ZABRANA JAVNOG SAOPŠTAVANjA MUZIČKIH DJELA
Zakon o kolektivnom ostvarivanju autorskog i srodnih prava
član 27 stav 1
Ako ugostiteljski objekat, odnosno njegov vlasnik, ne posjeduje zaključen ugovor ili prethodno pribavljenu dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela da bi došlo do zabrane javnog saopštavanja muzičkih djela prvenstveno je potrebno utvrditi da li se u tom objektu javno emituju muzička djela autora čija su prava zaštićena.
Obrazloženje:
"Prije svega treba ukazati da je u smislu odredbe člana 6. stav 1. Zakona o zanatskopreduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik RS" broj: 117/11 - 67/13) preduzetnik fizičko lice i samo ono može imati svojstvo stranke u upravnom postupku. Poslovni prostor (ugostiteljska radnja), u smislu odredbe člana 7. toga zakona, služi za obavljanje djelatnosti, pa se pogrešno prvostepenim rješenjem zabrana javnog saopštavanja muzičkih djela odnosi na poslovni prostor, a ne na tužioca, kao preduzetnika. Takođe je pogrešno osporenim aktom tuženi odlučio o žalbi ugostiteljske radnje "O. S." iz B2. i time predmetnoj ugostiteljskoj radnji dao svojstvo stranke, što ukazuje da su prvostepeno rješenje, a i osporeni akt doneseni uz povredu odredbe člana 38. i u vezi sa članom 42. stav 1. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik RS", broj: 13/02 - 50/10, u daljem tekstu: ZOUP).
Prvostepeno rješenje, kojim je ugostiteljskoj radnji zabranjeno javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, u bilo kom obliku (mehanička i živa muzika) zbog postupanja suprotno odredbi člana 27. stav 1. Zakona, odnosno zbog neposjedovanja prava za javno emitovanje tih djela, doneseno je po zahtjevu AMUS za zabranu javnog saopštavanja autorskih muzičkih djela. U postupku po zahtjevu ovlašteni radnici Policijske stanice (PS) B2. izvršili su provjeru na terenu i konstatovali da predmetni ugostiteljski objekat ne posjeduje dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, izdatu od strane AMUS Prvostepeni organ je, zbog činjenice da objekat ne posjeduje dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, zaključio da su ispunjeni uslovi iz odredbe člana 27. stav 1. Zakona da se istom zabrani javno emitovanje svih muzičkih djela.
Tužilac je isticao da činjenično stanje nije potpuno, ni pravilno utvrđeno, jer ovlašteni policijski službenici prilikom kontrole nisu ni utvrdili ni izuzeli dokaze koji upućuju na zaključak da se u njegovom objektu emituje muzika, čija prava štiti AMUS, niti su konstatovali da se u objektu puštala muzika sa interneta, a ukoliko se i puštala da je trebalo konstatovati o kojoj se muzici radi, tj. da li se radi o autorima, čija prava štiti AMUS. Zatražio da se zbog pogrešne primjene odredbe člana 27. stav 2. Zakona to rješenje poništi.
Tuženi smatra da nije bilo potrebe za posebnom provjerom korištenja muzike, odnosno javnog emitovanja muzike, jer da je to opštepoznata činjenica, koju ne treba dokazivati, te da je tužilac dužan da dokaže ukoliko smatra da su one neistinite, a time i da dokaže da je došlo do pogrešne primjene materijalnog prava.
Obaveza sklapanja ugovora o korištenju autorskih djela iz repertoara kolektivne organizacije, u konkretnom slučaju AMUS, za korisnike tih djela i njihovo javno emitovanje propisana je u odredbi člana 26. Zakona. Takođe je odredbom člana 27. toga zakona propisana i obaveza, da u slučajevima kada je to potrebno prethodno pribave prava za saopštavanje javnosti tih djela, a u roku od 15 dana da pošalju popis svih korištenih djela (stav 1.). Nadležni organ unutrašnjih poslova će na zahtjev autora, ili kolektivne organizacije zabraniti priredbu, odnosno korišćenje zaštićenog djela, ako organizator prethodno nije pribavio prava iz stava 1. ove odredbe (stav 2.).
