje ne ispunjava propisane norme kvaliteta ili, uslove u pogledu pakovanja ili deklarisanja (član 2 stav 1),
2. u prostorijama u kojima se proizvodi vino i rakija drži, odnosno upotrebljava šećer, alkohol i druga sredstva i materije (član 2 stav 3),
3. se bavi proizvodnjom vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića ili alkohola, ili punjenjem vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića u originalno pakovanje, ili ispitivanjem i utvrđivanjem kvaliteta vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića, a ne ispunjava propisane uslove (članovi 3 i 4 ili član 7 i član 8 stavovi 1, 2, 3, 4 i 5),
4. vrši dodavanje šećera, koncentrovane šire ili koncentrovane rektifikovane šire, kljuku od grožđa ili širi, bez odobrenja Odjeljenja ili bez prisustva poljoprivrednog inspektora (član 5 stavovi 4 i 5),
5. proizvodnju i prodaju proizvedenog alkohola vrši bez prisustva poljoprivrednog inspektora (član 6 stav 5),
6. vrši konzervisanje voća alkoholom, suprotno odredbi člana 6 stava 6 ovog zakona,
7. ne pakuje ili ne deklariše vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće, u skladu s propisom kojim se uređuje kvalitet vina, rakije i drugih alkoholnih pića (član 9 stav 1),
8. podatak o odlikovanju rakije ili drugog alkoholnog pića stavlja na količine koje nisu dobile to odlikovanje, odnosno priznanje (član 9 stav 3),
9. rakiju ili drugo alkoholno piće označava, suprotno odredbi člana 9 stava 4 ovog zakona,
10. postupi suprotno odredbama člana 9 stava 5 ovog zakona,
11. vino ili rakija nosi oznaku geografskog porijekla, odnosno područja, a nije proizvedeno od grožđa ili voća na tom području (član 11 stav 4),
12. proizvodi vino ili rakiju sa oznakom geografskog porijekla, bez prethodne saglasnosti Odjeljenja (član 12 stav 1),
13. stavi u promet vino ili rakiju sa oznakom geografskog porijekla, bez odobrenja Odjeljenja (član 16 stav 2),
14. stavi u promet vino ili rakiju za neposrednu ljudsku potrošnju, koje nije originalno upakovano (član 17),
15. prodaje ili kupuje vino ili rakiju u rinfuznom stanju, suprotno odredbi člana 17 stavova 1 i 2 ovog zakona,
16. specijalizovana prodavnica pića za promet vina u rinfuznom stanju ne ispunjava propisane uslove ili ako u specijalizovanoj prodavnici pića stavlja u promet vino u rinfuznom stanju, bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova (član 18 stavovi 1 i 2) i
17. prodaje ili kupuje melasu i druge sirovine koje sadrže ugljenohidrate ili alkohol, bez saglasnosti Odjeljenja (član 20).
(2) Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kaznit će se novčanom kaznom od 100 KM do 1.000 KM odgovorno lice u pravnom licu.
Član 27
(1) Novčanom kaznom od 300 KM do 1.500 KM kaznit će se za prekršaj pravno lice ako:
a. u proizvodnom listu ne obezbijedi vođenje podataka o upotrijebljenoj sirovini, nazivu, količini i jačini vina, rakije ili drugih alkoholnih pića za svaki proizvod posebno, ili ako ne čuva dokumentaciju koja se odnosi na proizvodnju vina, rakije i drugih alkoholnih pića do propisanog roka (član 6 stav 1);
b. na sudu s vinom, rakijom i drugim alkoholnim pićem u rinfuznom stanju ne istakne deklaraciju s propisanim podacima (član 6 stav 2);
c. ne dostavi obavještenje Odjeljenju o početku proizvodnje alkohola ili o mjesečnim proizvedenim količinama alkohola (član 6 stav 4);
d. ne vodi evidenciju o proizvodnji i prometu alkohola s propisanim podacima (član 6 stav 3);
e. ne čuva dokumentaciju o ispitivanju i utvrđivanju kvaliteta vina ili rakije ili drugih alkoholnih pića do propisanog roka (član 8 stav 6);
f. ne podnese prijavu Odjeljenju u propisanom roku (član 14 stav 1);
g. kupcu vina ili rakije u rinfuznom stanju uz otpremnicu ne dostavi dokaz o ispitivanju i utvrđenom kvalitetu tog vina ili rakije (član 17 stav 4);
h. u specijalizovanoj prodavnici pića stavlja u promet druge proizvode suprotno odredbi člana 18 stava 1 ovog zakona;
i. na sudu sa vinom u rinfuznom stanju, ne istakne deklaraciju s propisanim podacima ili ako nema dokaza o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina ili ako dokumentaciju o ispitanom i utvrđenom kvalitetu vina ne stavi na uvid inspektoru (član 19 stav 1), i
j. na pijaci ili drugom mjestu izlaže ili prodaje vino ili rakiju ili drugo alkoholno piće u rinfuznom stanju (član 19 stav 3).
(2) Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kaznit će se novčanom kaznom od 100 KM do 300 KM i odgovorno lice u pravnom licu.
Član 28
Novčanom kaznom od 300 KM do 1500 KM kaznit će se preduzetnik za prekršaje navedene u članu 26 stavu 1.
Član 29
Novčanom kaznom od 100 KM do 500 KM kaznit će se preduzetnik za prekršaje navedene u članu 27 stavu 1.
Član 30
Novčanom kaznom od 100 KM do 500 KM kaznit će se za prekršaj fizičko lice za prekršaje navedene u članu 26 stavovima 1, 2, 3 i 17 ovog zakona.
VIII. PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 31
Pravno lice i preduzetnik koji se bave proizvodnjom i prometom vina, rakije, alkohola i drugih alkoholnih pića, dužni su da svoje poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 32
Šef Odjeljenja će u roku od 12 mjeseci od stupanja na snagu ovog zakona donijeti posebne pravilnike za njegovo provođenje.
Član 33
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje primjena:
1) Zakona o vinu i rakiji ("Službeni glasnik RS", broj 3/97);
2) Zakona o vinu i rakiji ("Službene novine RBiH", brojevi 4/93 i 13/94).
Podzakonski akti doneseni na osnovu zakona iz stava 1 ovog člana ostaju na snazi do donošenja propisa iz člana 30 ovog zakona.
Član 34
Ovaj zakon stupa na snagu 8. (osmog) dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Brčko distrikta BiH".