Slijedi da se navedene obaveze mogu nametnuti samo licima koji vrše javno emitovanje muzičkih djela iz repertoara AMUS. Zbog toga, nije dovoljno, kako pogrešno smatra tuženi, samo konstatovati da preduzetnik, kao vlasnik objekta (pogrešno naveden objekat), nema zaključen ugovor, ili prethodno pribavljeno odobrenje za javno emitovanje, već je prvenstveno potrebno utvrditi da li se u tom objektu javno emituju muzička djela autora, čija prava štiti AMUS. Ne radi se o opštepoznatoj činjenici, kako pogrešno smatra tuženi, niti je teret dokazivanja na suprotnoj strani, već upravo tuženi, odnosno prvostepeni organ, prije donošenja rješenja treba da u potpunosti raspravi činjenično stanje u smislu odredbe člana 123. ZOUP, a potom da utvrdi postojanje osnova za donošenje rješenja iz odredbe člana 27. stav 2. Zakona. U okviru tih činjenica je svakako i utvrđenje da li se eventualno javno emitovanje muzičkih djela odnosi na autore čija prava štiti AMUS, s obzirom da se ugovor, ili prethodno odobrenje pribavlja samo za djela iz njegovog repertoara, pa se i zabrana emitovanja može odnositi na ta djela, a ne na djela autora, koji svoja prava ne žele ostvarivati na kolektivan način, što proizlazi iz odredbe člana 18. stav 2. Zakona.
U konkretnom slučaju nije postupljeno na opisani način, nije prethodno raspravljeno da li se u objektu tužioca javno emituje muzika, pa je uz naprijed navedenu povredu pravila postupka i činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, što je za posljedicu imalo pogrešnu primjenu materijalnog prava, što je razlog za poništenje osporenog akta iz odredbe člana 10. tačka 2. i 4. ZUS.
Kod takvog stanja stvari, iz naprijed navedenih razloga, po ocjeni ovog suda u pobijanoj presudi nije ostvaren nijedan razlog njene nezakonitosti, predviđen u odredbama člana 35. stav 2. ZUS pa se zahtjev tuženog odbija, na osnovu člana 40. stav 1. istog zakona."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 12 0 U 005272 16 Uvp od 7.11.2018. godine)
Zakon o kolektivnom ostvarivanju autorskog i srodnih prava
član 27 stav 1
Ako ugostiteljski objekat, odnosno njegov vlasnik, ne posjeduje zaključen ugovor ili prethodno pribavljenu dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela da bi došlo do zabrane javnog saopštavanja muzičkih djela prvenstveno je potrebno utvrditi da li se u tom objektu javno emituju muzička djela autora čija su prava zaštićena.
Obrazloženje:
"Prije svega treba ukazati da je u smislu odredbe člana 6. stav 1. Zakona o zanatskopreduzetničkoj djelatnosti ("Službeni glasnik RS" broj: 117/11 - 67/13) preduzetnik fizičko lice i samo ono može imati svojstvo stranke u upravnom postupku. Poslovni prostor (ugostiteljska radnja), u smislu odredbe člana 7. toga zakona, služi za obavljanje djelatnosti, pa se pogrešno prvostepenim rješenjem zabrana javnog saopštavanja muzičkih djela odnosi na poslovni prostor, a ne na tužioca, kao preduzetnika. Takođe je pogrešno osporenim aktom tuženi odlučio o žalbi ugostiteljske radnje "O. S." iz B2. i time predmetnoj ugostiteljskoj radnji dao svojstvo stranke, što ukazuje da su prvostepeno rješenje, a i osporeni akt doneseni uz povredu odredbe člana 38. i u vezi sa članom 42. stav 1. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik RS", broj: 13/02 - 50/10, u daljem tekstu: ZOUP).
Prvostepeno rješenje, kojim je ugostiteljskoj radnji zabranjeno javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, u bilo kom obliku (mehanička i živa muzika) zbog postupanja suprotno odredbi člana 27. stav 1. Zakona, odnosno zbog neposjedovanja prava za javno emitovanje tih djela, doneseno je po zahtjevu AMUS za zabranu javnog saopštavanja autorskih muzičkih djela. U postupku po zahtjevu ovlašteni radnici Policijske stanice (PS) B2. izvršili su provjeru na terenu i konstatovali da predmetni ugostiteljski objekat ne posjeduje dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, izdatu od strane AMUS Prvostepeni organ je, zbog činjenice da objekat ne posjeduje dozvolu za javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, zaključio da su ispunjeni uslovi iz odredbe člana 27. stav 1. Zakona da se istom zabrani javno emitovanje svih muzičkih djela.
Tužilac je isticao da činjenično stanje nije potpuno, ni pravilno utvrđeno, jer ovlašteni policijski službenici prilikom kontrole nisu ni utvrdili ni izuzeli dokaze koji upućuju na zaključak da se u njegovom objektu emituje muzika, čija prava štiti AMUS, niti su konstatovali da se u objektu puštala muzika sa interneta, a ukoliko se i puštala da je trebalo konstatovati o kojoj se muzici radi, tj. da li se radi o autorima, čija prava štiti AMUS. Zatražio da se zbog pogrešne primjene odredbe člana 27. stav 2. Zakona to rješenje poništi.
Tuženi smatra da nije bilo potrebe za posebnom provjerom korištenja muzike, odnosno javnog emitovanja muzike, jer da je to opštepoznata činjenica, koju ne treba dokazivati, te da je tužilac dužan da dokaže ukoliko smatra da su one neistinite, a time i da dokaže da je došlo do pogrešne primjene materijalnog prava.
Obaveza sklapanja ugovora o korištenju autorskih djela iz repertoara kolektivne organizacije, u konkretnom slučaju AMUS, za korisnike tih djela i njihovo javno emitovanje propisana je u odredbi člana 26. Zakona. Takođe je odredbom člana 27. toga zakona propisana i obaveza, da u slučajevima kada je to potrebno prethodno pribave prava za saopštavanje javnosti tih djela, a u roku od 15 dana da pošalju popis svih korištenih djela (stav 1.). Nadležni organ unutrašnjih poslova će na zahtjev autora, ili kolektivne organizacije zabraniti priredbu, odnosno korišćenje zaštićenog djela, ako organizator prethodno nije pribavio prava iz stava 1. ove odredbe (stav 2.).
Slijedi da se navedene obaveze mogu nametnuti samo licima koji vrše javno emitovanje muzičkih djela iz repertoara AMUS. Zbog toga, nije dovoljno, kako pogrešno smatra tuženi, samo konstatovati da preduzetnik, kao vlasnik objekta (pogrešno naveden objekat), nema zaključen ugovor, ili prethodno pribavljeno odobrenje za javno emitovanje, već je prvenstveno potrebno utvrditi da li se u tom objektu javno emituju muzička djela autora, čija prava štiti AMUS. Ne radi se o opštepoznatoj činjenici, kako pogrešno smatra tuženi, niti je teret dokazivanja na suprotnoj strani, već upravo tuženi, odnosno prvostepeni organ, prije donošenja rješenja treba da u potpunosti raspravi činjenično stanje u smislu odredbe člana 123. ZOUP, a potom da utvrdi postojanje osnova za donošenje rješenja iz odredbe člana 27. stav 2. Zakona. U okviru tih činjenica je svakako i utvrđenje da li se eventualno javno emitovanje muzičkih djela odnosi na autore čija prava štiti AMUS, s obzirom da se ugovor, ili prethodno odobrenje pribavlja samo za djela iz njegovog repertoara, pa se i zabrana emitovanja može odnositi na ta djela, a ne na djela autora, koji svoja prava ne žele ostvarivati na kolektivan način, što proizlazi iz odredbe člana 18. stav 2. Zakona.
U konkretnom slučaju nije postupljeno na opisani način, nije prethodno raspravljeno da li se u objektu tužioca javno emituje muzika, pa je uz naprijed navedenu povredu pravila postupka i činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, što je za posljedicu imalo pogrešnu primjenu materijalnog prava, što je razlog za poništenje osporenog akta iz odredbe člana 10. tačka 2. i 4. ZUS.
Kod takvog stanja stvari, iz naprijed navedenih razloga, po ocjeni ovog suda u pobijanoj presudi nije ostvaren nijedan razlog njene nezakonitosti, predviđen u odredbama člana 35. stav 2. ZUS pa se zahtjev tuženog odbija, na osnovu člana 40. stav 1. istog zakona."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 12 0 U 005272 16 Uvp od 7.11.2018. godine)
